Trần Thanh Minh
Tôi trở về nhà với một thân xác ră rời, một đầu óc rỗng không, biếng
ăn, mất ngủ, chả nói năng ǵ, mắt mở to mà không nh́n thấy ǵ. Tôi
đă phải ra, vào nhà thương Chợ Quán mấy lần. Rất may cho tôi và các
con là lúc đó tôi có một cô em và một người bạn lo lắng và chăm sóc
mẹ con tôi tận t́nh.
Vài tháng sau, tôi nhận được 2 thùng quà trả lại với hàng chữ “Người
nhận đă chết. Trại yêu cầu hoàn.” Đến bưu điện lĩnh 2 gói quà xong,
vừa ra đến cửa tôi lại ngất đi. Rất may có anh bạn hàng xóm đạp xe
xích lô đang chờ để chở tôi về nhà. Tới bữa ăn, nh́n bốn đứa con
ngồi ăn ngon lành với tóp mỡ ngào đường và nước mắm, quà của bố trả
lại, nước mắt tôi lại chảy như mưa. Rồi tới gần cả năm sau, phường
trưởng mới cử đại diện đến chia buồn và đưa cho tôi biên bản “phạm
nhân chết”.
Nhờ mảnh giấy này mà mẹ con tôi mới được đi Mỹ theo diện HO. (Tôi
vẫn c̣n giữ mảnh giấy này, xin gửi kèm theo đây để mọi người biết
“tội ác” của chồng tôi!) Can tội: Giảng viên tâm lư chiến xă hội học
Trường Vơ Bị Quốc Gia Đà Lạt. "Án phạt tù: 3 năm"; nhưng khi chết đă
3 năm 7 tháng. Nếu họ đúng lời chắc chồng tôi không thể chết.
Thế là xong, là tuyệt vọng cả đời. Lúc đó tôi sống cũng như chết
rồi, nhưng v́ bốn đứa con nhỏ, chúng đâu có tội t́nh ǵ. Bên nội bên
ngoại ai cũng muốn nuôi dùm 1, 2 đứa nhưng tôi không thể nào chịu
được nếu để 1 đứa con xa tôi. T́nh thương con đă thắng cái “điên”
của tôi để lo lắng cho chúng nhưng với phường khóm th́ tôi thật là
một “mụ điên dữ dằn”. Tôi không chịu đi họp tổ, họp phường ǵ cả.
Công an khu vực tới tận nhà bắt đi họp. Tôi nói: “Người mà các anh
thấy có tội là chồng tôi th́ anh đă chết rồi, tôi và 4 con nhỏ không
c̣n ǵ phải họp với hành nữa”.
Lúc trước ḿnh ngu nên cứ tin là phải họp hành cho tốt th́ họ xét
cho chồng về sớm. Nay tôi không c̣n ǵ để sợ nữa th́ họ lại để tôi
được yên thân.
Tôi bắt đâu tính chuyện vượt biên, mấy mẹ con dắt díu nhau đi t́m
đất hứa không biết bao nhiêu lần. Hết đi từ Nhà Bè, Vũng Tàu, Mỹ Tho
đến Rạch Giá, Sóc Trăng nhưng đều không thoát, ở tù cũng mấy lần.
Xuống ghe ra biển lại thấy hối hận v́ thương con, chưa thấy thoát mà
chỉ thấy chết tới nơi. Bị bắt tù đày th́ lại càng hối hận hơn v́ các
con không có thức ăn, nước uống chỉ có một ca nhỏ. Trong trại chỉ có
1 cái ao tù, ăn cũng đó mà tắm giặt cùng nơi. Bẩn thỉu không thể tả
cho nên trẻ con không bị đau bụng ỉa chảy th́ cũng ghẻ lở ghê hồn.
Tôi sợ quá đến không dám nghĩ đến đi nữa. Phải cậy nhờ xin đi dạy
lại dù biết là nhà giáo chỉ húp cháo thôi. Nhưng dù sao đi nữa cũng
c̣n có chỗ để mua “nhu yếu phẩm” và được “thầu” để bán quà cho học
tṛ trong trường.
