1. Tung Cánh Chim

Quác!
Quác!
Chíp... Chíp... Chíp!

Tiếng mấy con hải âu trưởng thành nghe oang oang quác quác, đủ âm hưởng từ thấp lên cao ngất ngất, chẳng nhịp nhàng; cứ thế thi nhau quác quác liên tục. Đám chim con cũng bắt chước, cố nhóng cổ để đối đáp; tiếng chíp chíp non nớt, không lớn bắng nhưng vào lúc sáng sớm ít xe qua lại, cũng quá lớn vang qua tận bên kia đường. Hàng xóm thật ồn ào. Xóm hải âu trên này chiếm trọn nóc của một khu phố, gồm năm cửa tiệm. Gia đ́nh chim biển chia nhau làm tổ trong các góc có tường vách như khu cầu thang, các ống thông hơi, các máy sưởi, máy điều hoà không khí,... để che bớt mưa gió và có bóng mát cho mấy con chim non.

"Chỉ có cái ăn sáng thôi mà hôm nào cũng ồn ào cả xóm." Con chim con ngầy ngà ngẫm nghĩ. "Nhất là cái tổ ở góc đối diện, hai ông bà hải âu già nhất và lớn tiếng nhất xóm; cả tràng dài quác quác đến cạn hơi mới chịu ngừng để lấy hơi, rồi lại cứ thế mà quác quác tiếp. Đáp xuống, la quác quác; bay lên cũng kêu quác quác; lượn trên không cũng nghe tiếng quác quác.... Thực ra, ông bà ấy chỉ có cái lớn tiếng, chứ tốt bụng chăm lo cho đám chim non lắm. Như cái hôm bọn trẻ chúng nó đang tung tăng chạy nhảy và tập bay vui vẻ, bổng nghe quác quác inh ỏi, rồi th́ vụt một cái từ trên cao bà ấy sà xuống đứng chận nơi mép mái nhà, đập cánh phành phạch xua đuổi, làm chúng nó kinh hoảng mà chạy ù vào phía trong tổ. Bà lo cho bọn trẻ con ra ngoài cheo leo, lỡ trợt chân, sẽ bị rớt xuống đường phố bên dưới. Đám trẻ con hải âu chưa biết rằng chân chúng nó có màng để bơi, không móc bám được chặt như các loài chim khác. Lại thêm, cũng nhờ cái tiếng quang quác chói tai của ông bà ấy nên cái đám chim quạ không dám bén mảng tới gần để tranh giành miếng ăn hay làm hại bọn trẻ con trong xóm hải âu trên đây."

Chim con hé mắt thấy trời c̣n tối, nó lười biếng lim dim ngủ tiếp. Lớp lông tơ của con hải âu mới hơn bốn tuần như lớp áo khoát thưa mỏng, làm nó cảm thấy se sẻ lạnh; theo thói quen nó làm nũng gọi mẹ:

- Chíp!

Không nghe tiếng cha mẹ đáp lời, nó thử gọi nho nhỏ thêm một lần:

- Chíp!

Lắng nghe, cũng chỉ nghe tiếng quang quác của hàng xóm chung quanh mà thôi. Vậy là mẹ đă cùng cha bay t́m mồi chưa về. Thiếu hơi ấm của mẹ, nó khẽ nhúc nhích bàn chân, để đưa thân người nó rút sát vào cạnh tường, cho bớt lạnh. Bây giờ, nó không c̣n là con chim lon con, hay chui rúc trong cánh mẹ nó, như lúc mới rời vỏ trứng. Bốn tuần qua nhanh. Nó lớn cũng nhanh; như người ta nói: nhanh như thổi. Hôm qua, lúc đứng gần mẹ, nó ngoái cổ nh́n, thấy ḿnh cao gần bằng mẹ rồi. Đang sức lớn, nó cứ chim chíp kêu đói, làm cả chim cha và mẹ phải vất vả cùng bay t́m thức ăn cho nó no bụng hơn.

Hít!
Hít!

