Thực & Ảo – Tại Hại Của DEI

Một trong những chính sách cốt cán của đảng Dân Chủ gần đây chủ trương “Đa dạng – Công bằng – Ḥa nhập (DEI - Diversity, Equity, Inclusion). Chỉ dựa vào tên gọi mỹ miều của nó, ai cũng thấy đây là một chính sách hay, giúp mọi người – không phân biệt mầu da, sắc tộc – có cơ hội tham gia vào đời sống chính trị và kinh tế Mỹ. Không ai c̣n sợ bị kỳ thị, hay bị đối xử bất công. Mọi sắc dân hay thành phần xă hội đều có cơ hội giống nhau, đều được đối xử công bằng và b́nh đẳng và đều có đại diện trong các cấu trúc của xă hội Mỹ.

Nhưng than ơi! Đây chỉ là những nhận thức “Ảo”, những mơ mộng hảo huyền nếu không nói là thiển cận. Thực tế việc áp dụng DEI đă mang lại ba hậu quả tai hại chính như sau:

1) Tạo ra t́nh trạng “kỳ thị ngược” (reverse discrimination). Chương tŕnh DEI quả có nâng đỡ những người Mỹ đen và Mễ (Latino nói chung), nhưng đă tỏ ra bất công đối với dân Mỹ trắng và gốc Á!

Điển h́nh như con cháu ḿnh muốn học Y tại những trường danh tiếng ở California là điều vô cùng khó [1]. Thí dụ điểm thi MCAT (Medical College Admission Test) để đại học Stanford nhận khoảng 519; USC khoảng 517; UCLA khoảng 514, … trong khi con ḿnh được 521 (gần max) nhưng không được nhận, thậm chí gọi interview cũng không! Trong khi cô Mỹ đen chỉ có 510 lại được nhận.

2) Đặt vấn đề mầu da, sắc tộc lên trên khả năng. Khiến việc điều hành nói chung thiếu hiệu quả, kém chất lượng, dẫn tới những xung đột ngấm ngầm, chống đối hoặc coi thường cấp trên, thù ghét cá nhân. Chính những người được đề cử hay được nâng đỡ đôi khi cũng bị mặc cảm.

Một trường hợp có lẽ chúng ta ai cũng biết, trong cuộc vận động tranh cử vào tháng 5/2020, cựu TT Joe Biden đă hứa rằng nếu được bầu làm TT, ông sẽ đưa một người phụ nữ da đen vào Tối cao Pháp viện [2]. Đáng buồn thay cho nước Mỹ! Chỉ v́ muốn lấy ḷng dân da đen, muốn kiếm phiếu phụ nữ cựu TT Biden đă đưa ra một lời hứa quá sức tồi tệ. Ông đă thẳng tay loại trừ tất cả ứng viên thẩm phán không phải dân da đen, dù người đó tài giỏi, đức hạnh, và xứng đáng đến đâu. Mà da đen thôi chưa đủ, phải là phụ nữ mới được. Kết quả là bà Ketanji B. Jackson trở thành một trong 9 vị thẩm phán cao quư và quyền uy nhất nước Mỹ - vào tháng 6, 2022. Có thể bà Thẩm phán Jackson xứng đáng đấy, nhưng quá tŕnh đề cử bà quả thật bất công và kỳ thị!

3) Đưa nước Mỹ xuống vực thẳm. Nếu từ học đường đến công sở và ngay cả trong quân đội cũng đều dựa vào tiêu chuẩn DEI hay sắc tộc để tuyển lựa hoặc bổ nhiệm, ai cũng biết phẩm chất sẽ càng ngày càng kém.

Tuy không ai nghi ngờ ǵ về giá trị các đại học Mỹ - mỗi năm thu hút cả triệu sinh viên ngoại quốc, nhưng dưới bậc trung học, v́ giáo dục cưỡng bách nên phải hạ thấp tŕnh độ, nếu không số học sinh da đen và Mễ sẽ bỏ học rất nhiều. Chẳng vậy mà trong những cuộc thi học sinh giỏi quốc tế (đặc biệt môn toán) trong ṿng 30 năm nay, Mỹ quốc chẳng khi nào được xếp hạng cao.

Tôi vừa đọc trên mạng X email của Robert Kiyosaki, như một báo động đỏ: “Khi những CEO của hăng hàng không tuyên bố 50% phi công sắp tới của chúng ta sẽ là phụ nữ hoặc người da mầu … Như vậy họ đă đặt ưu tiên DEI trên DNA, Không phải ai có thể bay mà ai nên nh́n thấy bay!” [3]

Vài Nhận Xét: Nếu thực sự muốn nâng đỡ những thành phần kém may mắn, đặc biệt sắc dân Mỹ đen và Mễ, chính phủ có nhiều cách thay v́ áp dụng máy móc chương tŕnh DEI tai hại như trên.

Thí dụ trong lănh vực giáo dục, để khuyến khích các sinh viên Mỹ đen và Mễ, có thể ưu tiên và cấp phát rộng răi cho họ qua những chương tŕnh tài trợ như “Pell Grant”, “the Federal Supplemental Education Opportunity Grant”, “the Free Application for Federal Student Aid (FAFSA)”, … Những chương tŕnh “vừa học vừa làm” (work study), những chương tŕnh của Tiểu bang giúp đỡ sinh viên thiểu số & nghèo. Làm sao để giúp thành phần này có cơ hội thăng tiến, chớ ai lại chỉ v́ muốn thực thi DEI rồi hạ điểm thu nhận, băi bỏ việc tính điểm SAT, … th́ c̣n ra thể thống ǵ nữa? Làm sao tương lai nước Mỹ khá được. Thời VNCH tại các trường học chẳng từng vang lên câu hát: “Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau.” đấy thôi.

Phạm Mạnh Tuấn – 3/25/2025

--- ---

[1] Người Việt ḿnh thường khuyến khích con cháu họ Y. Trong 10 gia đ́nh tôi quen có tới ít nhất 6 gia đ́nh có con bác sĩ (60%). Nếu kể cả Y- Nha - Dược - Luật có tới 8 gia đ́nh (80%). Nếu kể thêm cả bác sĩ chỉnh h́nh (chiropractor), luật sư trường làng (trường không được kể, không cần cử nhân, không đ̣i hỏi LSAT) chắc phải tới 90%.

[2] https://www.nbcnews.com/politics/2020-election/problem-biden-s-pledge-black-woman-justice-n1200826

[3] Theo Robert Kiyosaki kiyosakiuncensored@mail.beehiiv.com:

Today’s airlines aren’t run by pilots. They’re run by politics.

Larry Fink’s ESG crusade has infected the industry.

Airlines now prioritize optics over outcomes. DEI over DNA. It’s not who can fly—it’s who should be seen flying.

That’s how you get airline CEOs announcing, “50% of our incoming pilots will be women or people of color.”!!!

Not based on merit. Based on quotas.

This Isn’t About Race. It’s About Risk.