Thời gian này tạm ổn định, lo cho các con tới trường cũng phải chạy
chọt v́ “nhất thân, nh́ thế” của xă hội lúc bấy giờ. Phận ḿnh th́
xong rồi, bạn bè tôi c̣n rất nhiều có chồng đang tù tội. Thỉnh
thoảng chúng tôi họp nhau để “lá rách nát đùm lá tả tơi” đứa nào có
thứ ǵ cho tù ăn được th́ mang tới gom lại để chia cho những bạn sắp
đi thăm. Trong cái t́nh đó tôi lại thấy được nhiều sự đau khổ mà
người vợ tù phải chịu đựng nhục nhằn mà không ai có thể chia xẻ với
họ. Chẳng hạn như một chuyện rất thật của một người bạn thân của
tôi, chúng tôi đă chia sẻ từng bó rau muống từng chén nước mắm “muối
+ nước màu” cho các con ăn. Từng viên đường thẻ để mang vào tù cho
chồng. Chỗ chồng bạn tôi ở lại có “nhà hạnh phúc” và các anh tù phải
làm việc thật tốt th́ cán bộ mới cho phép gặp vợ tại đó. Lẽ dĩ nhiên
chồng bạn tôi làm khổ sai cật lực để được ân huệ đó. Chị cũng là một
cô giáo, sống rất đạo dức và thành tín, thương chồng vô cùng, nhưng
khi vào thăm đă thấy “nhà hạnh phúc” có mấy cái trơng tre và mấy anh
cán bộ ngồi canh. Chị đă không thể “cho anh” và điều này đă khiến
anh nổi giận nghĩ là chị đă có “ai khác” ngoài đời. Chị đă bị anh
chửi bới tơi bời c̣n ǵ thê thảm hơn nữa không? Thời gian đă qua tôi
hy vọng anh đă thông cảm với chị về cái “không thể cho anh” đó. Mặc
dù giờ th́ anh chị cũng đă xa nhau, thật là một điều rất đáng tiếc.
Lại thêm một cô bạn láng giềng, may mắn có ông chồng được thả về sau
bảy năm tù tội. Những tháng ngày trong lao tù khiến con người cũng
thay đổi nhiều lắm. Dễ nóng giận và mặc cảm đầy ḿnh. Một hôm cô bạn
tôi được nhà nước cho mua một khúc vải may quần với giá rẻ dành cho
các công nhân viên nhà nước. Cô mang về khoe nói là bán đi sẽ lời
được sáu ngàn đồng. Ông chồng lại muốn may để mặc v́ ông ta thấy
cũng cần phải có một cái quần mới. Bạn tôi ngần ngại nửa muốn cho
chồng may, nửa muốn bán đi để thêm tư tiền lo cho gia đ́nh nên nói
với chồng: “Khúc vải này sáu ngàn lận đó anh.” Chưa nói dứt lời là
bạn tôi bị một cái tát tai choáng váng mặt mày, sự việc xảy ra quá
sức tưởng tượng của mọi người. Anh chồng rất hối hận về hành động vũ
phu của ḿnh; tuy nhiên anh vẫn đổ lỗi cho bạn tôi cái tội “coi cái
quần hơn chồng”. Đó lại là một trong muôn ngàn cảnh ngộ trớ trêu của
vợ tù "cải tạo".
Thắm thoát đă qua 7 năm lúc này cuộc sống mấy mẹ con tôi đă dễ thở
v́ chị em bạn bè ở ngoại quốc đă bắt đầu gửi tiền về cứu trợ. Tôi
được mẹ chồng cho theo đi để bốc mộ Anh. Tâm trạng tôi thật rối bời
và lo sợ liệu bốc lên có phải là Anh không hay lại là mồ của ai
khác?!! Trên đường đi cũng không kém gian nan cực khổ như khi đi
thăm nuôi tại Kà Tum.
