Thằng dân

Tiểu Tử

Trong chuyện phiếm này, tôi gọi " thời chú Sam" để chỉ miền Nam trước tháng 4 năm 1975 và " thời bác Hồ " để chỉ miền Nam dài dài sau đó. Cho thấy miền Nam trước có chú, rồi sau có bác thay thế nhau chăm sóc tận t́nh. Thật là…đại phước !

Ở xứ nào không biết, chớ ở Việt Nam xưa nay người dân vẫn được coi như không có… kí lô nào hết, mặc dù họ đông như kiến !

Hồi thời Pháp thuộc ( Phải lấy thời này để làm cái mốc cho thời chú Sam và thời bác Hồ. Bởi v́ không có Pháp thuộc th́ làm ǵ có bác Hồ, làm ǵ có chú Sam ? ), có " ông Tây bà Đầm" ăn trên ngồi trốc. Người dân sanh ra vốn… thấp cổ bé miệng, không ngóc đầu lên được. Văn chương hồi đó hay viết " dân ngu khu đen " nghe thật miệt thị nhưng lại diễn tả rất rơ nét vị-trí… sát đất của người dân ( chỉ có ngồi lê dưới đất nên khu mới đen như vậy !) và xác nhận với chính sách ngu dân thời ấy, người dân ngu là cái chắc.

Câu " dân ngu khu đen " cũng từ từ biến thể cho hợp thời trang ngôn ngữ, và trở thành " dân đen " cộc lốc. Không… sáng sủa hơn bao nhiêu, nhưng bớt được tiếng " ngu " cũng đă là một… tiến bộ. Không phải nhờ vậy mà người dân khôn ra, lẽ dĩ nhiên. Nhưng hai tiếng " dân đen " nói lên rơ rệt sự khác biệt giữa dân bản xứ da vàng và nhà cầm quyền hồi đó, toàn là dân da trắng !

Người dân hồi đó được thực dân gọi một cách miệt thị : cu-li, nhà quê. Dù anh có ăn học, dù anh có nghề nghiệp, người da trắng vẫn coi anh là cu-li là nhà quê tuốt.

Nhớ lại một hôm, anh tôi và tôi đạp xe đi dạo bến tàu Sạc-ne ( sau này gọi là bến Chương Dương và sau này nữa tên là… Tôn Đức Thắng ! ). Thấy hai tên lính lê-dương (légionnaire) Pháp, to như cái tủ đứng, ngồi chồng lên nhau trên một chiếc xích-lô đạp, làm chổng bánh sau lên. Anh phu xích-lô, ốm tong ốm teo, không biết làm sao để giải thích rằng ảnh không thể nào chở được hai người, v́ ảnh nhẹ quá. Ảnh bèn cầu cứu chúng tôi. Có lẽ ảnh thấy chúng tôi có vẻ học sinh sinh viên chắc biết ít nhiều tiếng Pháp nên nhờ thông-ngôn. Anh tôi " ra tay nghĩa hiệp " can thiệp. Một tên lê-dương túm ngực anh tôi, sừng sộ bằng tiếng Pháp : " Đi chỗ khác ! Đồ cu li khốn nạn !". Dĩ nhiên chúng tôi không đợi nói thêm một tiếng, vội vă phóng lên xe, đạp đi. Một đỗi xa nh́n lại thấy một thằng lê-dương đạp xích-lô chở một thằng lê-dương, chạy vù vù, cười hắc hắc ! C̣n anh phu xích-lô th́ hổn hển chạy bộ phía sau, chẳng nói chẳng rằng… Những h́nh ảnh đó bây giờ nhớ lại, đă sáu chục năm qua mà sao ḷng vẫn c̣n nghe căm phẫn !

Sau hiệp định Genève, Pháp… phú-lơ-căng ( Âm tiếng Pháp " Foutre le camp " = dông mất – rất thông dụng thời đó ) Việt Nam bị chia làm đôi, lấy sông Bến Hải làm ranh giới. Người dân miền Bắc sống với cái-gọi-là tự do của miền Bắc. Người dân miền Nam cũng có cái tự do riêng của miền Nam. Cũng là " tự do " cả nhưng trong h́nh thức có rất nhiều dị-biệt. Bắc Nam bỗng trở thành hai xứ như là lạ hoắc ! Tuy nhiên, dù đất nước bị chia hai, cái " khối " người dân không có ǵ thay đổi, nghĩa là vẫn c̣n nguyên là những con cờ…

Rồi miền Nam có ông vua Bảo Đại – chuyên sống ở Pháp – v́ thương dân nên gởi ông Diệm về Việt Nam tham chánh. ( Ông vua này th́ người dân biết từ lâu. Ít ra cũng biết… tên ! ). Rồi có ông Diệm, v́ thương dân nên… lật ông Bảo Đại rồi lên làm tổng thống. ( Ông này th́ người dân chỉ mới biết khi ổng trèo lên ghế tổng thống. Cứ nghe ra rả hằng ngày " Toàn dân nhớ ơn Ngô tổng thống ", không biết rồi cũng phải biết ! ) Rồi có chú Sam, v́ thương dân Việt Nam, ra tay giúp đỡ ông Diệm hết ḿnh. Người dân bắt đầu biết đến chú Sam với lá cờ nhiều sao và h́nh vẽ hai bàn tay nắm lấy nhau được dán lên nhiều món hàng ngoại quốc nhập cảng. Nh́n cái nhăn, người ta hiểu đơn giản là bàn tay chú Sam nắm bàn tay người bạn mà chú giúp đỡ. Chẳng nghe ai thắc mắc : " Chú Sam muốn nói chú giúp ḿnh hay chú muốn nói tao bắt mày phải đi theo tao ? " Người dân miền Nam vốn… thiệt thà !

Bây giờ, người dân hết là dân đen. Không phải được… đổi màu như người dân miền Bắc, mà là được tẩy sạch trong từ ngữ miền Nam. Tuy nhiên tùy hoàn cảnh, tùy trường hợp, tùy tâm trạng mà người ta cũng có gọi người dân bằng " thằng dân ", nghe hơi nặng một chút. Nhưng riết rồi " người dân " hay " thằng dân " đều nghe cũng… xêm xêm ( Âm tiếng Mỹ " Same same " = như nhau ). Bởi v́, nặng nhẹ ǵ th́ người dân cũng đă quen được coi như không có kí lô nào hết xưa nay !