Khứu giác bén nhạy của con chim biển, có khả năng phân biệt mùi thức ăn từ ngoài xa, xa đến cả chục cây số; nó biết là có cá trích quanh đây, chắc chắn là thật gần. Nó ngẫm nghĩ:

- Sướng nhỉ! bên ấy, sáng sớm đă được cha mẹ cho tiệc cá trích rồi!

Dù chỉ được ăn qua có một lần thôi, là nhớ măi. Mùi vị cá trích thật độc đáo, từ khứu giác đánh động vị giác thật nhanh, làm nó thèm thuồng món cá thơm ngon và béo ngậy ấy quá và đôi mỏ tự dưng há mở. Trong cái lim dim buồn ngủ, nó chợt nhận ra cái mát lạnh trơn láng của lớp da cá trích. Chả lẻ, một con cá từ hàng xóm phóng vào miệng nó. Bài học phản ứng để sinh tồn của một hải âu dạy nó nhanh chóng kẹp đôi mỏ, gắp giữ miếng mồi ngay tức khắc.

- A! cá trích thật ư?!

Nó ngạc nhiên mở choàng mắt ra và thấy chính mẹ nó đang gắp con cá mớm vào miệng nó.

Chíp!
Chíp!

Tiếng chim chíp vồn vă đầy thích thú của nó, xen lẫn giữa những miếng cá thơm ngon, nuốt vội vàng. Giờ th́, tiếng nó kêu có nhỏ hơn tiếng bọn trẻ hàng xóm đâu!

Nó nghe người lớn than với nhau, dạo này khó kiếm thức ăn. Vùng biển gần đây, số lượng cá trích bị hao hụt trầm trọng; ba năm nay, người ta không được phép đi đánh lưới cá trích. Tàu đánh cá chỉ mang về bến các giống cá lớn và tôm mà thôi. Đàn hải âu trong xóm, bay ra bến tàu ở Steveston chỉ tranh nhau vớt vát mấy con tôm vụn, mấy con cá cỏn con bị rơi rớt, hay người ta quăng bỏ đi. Hiếm khi mới gắp được con cá trích...

Thoáng cái, phần ăn sáng mẹ mang về đă hết sạch.

Chăm lo món ăn cho con xong, hải âu mẹ vươn nhẹ cặp cánh rồi xếp gọn vào bên thân ḿnh. Mẹ nó khoan thai bước lên trên chóp cao, nơi hai mái che gặp nhau. Đứng tần ngần một lúc, nó ngước lên đáp lại tiếng gọi đàn trên cao.

Quác! Quác! Quác!...

Ngoái cổ nh́n con c̣n đang đủng đỉnh bám theo sau, bà vươn đôi cánh dài, đập nhẹ vài cái đă thấy bà bay sang đứng gọn gàng trên đỉnh của cột cờ gần bên.

H́nh ảnh con chim trắng lẳng lặng đứng chơi vơi trên cao, trông yên b́nh, thanh thoát; nó ngước nh́n mẹ nó: thần tượng!

Rồi, thoáng cái, cặp cánh sải dài, thật đẹp, khoan thai đưa mẹ nó bay lên cùng đàn hải âu đang bay lượn trên nền trời. Thanh thoát quá!

Nó mong chờ một ngày, lớp áo khoát màu tro trộn bùn đen của những con chim mới lớn, sẽ được thay bằng lớp lông vũ màu trắng cùng cặp cánh dài màu xám nhạt, như cha mẹ cùng đàn chim biển trên cao ấy.

Anh chàng hàng xóm, lớn hơn nó hai tuần, bảo rằng, nếu tụi nó bay lên trên cao như thế, sẽ thấy được cảnh bến tàu nhộn nhịp, nhất là khi ghe tàu đánh cá về bến và biển ngoài khơi xanh tươi, thật đẹp.

Nó tin anh ta!