Lần đầu tiên trong cuộc đời, tôi mới biết bốc mộ là ǵ và nhất là
thấu hiểu được câu nói “cát bụi trở về với cát bụi”. Thịt da đă tan
vào với cát, chỉ c̣n bộ xương trắng mà các bạn anh đă từ từ cầm lên
từng cái đầu, xương vai, xương cổ ống tay ống chân, và ngay cả những
đốt xương nhỏ họ cũng ṃ t́m cho đủ. Một sợi dây làm bằng giây thép
nhỏ, cái mặt làm bằng kính máy bay có h́nh dáng 2 người đứng bên
nhau đă được anh bạn lấy lên trao cho tôi và nói chính chồng tôi đă
làm để tặng cho tôi khi nào tôi lên thăm gặp mặt. Anh đă phải cất
giấu bao ngày v́ nếu "cán bộ" thấy là bị tịch thu ngay. Rất may là
có mẹ tôi và người cháu lo lắng lấy rượu rửa xương rồi quấn vào vải
bỏ vào trong một cái bị to để chúng tôi mang về . C̣n tôi ngồi chết
cứng với nước mắt rơi sầu tủi. Xót thương anh!
Trên đường về mới gặp toán người thăm nuôi. Gặp cô bạn cũng đi với
mẹ già, đang chuyển quà từng khúc một, tôi chạy lại đỡ một tay. Khi
tôi dắt bà cụ qua một người tù đang cuốc đất dưới ruộng, ngẩn nh́n
và khẽ gọi mẹ. Tôi quay lại giúp cô bạn c̣n vài giỏ đồ ăn, chúng tôi
vừa đi ngang th́ lại nghe anh ta gọi “em Liễu”. Cô bạn tôi nghe tên,
ngoảnh mặt lại nh́n và lại bỏ đi luôn. Chạm mặt nhau rồi mà Liễu vẫn
không nhận ra. Tới khi anh ta quên cả sợ "cán bộ", chồm lên đường
kêu “Liễu. Anh đây”. Lúc đó bà cụ cũng đă trở lại và nhận ra con, cụ
khóc oà ôm lấy anh tù, c̣n Liễu cũng khóc nhưng la “Không phải anh
mà, không phải anh đâu”. Người chồng yêu quư v́ tháng năm đói khổ
phải ăn khoai ḿ nên mặt anh ta biến dạng v́ quai hàm bạnh ra và
nhựa độc của khoai ḿ làm cho tất cả tù nhân đều có cái mặt vuông
gần giống nhau cả. Tôi cũng không cầm được nước mắt lại nghĩ rằng
chắc chồng tôi c̣n sống th́ mặt mũi cũng chỉ như vậy mà thôi.
Từ trại về chỉ có độc nhất một chiếc xe đ̣, mọi người ngồi chật cứng
trong xe, c̣n có nhiều người phải đứng bám vào cửa xe rất là nguy
hiểm. Mẹ con tôi về đến ga Vinh là trời đă tối, lại ôm cồng kềnh một
cái bị hài cốt của chồng tôi. Ngồi sân ga đợi tàu rất là nguy hiểm
v́ mẹ con tôi nhơ ngác với xứ lạ quê người. Mẹ tôi phải lấy giây
buộc cái bị và cuốn quanh người. Chỉ sợ lỡ mất đi th́ khổ lắm. Tôi
hồi hộp sợ hăi c̣n hơn khi đi vượt biên nữa. Tôi đánh liều vào nhà
nghỉ mát của nhân viên xe lửa. Sau một lúc nói chuyện gây cảm t́nh
và nhờ có “thủ tục đầu tiên” (xin trả tiền trước) nên mẹ con tôi
được vào tạm trú qua đêm yên lành. Sáng hôm sau cũng nhờ có ông
"quản lư" nhà nghỉ đó mà chúng tôi được lên tàu ở trong toa xe của
các nhân viên đi nghỉ mát. Tôi phải tin tưởng là chúng tôi đă có ơn
trên che chở nên đă mang thoát được bộ xương của chồng tôi về đến
nơi đến chốn. V́ nếu không được ở trong xe đó chắc chắn chúng tôi
không thể thoát khỏi xự khám xét trên tàu. Họ phát giác ra là có
xương người là lập tức đuổi chúng tôi xuống giữa rừng hoặc quăng bỏ
mớ hài cốt đó. Sau đó lại nằm xuống với nước mắt trào ra không thể
ngăn nổi v́ nhớ thương anh và tủi phận ḿnh đơn độc.