Lâu lâu người dân cũng nghe các chánh trị gia gọi ḿnh là " khối quảng đại quần chúng " nghe thật… rổn-rảng khó hiểu nhưng lại khoái lỗ tai, hoặc gọi là " toàn thể nhân dân " rất nho-nhă nhẹ nhàn, và lắm khi gọi " đồng bào thân mến " nghe thật là… âu yếm !

Thật t́nh, người dân vào thời này bắt đầu thấy rằng ḿnh coi vậy mà cũng " có giá ". Hết c̣n nghe gọi người " dân " cộc lốc, mà lại được ghép vào với tiếng " công " oai vệ để trở thành " công dân ". Không có ǵ, nhưng mang thêm chữ " công " vẫn thấy quan trọng như " công chức ", " công sở ", " công khố ", " công an " …những thứ " công " làm toát ra sự " chẳng có thằng nào dám đụng tới ". Sướng chớ ! Mà thật vậy, có ai dám gọi " thằng công dân " đâu ? Thường th́ gọi " người công dân " hay ít lắm cũng gọi "anh công dân ". ( Chưa nghe ai gọi " ông công dân". Có lẽ tại v́ gọi như vậy, người ta sẽ nghĩ là có " ẩn ư nhạo báng " ! )

Từ ngày mang " chức " công dân, người dân được nhà nước chiếu cố…" đậm ". Ngày nào cũng kêu gọi " Này công dân ơi ! Quốc gia đến ngày giải phóng…". Rồi gần đến ngày bầu cử tổng thống, dân biểu v.v… luôn luôn được nhắc nhở " đi làm bổn phận công dân ".

Nhân nói đến vụ bầu cử, phải thấy lúc đó người dân được… trọng vọng đến mức nào. Các ứng cử viên hay các liên danh ứng cử, trong thời gian vận động bầu cử, đều hết lời " o bế " người dân. Hằng ngày, trên truyền thanh truyền h́nh, trên báo chí bích chương… họ cúi xuống nâng người dân lên như nâng trứng mỏng, nói ngon nói ngọt để người dân bầu cho họ. C̣n khuyên " nên chọn mặt gởi vàng ", làm cho người dân thấy tự nhiên ḿnh… giàu ngang xương ! Cái lá phiếu trong tay người dân - bằng giấy – coi vậy… mà nặng kí !

Sau bầu cử, người dân được trả về cương vị b́nh thường của người dân, cộng thêm những người bị thất cử. Những người này, không cần hỏi ư kiến ai, cứ " đánh trống thổi kèn" tuyên bố rân lên rằng "Chúng tôi đứng về phe người dân để đối lập với chánh quyền!" Làm như hễ là dân là phải đối lập với chánh quyền vậy ! Cũng chẳng thấy có người dân nào đứng lên phản đối. Đă nói: người dân miền Nam vốn… thiệt thà !

Bỗng một hôm, " người ta " đảo chánh ông Diệm. Người dân ngơ ngác bởi v́, trái với những lần bầu bán, lần này người dân không được ai " hỏi thăm " hết, thậm chí chẳng nghe ai tuyên bố theo… truyền thống rằng " đảo chánh v́ dân " ! Th́ ra," người ta " toàn là tướng tá, binh chủng này binh chủng nọ. Họ không phải…dân !

" Họ " đảo rồi, lại đảo nữa. Cuối cùng cũng lật được ông Diệm. Lần này, người dân thấy có vẻ an toàn nên cũng xuống đường hoan hô. Thật ra, trong thời đệ nhứt cộng hoà, người dân đâu có bị chèn ép đè đầu cỡi cổ bốc lột tơi bời như thời Pháp thuộc. Người dân chỉ " ngứa con mắt " ở cái lối trịch thượng ăn trên ngồi trốc quá lố lăng của gia đ́nh ông Diệm, cộng thêm hành động kỳ thị tôn giáo quá lộ liễu. V́ vậy, khi ông Diệm và gia đ́nh bị lật xuống, người dân thấy như được… nhổ cái gai trong con mắt, cho nên họ cũng vỗ tay hoan hỉ !

Tiếp theo là mấy ông tướng, ông tá đảo chánh nhau, đảo qua đảo lại. Người dân vẫn bị cho ra ŕa, nên đứng ở bên ngoài xem như xem tuồng hài hước trên sân khấu. Vở tuồng đang diễn bỗng bị chú Sam núp ở đâu đó giựt giây hạ màn ! Người dân ngẫn ngơ, rồi cũng… xách đít " đi chỗ khác chơi " để " người ta " làm chánh trị.

Thật ra, vào thời điểm đó, miền Nam c̣n được cái may là có một người trong giới lănh đạo " biết " nghĩ đến dân : đó là ông tướng tầu bay Nguyễn Cao Kỳ. Khi nắm chánh quyền, ông tuyên bố và cho kẻ khẩu hiệu đầy đường : " Chính phủ Nguyễn Cao Kỳ là chính phủ của dân nghèo ". Thật là ngạc nhiên đến… ngỡ ngàng ! Người dân nào đă lỡ giàu bỗng thấy ḿnh thuộc vào loại... vô chánh phủ nên cứ phập phồng lo sợ, c̣n người dân nghèo th́ lại bâng khuâng không dám hoan hô v́ không biết ḿnh có thuộc vào cái…" típ " nghèo mà ông tướng đă tuyên bố ? Bởi v́ có hạng nghèo xơ nghèo xác, có hạng nghèo rớt mồng tơi, có hạng nghèo mạc rệp, có hạng nghèo kiết .v.v… Thành ra, lời tuyên bố rất " nổ " của ông tướng giống như cục đá nhỏ rơi xuống mặc nước hồ, nghe cái chũm rồi… hết ! Tuy nhiên, lần đầu tiên người dân thấy ḿnh được đứng chung với chánh quyền – dù chỉ là trên khẩu hiệu – cũng thấy có chút ǵ an ủi !

Rồi chú Sam ồ ạt đổ quân và đồ " PX " lên miền Nam mà chẳng thấy có " trưng cầu dân ư ".

Người xưa nói " ư dân là ư trời ". Người nay cầm quyền, đă không cần đến ư dân th́ đâu có ông nào nói với chú Sam : " Thưa chú, ông bà tôi nói như vầy…như vầy…". Cho dù có ai nói cho chú Sam th́ cũng chỉ làm cho chú cười văng… sơ-quynh-gum, bởi v́ chú đâu có tin. Chú đă từng bay lên trời, bay lên cung trăng, bay lên bay xuống như ăn hamburger hằng bữa… chú đă gặp ông trời đâu mà tin ! Vă lại xưa nay chú Sam chỉ thấy ư của chú là " năm bờ oan " th́ chú đâu cần hỏi ư kiến của ai khác. V́ vậy, chú cứ… nhắm mắt đưa quân vào miền Nam như đi… vào chỗ không người. Chẳng có một người dân nào đứng lên phản đối. " Họ " – người dân – nói : " Mấy ổng ( ám chỉ nhà cầm quyền ) đă ô-kê Salem với chú Sam rồi, ḿnh có la nô-gút nô-gút ( no good ! no good ! ) chỉ có… chó nó nghe !"

Trong " thời chú Sam ", mặc dù đang đánh giặc với Bắc Việt, người dân vẫn đi lại thông thả, miễn là đừng…l ội sông Bến Hải để ra ngoài Bắc. Năm khi mười hoạ mới bị hỏi căn cước. Trong trường hợp vào ra ở các " lănh địa " của chú Sam th́ lúc nào người dân cũng bị chú lính của chú Sam hỏi giấy bằng tiếng Việt bỏ sai dấu :" Cán cuốc!Cán cuốc !". Chẳng thấy người dân nào …cười !

Ngoài ra th́ đời sống của người dân rất tự do thoải mái. Tự do buôn bán. Đồ PX ( dân gọi là pi-éc – là các mặt hàng nhập vào Việt Nam bán riêng cho quân đội chú Sam, không có thuế nên giá rẻ – lính chú Sam mua ra bán lại cho dân ) tràn ngập các chợ trời. C̣n hàng hoá sản xuất trong xứ cũng bán đầy các chợ các phố. Tự do ngôn luận, in sách, ra báo. Thật t́nh, ở đây có… lạm phát : báo đủ loại – báo ngày, báo tuần, báo tháng… khoảng chừng trên 30 tờ ! Người dân đọc… mờ con mắt luôn !

Cuộc sống tương đối dễ chịu, dễ…thở. Đùng một cái,Việt Cộng tổng tấn công ngay trong ngày tết Mậu Thân. Chúng tin tưởng rằng " toàn dân miền Nam sẽ nổi dậy lật đổ chánh quyền !". Té ra, người dân, v́ sợ, nên chỉ lo bồng bế nhau chạy ! Lần đó, Việt Cộng thất bại nặng. Lần đó, người dân thật sự thấy tận mắt Việt Cộng là ai, để sau đó biến sợ hăi thành căm thù. Chỉ cần một ng̣i nổ là nó bùng lên để " quạt " cho Việt Cộng một đ̣n " chí tử ". Vậy mà không thấy chú Sam… nhúc nhích một ngón tay ! Chú không đánh trả, đă đành. Chú c̣n ngăn không cho quân đội quốc gia đánh trả. Chú đi một nước cờ mà không ai hiểu ǵ hết ! Và lần đó người dân nh́n chú Sam bằng một con mắt khác. Họ nói : " Không biết cái thằng cha chú Sam này muốn cái ǵ ? Thiệt là ngược đời ! Kẻ thù th́ ḿnh biết rơ c̣n thằng bạn đồng minh nhai sơ-huynh-gum này th́ ḿnh…mù tịt !".

Từ chỗ nhận định nói trên, người dân bắt đầu nghi ngờ cái ư nghĩa của hai bàn tay nắm lấy nhau dưới lá cờ nhiều sao làm nền cho loại nhăn dán trên các đồ viện trợ. Ai cũng nghĩ rằng cái nhăn đó có…hai mặt. Giống như chú Sam, chú cứ phải nhai sơ-huynh-gum liền tù t́ để không ai " bắt gân mặt " mà đoán chú đang nghĩ ǵ, bởi v́ chú muốn giấu " cái mặt bên kia " của chú, không phải giấu với địch mà giấu với thằng bạn đồng minh ! Thế mới đau !

Rồi v́ không c̣n tin tưởng nữa, người dân lo… thủ. Ai cũng dự trữ đồ ăn ! Có tiền th́ trữ nhiều, không tiền th́ chạy nợ để trữ chút chút. Cho nó " ăn chắc ", bởi v́ thằng cha chú Sam này coi vậy mà không phải vậy !

T́nh trạng nhập nhằng này kéo dài tới hiệp định ǵ ǵ đó ở Paris. Tiếp theo là lính chú Sam " gô hôm " từ từ, trước sự dửng dưng của người dân, bởi v́ họ đă lật tẩy " cái mặt bên kia " của chú. Cái nhăn " hai bàn tay nắm lấy nhau " không bị mưa mà nó cũng tróc, giống như đồ thợ mă !

Rồi th́ " cơm không lành canh không ngọt " giữa chú Sam và ông Thiệu ( tổng thống đệ nhị cộng hoà – xin nhắc lại cho những ai không… muốn nhớ ! ) Đùng một cái, ông Thiệu ra lịnh bỏ Pleiku/ Kontum rút hết quân về vùng Duyên Hải. Quân đội và dân chúng ngạc nhiên đến bàng hoàng, bởi v́ đă bị Việt cộng tấn công đâu mà phải rút ? C̣n phía Việt cộng th́… giật ḿnh vội vă " nâng cao cảnh giác ", nín thở bất động , bởi v́ không biết " thằng ngụy ác ôn này định dở tṛ ǵ đây ?". Người ta đồn ( Hồi này, tin đồn đi nhanh hơn hỏa tiễn và người dân miền Nam chỉ sống bằng… tin đồn ! ) rằng ông Thiệu giận lẫy thằng bạn đồng minh " xỏ lá " nên chơi một cú cho nó xanh mặt ! Không biết chú Sam có xanh mặt hay không chớ thằng dân th́ xanh mặt dài dài… Bởi v́ không biết không hiểu ǵ hết. Cứ thấy quân đội tự nhiên rút chạy là cắm đầu chạy ! Mà có hỏi quân đội th́ – than ôi ! – quân đội cũng bù trất ! Vậy là kinh hoàng, là hỗn loạn ! Vậy là cứ… nhắm mắt chạy. Càng chạy càng sợ ! Càng sợ càng chạy ! Người dân giống như những con cờ bị người chơi cờ hất trọn bàn cờ xuống đất, văng tung toé khắp nơi, rơi vào hốc vào kẹt, rơi vào lỗ cống đường mương… Ai biết ? Ai thèm biết ? Nghĩ mà thương cho người dân miền Nam " sanh chẳng gặp thời "…

Từ miền Trung dài vô Sàig̣n, chỗ nào cũng thấy chạy. Dân chạy trước. Phía sau dân là quân đội. Phía sau quân đội, xa thật xa, là Việt cộng. Họ đă mất thời gian " điều nghiên t́nh h́nh " để nhận thấy hiện tượng " ngụy quân " rút đi là có thật. Thế là " ta " xua quân chạy theo " toé phở " nhưng vẫn láo phét rằng " quân ta đuổi chúng nó chạy…toé khói " !