Hiện tại th́ chồng tôi đă được yên nghỉ tại nghĩa trang Thiên Chúa
Giáo ở B́nh Dương. Nhưng cũng không biết được bao lâu nữa v́ họ c̣n
tính dẹp cả nghĩa trang mặc dù đó là đất tư mà gia đ́nh tôi đă phải
mua bằng những cây vàng lúc họ dẹp nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi ngay
trong thành phố Saigon.
Bốn mẹ con tôi xuống phi trường Dulles vào một buổi tối mưa tầm tă
của tháng 6 năm 1994. Được gia đ́nh cô em ra đón, tôi mừng quá nhưng
vẫn chưa hết lo sợ, không biết đây là thật hay mơ. Nỗi ám ảnh bị bốc
đi vùng kinh tế mới và sự không nói có, có nói không của nhà nước
công sản đă khiến tôi mất hết niềm tin. Tôi chỉ c̣n biết cầu Đức Mẹ
ban cho tôi một phép lạ.
Chúng tôi cố gắng học hỏi để hoà nhập vào cuộc sống mới ở Mỹ. Nay
các con tôi đă lớn, đă thành đạt và rất hiếu thảo. Chúng hết ḷng lo
lắng, chăm sóc tôi. Tôi thật măn nguyện, nhưng tôi biết tôi không
thể ôm giữ chúng măi được. Chúng phải có cuộc sống riêng, hạnh phúc
riêng. Dù biết vậy, nhưng mỗi khi chúng vắng nhà, c̣n lại một ḿnh
tôi, tôi lại thấy sợ hăi. Những năm tháng khổ cực, hăi hùng của thời
dĩ văng lại kéo đến ám ảnh tôi. H́nh ảnh chồng tôi lúc oai hùng,
mạnh mẽ trong bộ quân phục, lúc rách nát, tả tơi, thoi thóp trên
chơng tre lại chập chờn quanh tôi. Tôi đă th́ thầm với anh: “Đợi em
đi cùng!” Vâng, tôi ước mong được sớm ra đi b́nh yên dể được xum họp
với chồng tôi. Chúng tôi chỉ mới được hưởng hạnh phúc gia đ́nh có 4
năm 5 tháng. Tôi chắc chồng tôi cũng nuối tiếc như tôi và đang chờ
tôi đi với anh. Chúng tôi phải nối tiếp lại những ngày hạnh phúc
ngắn ngủi xa xưa. Tôi không thể sống măi trong cô đơn để run sợ
trước những ám ảnh của dĩ văng và những nhung nhớ khôn nguôi người
chồng mà tôi măi măi yêu thương như buổi đầu gặp gỡ!
Kính tặng Giáo Sư Tố Lan, người đă cho tôi can đảm để thực hiện bài
viết này.
18/02/2016
Trần Thanh Minh
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Giấc mộng kinh hoàng
Hồi Kư của
vợ người tù “cải tạo”
Viễn thám
Trong bóng hoàng
hôn
Tâm sự cùng
Nữ Sĩ Dư Thị Diễm Buồn
Phản bội Đồng Minh
hay thay đổi chiến lược chống CS
Cái áo Jacket Không Quân
Ánh sáng cuối
đường hầm
Sức mạnh của đồng
tiền
Di chúc tuyệt mệnh
Rồi tôi sẽ hạnh phúc
Anh không chết đâu anh
V́ sao tôi là Nữ Quân Nhân?
Nồi chè của Ông Tướng
Người cha trăm tuổi
Hai ngày gác ở Nghĩa Trang Quân Đội
Dự
lễ Phật Đản
Từ mặt đường dậy sóng ...
Viết cho một người lính
Mặt trận Tân Cảnh, Kontum 1972
Nghĩa Quân
Chia sẻ với các em
của chị