T́nh trạng hỗn loạn này được tiếp nối bằng sự ồ ạt di tản ra… biển Đông. Cũng là chạy nhưng chạy ra khỏi xứ !

" Thời chú Sam " được hạ màn vào cuối tháng tư năm 1975. Màn không được hạ từ từ theo đúng " điệu nghệ sân khấu " với giàn kèn đồng thổi bản " ̣ e rô be đánh đu " ! Màn bị hạ… cái rẹt như bị đứt giây, bởi v́ anh hạ màn… bỏ mẹ nó xuống cho rồi để c̣n vắt gị lên cổ chạy cho kịp nhảy lên chiếc trực thăng di tản cuối cùng !

Chú Sam " gô hom " để lại miền Nam vô số sơ-huynh-gum đă… nhai rồi và một lô con lai, có trắng có đen… gọi là kỷ niệm !

Đây nói về người dân vào " thời bác Hồ "…

" Thời bác Hồ " được… kéo màn khai diễn bằng một h́nh ảnh lẽ ra phải hào hùng, nhưng mấy anh Bắc Việt đă dàn cảnh vụng về cho nên đă trở thành ra lố bịch. Số là…

Ngày 30 tháng tư năm 1975, cổng vào dinh Độc Lập đă được mở rộng để " đón tiếp các anh em Giải Phóng ", sau lời tuyên bố đầu hàng của ông Dương văn Minh. Thay v́ cứ đường hoàng oai vệ tiến thẳng vào dinh – v́ là người thắng trận – mấy ông Bắc Việt đă dàng cảnh bằng cách đóng cổng lại để cho một xe tăng mang cờ Giải Phóng ủi sập rồi ngất ngưỡng… ḅ vào bên trong như một thằng say. Báo chí, truyền h́nh chụp ảnh quay phim liền tù t́, cho thế giới thấy rằng " chính quân đội và nhân dân ta đă tiến công ủi sập chính quyền miền Nam ". Trong màn diễn xuất đó, họ quên mất người dân nên chỉ thấy có lèo tèo mấy anh Giải Phóng ! Trong lúc đó, dân chúng – khá đông – đứng xa xa nh́n một cách bàng quan, không hiểu "tại sao không chạy thẳng cha nó vô cho rồi, chớ đóng cổng làm chi để rồi phải ủi sập mới vô được, thiệt… làm chuyện ruồi bu !"

Tiếp theo là lá cờ Giải Phóng Miền Nam lớn bằng tấm chiếu phe phẩy trên nóc dinh giống như người chạy việt dă vừa về tới đích. Và tiếp theo là hai câu đối thoại đáng " đi vào lịch sử " : Khi được ông Dương Văn Minh – vị tổng thống… phù du nhứt lịch sử – nói : "Mời các ông ngồi vào bàn để chúng tôi bàn giao ", một ông… nón cối Bắc Việt " phang " cho một câu " Bàn giao cái ǵ ? Các anh thua trận, đầu hàng vô điều kiện mà c̣n cái ǵ để bàn giao ? ". Không biết những người miền Nam có mặt lúc đó – tổng thống, tổng bộ trưởng v.v…– có nghe " đau như hoạn " ?

Vậy là…giải phóng ! Người dân cũng có vỗ tay. Hết chạy loạn là… vui rồi. Hết giặc, con cái hết đi lính… là vui rồi. Một phóng viên miền Bắc phỏng vấn một bà già miền Nam : " Thế… bà má có vui không nào ? ". Trả lời : " Ờ… vui chớ ! Nhờ có mấy ông giải phóng về kịp nên mới yên ! Chớ không, tụi Việt Cộng nó pháo kích riết chắc chết quá !". Ở một nơi khác, phỏng vấn một anh xích lô, anh ta trả lời : " Vui chớ sao không vui ! Đạp xích lô lúc nào cũng bị tụi nó nghi là Việt Cộng". Rồi anh chỉ vào mặt ḿnh : " Anh coi ! Mặt tui vầy mà là Việt cộng à ?"

Mà vui thật ! Ở Sàig̣n đông lắm. Thiên hạ đi đầy đường. Xe hơi, xe gắn máy, xe đạp… nối đuôi nhau nhích nhích. Vậy mà chẳng thấy ai gây gổ với ai, cũng chẳng nghe ai nóng nảy tin một tiếng kèn ! Đó là lần đầu tiên người dân tự động " xuống đường ", không phải để đấu tranh mà là để đi coi… bộ đội ! Cũng giống như đi coi chợ phiên sở thú. Vui lắm !

Gánh hát mới khai diễn chưa kịp đánh trống thổi kèn quảng cáo mời mọc mà đă được khán giả bốn phương kéo tới xem thật đông như vậy th́ thật là…" thành công, thành công, đại thành công !" Người dân cũng thấy khoái bởi v́ toàn là đào kép mới – cái ǵ lạ cũng hấp dẫn – và bởi v́ được đi coi…thả giàn.

Sau mấy lớp hài hước mỡ màn như chuyện mấy anh bộ đội nói dóc nói phét " Hà Nội cái ǵ cũng có ", chuyện " nhà ỉa nhà đái… trong xô ".v.v… sân khấu bỗng chuyển sang bi hài kịch mà trong đó người dân được kịch tác gia cách mạng đẩy lên đóng vai chánh ! Người dân ngạc nhiên dở khóc dở cười… Vai chánh đó có cái tên nghe lạ hoắc : " nhân dân làm chủ " !

Từ một tay ngang bước lên sân khấu, dĩ nhiên là cần được các đạo diễn chăm sóc dạy dỗ tận t́nh để người dân được… lột xác biến thành kịch sĩ.

Đầu tiên, người dân được mang một cái tên khác cho đúng với điệu nghệ kịch trường: tên " Nhân Dân " ( Xưa nay, trong giới cải lương kịch nghệ có… truyền thống là khi đă " đi hát " th́ người ta thường lấy một cái tên khác đẹp hơn kêu hơn là cái tên cúng cơm. Vậy mới là nghệ sĩ ! ) Rồi " cái " nhân dân đó được dạy hô khẩu hiệu – đó là những bài bản… gốc của cách mạng mà ai ai cũng phải biết hát, cũng như trong giới cải lương kép độc hay hề ǵ cũng phải rành " sáu câu "…Đại khái, chỉ có mấy khẩu hiệu như " vĩ đại, vĩ đại, vĩ đại ", như " muôn năm, muôn năm, muôn năm ", như " sống măi, sống măi, sống măi ". Vậy mà không phải dễ ! Phải hô cùng một lúc và hô cho đúng nhịp. Hô lỏn chỏn là " có vấn đề đấy nhá !". Tiếp theo là tập vỗ tay. " À… vỗ tay cũng phải tập chứ ! Có phải như thời Mỹ Ngụy đâu mà các anh các chị muốn vỗ thế nào là vỗ. Muốn làm chủ, nhân dân phải tập cả vỗ tay nữa cơ !" Thế là học vỗ tay : mọi người trong hội trường cùng vỗ một lúc, không cần khoái tỷ hay thích thú ǵ ráo, chỉ cần thấy anh cán bộ đang nói bỗng ngừng lại vỗ tay là ta vỗ tay thôi !

Tiếp theo là đi học tập ba hôm về đường lối chủ trương của cách mạng. Thượng vàng hạ cám ǵ cũng phải học tập ráo. Cùng ngồi chung với nhau – thường th́ ngồi dưới đất v́ không có đủ băng đủ ghế, và v́ không đủ chỗ nên ngồi cả ra hàng ba, ra sân – cùng nghe chung những ǵ mấy cán bộ nói. Và v́ mấy cha cán bộ nói dài quá, lại thay nhau nói cùng một đề tài bằng những lời lẽ y chang như nhau nên người " nhân dân ", kẻ trước người sau, cùng chung nhau… ngáp ! Suy cho cùng, ngáp cũng là một cách… phát biểu. Nó nói lên sự mệt mỏi chán chường. Về sau, khi đă…" quen nước quen cái " với những buổi hội họp học tập, với cái gọi là " Đảng lănh đạo, Nhà nước quản lư "…cách " phát biểu " độc đáo đó đă được người dân " khai triển " rất thoải mái, không phải giơ tay xin phép ai hết và cũng không sợ bị quy tội " bôi bác không khí nghiêm túc của hội trường ". Để thấy " Trong chế độ ta, nhân dân vẫn làm chủ… cái ngáp của ḿnh đấy chứ !".

Tiếp theo ( trong " thời bác Hồ ", lúc nào cũng có một sự " tiếp theo " nghĩa là chẳng bao giờ thấy một sự ngưng nghỉ, cứ " học tập tiếp theo học tập ", cứ " đấu tranh tiếp theo đấu tranh ", cứ " khai báo tiếp theo khai báo "…) nhân dân học tập khai lư lịch, học tập báo công báo tội, học tập làm sổ hộ khẩu sổ gạo… Hết học tập ở tổ dân phố th́ kéo nhau ra học tập ở phường – cũng như vậy thôi nhưng đông hơn nên… vui hơn – rồi học tập ở quận… Rồi đi mết-tinh, đi đón tiếp phái đoàn này, đi chào mừng phái đoàn nọ, đi làm lễ đón nhận lẵng hoa của bác Tôn ( ông già này thay thế bác Hồ, nhân dân đoán như vậy ) Ôi thôi ! Rộn rịp, vui lắm !

Khác hẳn với " thời chú Sam ", người nhân dân bây giờ đi đến đâu cũng thấy cái sự làm chủ của ḿnh nó… ḷi ra cả đống. Bằng cớ là cái ǵ cũng thuộc về nhân dân ráo, cái ǵ cũng thấy dán nhăn " nhân dân " mà chẳng cần phải " cầu chứng tại toà ". Sướng như vậy ! Này nhá : Ủy Ban Nhân Dân này, Toà Án Nhân Dân này, Quân Đội Nhân Dân này, Công An Nhân Dân này… đến tờ báo to nhất nước – của Đảng – cũng phải mang tên " Nhân Dân " đấy ! Làm chủ , sướng nhá !

Thế nhưng, có hai cơ quan mà nhân dân không được làm chủ : đó là tổng cục kế hoạch và ngân hàng. Chỉ có hai cơ quan này là đặc biệt mang nhăn " Nhà Nước " nên được gọi là " Tổng cục kế hoạch Nhà Nước " và " Ngân Hàng Nhà Nước ". Nhà Nước nắm cái tổng cục để độc quyền lên kế hoạch… hốt bạc đổ vào ngân hàng của Nhà Nước, vậy là an toàn nhứt rồi ! Người ta nói : " Đồng tiền là huyết mạch, Nhà Nước nắm cái huyết mạch đó là nhân dân… nhăn răng ! " Nói như vậy là có ư bôi bác chế độ. " Hăy nhớ rằng, trong chế độ ta có sự phân công rơ rệt : Đảng lănh đạo, Nhà Nước quản lư, Nhân Dân làm chủ. Muốn quản lư, Nhà Nước phải nắm cái… hầu bao chứ. Không có cái đó th́ quản lư cái đếch ǵ được. Rơ như thế đấy !". Lư luận chắc nịch như đinh đóng cột, nhân dân chỉ c̣n nước đi chỗ khác chơi.

Dù sao đi nữa, được lên đóng vai chủ trong vở trường kịch của " thời bác Hồ " vẫn thấy khoái hơn ở " thời chú Sam ". Thời đó, người dân chỉ là người dân quèn với bộ mặt thật của nó, chưa từng biết thế nào là " vẽ lọ bôi hề ". C̣n bây giờ, trên sân khấu cách mạng, người dân được tô son trét phấn để có bộ mặt khác – một bộ mặt không giống ai – vui chớ !

Qua " thời bác Hồ ", cái ǵ cũng thay đổi hết. Đặc biệt là người dân. Ngoài chuyện " nhân dân làm chủ ", người dân bây giờ nh́n lại ḿnh cũng thấy không c̣n là ḿnh nữa ! Cả cái thân h́nh trước đây, chỉ c̣n lại có… cái miệng. Mỗi một người dân được xem như là một " nhân khẩu " – một cái " miệng người " – Tờ khai gia đ́nh thời trước bây giờ được thay bằng " sổ hộ khẩu " trong đó kê khai có bao nhiêu…cái miệng ! Nghĩ cho cùng, Nhà Nước cách mạng có lư, bởi v́ trong công tác " quản lư ", chuyện đầu tiên phải lo là " nuôi ăn ". Vậy, phải biết rơ " ta " có bao nhiêu cái miệng. Thế… Ngoài ra, nếu thấy cái miệng nào đă có ăn mà c̣n đ̣i cả quyền " nói " th́ " ta " chận ngay không cho nó ăn. Có nói, đến chừng đói ră ruột ra th́ cũng phải câm lại thôi. Đỉnh cao trí tuệ là ở chỗ này đấy !

Sau khi đă học tập tốt, nghĩa là người nhân dân đă rành bài bản để đóng vai " nhân dân làm chủ ", người nhân dân phải biết " đi thưa về tŕnh ". Nói cho văn vẻ chớ thật ra là đi đâu phải xin giấy di chuyển của chánh quyền nơi cư ngụ và về phải tŕnh lại giấy di chuyển có đóng dấu nơi ḿnh đă đến. Nhân dân làm chủ khi dọn nhà qua ở chỗ khác phải làm thủ tục giấy tờ dời địa chỉ – gọi là chuyển hộ – có sự chấp thuận của chánh quyền hai nơi – nơi ở củ và nơi ở mới – Nhân dân làm chủ phải đi lao động xă hội chủ nghĩa ( Thời trước gọi là " đi làm…chùa " ). Nhân dân làm chủ " phải " triệt để thực thi quyền làm chủ của ḿnh nghĩa là " phải " làm thế này, " phải " làm thế nọ… toàn là những thứ " phải " mà ở " thời chú Sam " t́m đỏ con mắt không có, ví dụ như phải đổi tiền, phải bị đánh tư sản, phải đi kinh tế mới, phải đi tập trung cải tạo... Chánh quyền mới gọi là " một cuộc đổi đời". Họ nói đúng ! Có điều là cuộc đổi đời đó xoay đến 180 độ, làm cho người dân thấy… ngất ngư !

Sau khi miền Nam được giải phóng, mấy cha Giải Phóng Miền Nam c̣n đang " cờ phất trống khua " trên sân khấu cách mạng bỗng bị… cúp điện hạ màn, đuổi vào hậu trường lảnh " lương cà phê " ( Tiếng nhà nghề nói gánh hát không tŕnh diễn, nghệ sĩ chỉ lảnh chút tiền để uống cà phê thôi ) Họ bị giải tán một cách êm ru và dễ ợt như người ta liệng một miếng giẻ rách vào đống rác, trước sự ngạc nhiên của người nhân dân làm chủ. Bởi v́ chuyện " đại sự quốc gia " như vậy mà chẳng thấy " lũ đầy tớ " nó hỏi qua ư kiến một lần ! Rồi đến vụ thống nhất đất nước, những " công bộc của nhân dân "cũng cứ quyết định một ḿnh ên !

Thật ra, lấy công tâm mà nói, nếu có được hỏi th́ cái " nhân dân làm chủ " cũng chỉ gật đầu nhất trí. Cứ xem nhân dân miền Bắc, tính đến năm 1975, họ " làm chủ " đă hai mươi năm, có thấy họ không nhất trí bao giờ ? Người dân chắc nghĩ rằng ḿnh làm chủ nhưng c̣n thằng khác nó làm chủ cái bao tử và sinh mạng của ḿnh nữa, vậy, cứ luôn mồm nhất trí là…chắc ăn nhứt ! ( Một nhà văn lớn thời tiền chiến vào Nam thăm bạn bè sau 1975 đă nói nhỏ :" Tôi c̣n sống đây là nhờ tôi biết sợ ". Một câu để đời ! ) Cái ưu việt của chế độ là ở chỗ này đấy !

Tiếp theo là người dân học tập – lại học tập ! – đi bầu. Hồi thời trước, người dân cầm lá phiếu thấy ḿnh… oai ghê lắm. Họ tự do chọn lựa ứng cử viên, họ nh́n ảnh của từng người và c̣n phê b́nh " líp ba ga " : ông này dễ thương, giống kép Hùng Cường , ông này…cha ! coi bậm trợn quá, à ! c̣n bà này giống Túy Hoa ghê, coi đặng à v.v… Bây giờ th́ khác : Đảng chọn, dân bầu. Sợ nhân dân mất thời giờ và mất công nên Đảng chọn dùm cho dân. Nhân dân chỉ c̣n có… nhắm mắt bầu. Sướng gần chết c̣n muốn ǵ nữa ? Có điều là bầu bán bây giờ không c̣n rầm rộ trống kèn như thời trước nên chẳng thấy có ǵ hấp dẫn hết.

Sau giải phóng, người dân miền Bắc đua nhau vào Nam để " cứu trợ đồng bào ruột thịt miền Nam sống trong sự kềm kẹp của bè lũ ác ôn Mỹ Ngụy, đói khổ thiếu thốn vô cùng ". C̣n người dân miền Nam, ít lâu sau, cũng lục tục kéo nhau ra miền Bắc, không phải để " tham quan " mà để… thăm nuôi thân nhân bị đưa đi tập trung cải tạo ngoài đó. Kẻ vô người ra như vậy thật là một sự… giao lưu đáng đồng tiền bát gạo, bởi v́ nó " mở mắt " người dân của cả hai miền. Để thấy rằng dù " ở " với bác Hồ hay " ở " với chú Sam, người dân vẫn là những con cờ, không hơn không kém !

Bây giờ, gần ba chục năm sau giải phóng, cuộc sống miền Nam cũng đă ổn định, nghĩa là người dân vẫn… sống nhăn, không phải nhờ khẩu hiệu " dân giàu nước mạnh…" mà nhờ biết xoay sở để sinh tồn. Cũng có hàng hoá đầy chợ. Cũng có quán xá đầy đường. Cũng có vài tờ báo của đảng / đoàn / cơ quan để đọc – vài tờ cũng đủ… chán, đâu cần phải ba mươi tờ như " thời chú Sam " – Cũng có tiểu thuyết lai rai của Hội Nhà Văn – cái hội mà chế độ đẻ ra để " g̣ " các nhà văn đi cho ngay cho đúng " đường lối chủ trương " – Cũng có nhạc vàng lả lướt đă thông qua sự kiểm tra của Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn, một loại "cục " lúc nào cũng thấy… nằm ch́nh ́nh trên các DVD và băng nhạc dưới dạng con tem, trên đó có ghi rơ tên chương tŕnh, hăng sản xuất, số giấy phép, mă số và hàng chữ đỏ "Nghiêm cấm in sao dưới mọi h́nh thức ".

Đảng vẫn lănh đạo, Nhà Nước vẫn quản lư và Nhân Dân vẫn… làm chủ, lẽ dĩ nhiên !

Tính ra," thời chú Sam " chỉ dài có hai mươi năm. Cái " số " như vậy thầy bói gọi là… yểu tử ! Trong lúc " thời bác Hồ " vẫn c̣n tiếp diễn dài dài, gần ba mươi năm mà chưa thấy hạ màn ! Đó là cái " lô-gích " của thời đại bởi v́ bác Hồ lúc nào mà chẳng " sống măi! sống măi ! sống măi ! " ?

Chỉ tội cho người dân, với bộ mặt " không giống ai " v́ bị tô son trét phấn, có nhăn nhó v́ đau quặn ruột người ta cũng vẫn thấy như đang…cười ! Và người ta kết luận : " Tốt đấy chứ !". Ở đây, phải hiểu " người ta " là Đảng và Nhà Nước.

Tiểu Tử

 


B̀NH LUẬN

Tản mạn cuối năm  
H́nh ảnh đáng ghi nhớ trong năm 
Miệng kẻ sang có gang có thép 
Hiến dâng máu ! 
Xướng xa vô loài
Khinh bỉ
Học làm người
Cái Hộ Chiếu/Thông Hành
Thất bại hay thành công
Ngân hàng quân đội
Nói chuyện với Hà Sĩ Phu
Trái khoáy cuộc đời 
Một chế độ hèn hạ 
Chữ với nghĩa 
Cơm với cá…  
Tuyên bố đầy tính sáng tạo
Chưa hết đu dây
C̣n có t́nh người không? 
Cả tin hay nghi ngờ 
Ca sĩ hải ngoại... Những kẻ bán linh hồn xho quỷ
Sợ hay không sợ trung quốc
Gây hấn!
Lại nói về lá cờ
Trớ trêu của lịch sử
Các anh, một chính phủ khốn nạn!
Xin cám ơn Tổng Thống Obama
Nổ
Nước mắt cá sấu 
Bánh ḿ Ai Cập, cá Việt Nam, khát vọng con người 
Trách niệm về đâu 
Mặc cảm dốt nát
Đâu là sự thật ?
Bệnh Nổ Ở Mỹ Rất Thịnh Hành?  
Gần 2 triệu người đă hy sinh cho cuộc chiến, v́ mục đích ǵ?  
Văn hóa "Giả Vờ"  
Tổng Thống Donald J. Trump ?
Mừng mùa Xuân dân chủ!
Tâm lư chính trị
Bắt Ls Nguyễn Văn Đài là hành động tuyệt vọng của CS
Chuyện ǵ cũng chấm hết !
Dốt như chuyện tu, Ngu như tại chức
Bài học nặng kư
Không thể tha thứ được
Em bé và những viên sỏi
Bệnh "nói dai, nói dài, nói dở, nói dô diên"
Rường cột nước nhà
Rỗng tuêch rỗng toác
Vẫn chuyện xe cán chó
Hai cái băy nguy nhiểm của "Nhớ rừng"
Giá trị của VNCH
30 Tháng Tư, cô nghệ sĩ Kim Chi dứt khoát
C̣n ǵ xấu hổ hơn nữa?
V́ sao Do Thái không dám không kích Iran?
Ông "cha" Trịnh tuấn Hoàng
Nói KHÔNG Với Cộng Sản!
Những sự thật cần phải biết  về VNCH  
Đập "b́nh" phải đập cái b́nh... phong! 
Thăm dân cho biết sự t́nh 
Cái giá của Tự Do 
Con chuột và cái b́nh  
Đàn ḅ vào thành phố 

Tranh quyền đoạt lợi
Làm từ thiện - Nên hay không

Thôi rồi... 
Chuyện biển đông 
Quả đại pháo cuối cùng  
Biển Đông dậy sống  
Vụ HD 981: Việt Nam xem xét quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ
Thư trả lời một bạn Du Học Sinh....
Gửi các anh Quân Nhân QLVNCH đang ảo tưởng
Tổ Quốc muốn ta phải kiên cường
Đừng mắc mưu bọn Việt cộng....
Việt Cộng – Việt Cộng  
Một âm mưu thâm độc của Việt Cộng 
Họ là “ngụy”, ta là ǵ?  
Việt cộng hóa

Kinh nghiệm tạo ra kinh nghiệm
Những sự thật cần phải biết
Giọt nước mắt cho quê hương
Vơ Thị Thắng và Nguyễn Phương Uyên, bóng tối và ánh sáng
Muốn Việt Cộng sớm sụp đổ
Tổ Quốc Việt Nam - C̣n hay đă mất?
Đồng chí Ếch dốt chính tả
Đứng chàng hảng 
Thời sinh viên ở Sài G̣n  
Hăy nói trước ngày chết  
Chuyện cái sổ hưu
Thật giả, giả thật
Bất an
Nhận định về cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ 2012
Thế hệ của tôi – một thế hệ vứt đi
Người CS - Cộng sinh hay kư sinh
Miền Nam sau 37 năm dưới chế độ CS
Lẳng lặng mà xem...
Chủ nghĩa tư bàn và chủ nghĩa tư bản đỏ
Không có gí quư hơn độc lập con c...
Bản án chế độ cộng sản VN
Phản hồi về bài báo "Hành động lố bịch" trên báo QĐ...
Thân phận một tù nhân chính trị VN bi quên lăng
Hơi ấm non sông
Mẹ kiếp: Đứa nào bán nước?
Thêm lần nhắc nhớ
Hào khí Việt Nam – Đáp lời Sông Núi!  
Nhân ngày Quân Lực 19 tháng 6...  
Hai câu chuyện phụ nữ Việt Nam
Tương lai nào cho đảng cộng sản VN?
Anh hùng dân tộc
Thiên tài đảng ta
Ngọc ở trong nhà
Băi nhiệm và bất tín nhiệm
Ngày phán xét sẽ đến
Thân phận "cử tri" và "Đại biểu Nhân dân" ở Việt Nam
Sức mạnh của Cộng Đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại  
Giữa Đạo và Đời
Tiên lăng - Chuyện không đơn giăn
Triệu con tim, c̣n triệu khối kiêu hùng
Độc quyền đẻ ra đặc quyền
Những viên Đạn Hợp Âm
Đảng là tên đầy tớ phản phúc!
Cơn băo lốc
Kẻ thù nguy hiểm chính là thành phần đánh phá cộng đồng
Xuân quê hương
Nhân quyền trong rừng luật
Nhận lầm đồng hương
Vô tôn giáo
Bạo lực của cường quyền: Xưa và Nay
Nhân quyền trong rừng luật
Những người "vọng quốc"
Chó sói gởi chân
Làm thế nào để giành lại tự do?
Thử cho biết
Tin nhà nước !
Thế chân hạc mới tại Á Châu
Thời anh hùng
Đỗ Thị Minh Hạnh - Giọt nước hay mảnh thuỷ tinh
Tuyển dụng nhân tài
Nghề bán nước
Đạp vào mặt lịch sử
Cái giá của độc lập và tự do
Thêm một chiến sĩ đấu tranh bị cầm tù
Thằng dân
Người lính VNCH & vành khăn tang Tổ Quốc
Nhận định t́nh h́nh đất nước hiện nay
Núm ruột quê hương
Dép râu và nón cối của bộ đội Việt Cộng
Khủng bố: Xưa và nay
Lại viết về nổi bất hạnh của QLVNCH
Bài học 30 tháng 4
36 năm Quốc hận nghĩ về tâm trạng của tù nhân chính trị
Những ngộ nhận lịch sử
36 năm Quốc hận tôi nghĩ ǵ?
Nhớ lại nỗi bất hạnh của QLVNCH
Quốc gia thua để thắng, cộng sản thắng để thua
Chiến sĩ VNCH được giải ngũ chưa?
Người lính VNCH
Sáng mắt ra chưa?
Trí tức thổ tả
Giă từ Thiện và bệnh Mù Loà
Triển vọng chiến thắng công sản của người Quốc Gia
Tôi là ai?
Xuống đường
Nằm Vùng? Ai? Ở Đâu?  
Lộn xộn tiếng Việt thời giao lưu văn hóa ở Việt Nam
Mậu Thân, Anh c̣n nhớ hay đă quên ?
Thiên đàng XHCN
Từ Tunisia, qua Yemen, đến Ai Cập, bao giờ đến công sản Việt Nam ?
Đàn cá trong ao bác Hồ và những con chó của Pavlov
Ṭm tem...
Thư gửi Nguyễn Đắc Xuân
Về chuyện “trong sáng hóa” tiếng Việt...
Tự điển
Văn hoá và con người
Chuyến xe buưt và khúc hát người lính mù  
Vài suy nghĩ về biểu t́nh chống văn hóa vận tại Melbourne
Những kẻ thầy đời
Nhạc lính
Tin và không tin trong xă hội VN
Khi bài hát trở về
Từ buổi chiều trên nghĩa địa Hàng Dương
Ḷng dân đang chuyển ?
Tứ Bất Tận - Tứ Bất Năng
Lê Thị Công Nhân
Nh́n lại đống rác lịch sử đánh Mỹ cứu nước của csvn
34 năm sau, họ là ai ?
Nh́n Tây Tạng thấy Việt Nam
Chuyện đời...
Đặc công văn hoá miền Nam
Bài viết từ một người SG
Thư ngỏ gửi những người trí thức mê sảng...
Tội nghiệp đất nước tôi
Thời thế mới, đấu tranh mới...
Bao giờ dân Việt trở thành thiểu số trên chính quê hương ḿnh
Nói với các con tôi
Phiên phiến tuổi già
Hành vi nhỏ... dă tâm lớn
Gà trống và cáo
Xin đừng lăng quên nhà dân chủ trẻ Lê Trí Tuệ
Thảm trạng người Việt tỵ nạn tại Cam-bốt
Sao anh nỡ đành quên
Thế hệ già hải ngoại nên nh́n lại
Khiếp nhược: Nhục và hèn
Tiếng nói từ Mộ Đức
Từ tiếng súng Trần Văn Bé Tư
Ca rao thời đại hcm
Những vần thơ chui
Lê Thị Công Nhân - Người con cưng của ...
Cũng bởi thằng dân ngu
Chống VC hay TC?
Cái Làn và cái L...
Trông thấy vậy mà không phải vậy
Thèm
Hăy vất bỏ khối nặng của tính ác và sự xấu
Chọn lựa
C̣n cờ đỏ sao vàng th́...
Đừng măi lợi dụng "nỗi đau da cam"...
Lạ và nhạy cảm
Chân dung người vợ lính
Việt Nam lâm nguy
Gịng sông Bến Hải vẫn c̣n
Giáo dục VN, tội ác băng hoại xă hội
34 năm nh́n lại cuộc chiến chống csVN
Nay anh, mai tôi
Chiến dịch hoa hồng đỏ của csVN
Đêm nhớ về anh
Nhớ Vơ Hoàng
Cái miệng
Từ Lê Văn Thinh đến Nguyễn Cung Thương
Chuyện phải viết
Vất chanh bỏ vỏ
Tổ Quốc - Danh Dự - Trách Nhiệm
Mối nhục của một quốc gia
Lá Cờ
Mơ ước của tôi
Chim hạc và chó săn
Tường tŕnh 10 điểm, Đạo đạt lên LHQ
NK Đặng Thuỳ Trâm - Sản phẩm dối trá ...
Tóm tắt một số tội ác cs VN
Sự thực về cái gọi là "Đại thắng mùa Xuân
Bọn cs sợ quan thầy ...
Xin hăy cứu lấy Tổ Quốc
Tâm t́nh gửi đến anh chị CQN QLVNCH
Đỉnh cao cháy rụi
Mậu Thân, anh c̣n nhớ hay đă quên
Cảnh giác âm mưu "tẩy nảo" của Casula Powerhouse
Bệnh "dại" của người Việt
Chuyện Nguyễn Thái Hoàng
Niềm kiêu hănh của người Việt
Chiến dịch "tháng Tư đen"
Tổng phản công nghị quyết 36
Kép độc cứu nguy
Thăm nom và săn sóc nhau lúc c̣n sống
Giặc từ thiện
Tiền nhân...
Những ám ảnh khó tẩy xóa
Tính hay quên của người Việt tỵ nạn cs
Món nợ nên ghi nhớ
Nên đầu tư cho thế hệ trẻ
Mẹ Âu Cơ - Tiếng thở dài và niềm an ủi
Trăm trứng trăm con - Một truyền thuyết
Hai h́nh ảnh - Một sự so sánh
Ông Kỳ "Xuống Cấp"
Tôi thấy và nghe được ǵ ở Sài-G̣n ...