Nó mơ được thấy bến tàu, nơi có nhiều món cá tôm, có đủ các thứ thức ăn mà nó chưa từng được nếm qua. Nó mơ được thấy màu xanh của biển nước, nơi có những đàn cá ngon béo. Mùi biển mặn nồng đầy mê hoặc thật gần, rất thực, không phải trong mơ, không phải là huyền thoại. Nó hít những hơi dài, sảng khoái, tưởng tượng như ḿnh đang bay trên biển. Hải âu con mơ một ngày, nó sẽ tung đôi cánh bay lên trên cao ấy để nh́n xuống quả địa cầu và Tây Bắc Thái B́nh Dương không xa, chưa đầy mươi cây số từ tổ ấm này.

Là một con chim biển, nó biết: nó phải tập bay, phải biết bay!

Chỉ có những hải âu biết bay và bay trở về tổ ấm được mới thật sự là loài chim biển!

Cho dù thế giới quanh ḿnh, có nhiều nguy hiểm ŕnh rập hay đe doạ; hải âu chúng nó, phải can đảm bay lên, phải vượt qua những nỗi lo âu sợ thất bại. Trong cuộc đời, sẽ có rất nhiều lư do để hạnh phúc, đó là can đảm khám phá và đối đầu với thử thách, để cuối cùng đạt lấy được một điều vô cùng quư giá: Chỉ những kẻ thực sự dám th́ mới có thể bay!

Tiếng hải âu gọi đàn trên cao thúc dục nó đập cánh, bay lên làm con chim biển.

Nó rướn cao cổ để phát ra những âm thanh non nớt:

- Chíp! Chíp!

Chỉ những kẻ thực sự dám th́ mới có thể bay! Châm ngôn của hải âu.

Mấy ngày nay, mỗi khi có cơn gió lùa đến, nó tập phóng người bay lên; hai ba chập cánh, năm bảy chập cánh rồi rớt xuống. Nó không nản ḷng mà hứng thích lắm. Bước đến khu cầu thang, nh́n mái che nghiêng nghiêng bên trên, nó nhún nhún đôi chân nhỏ và mơ ước. Đứng trên ấy chắc chắn chưa thấy bến tàu ở Steveston, chưa thấy biển khơi, nhưng nh́n xuống thành phố có lẽ cũng rất lư thú. Nó sải đôi cánh, đứng ngước lên ngắm những đôi cánh trắng trên nền trời xanh đầy tự tin.

Gió từ bến tàu lùa vào, mang theo vị mặn của biển.

Chíp! Chíp! Chíp! Chíp!....

Mỗi tiếng kêu khuyến khích lấy ḿnh là một đập cánh. Nó phóng chân; vừa chạy, vừa nhảy phóng lên lấy trớn ,vừa đập mạnh đôi cánh.

Nóc nhà tụt thấp xuống bên dưới, con chim non bay lên.

Chíp!
Bay lên!
Chíp!
Bay lên!

Nó không biết ḿnh đă đập cánh được bao nhiêu lần. Nó chỉ biết, thân nó càng lúc càng nặng hơn. Lúc này, nó thấy được mái che cầu thang đang ngang ngang tầm mắt. Người ta mới thay mái kim loại vài tuần trước; mái che nằm nghiêng đón ánh mặt trời, sáng loé lên mỗi khi nó vỗ cánh bay lên. Con chim con hết sức lực để chíp chíp. Đôi cánh không c̣n khả năng để đập mạnh, để đừng bị rớt xuống. Nó cảm thấy đuối sức. Nh́n xuống xem ḿnh bay lên được bao cao, nó thấy đôi chân buông thơng mỏi mệt của ḿnh vừa vượt lên bên trên mái che.

- Chíp!

Nó kêu lên vui mừng và cố gắng đập cánh để bay ngang vào phía trong. Ráng thêm vài chập cánh; nó cảm thấy, chừng như ḿnh có bay vào được chút ít. Nó vươn cánh lần nữa; nhưng đôi cánh bây giờ bỗng dưng như bị co rút lại, không sao xoạc rộng ra được. Nó ráng đập cánh xuống và rướn dài cổ ra để bay xa thêm vào. Mặc t́nh cho nó đập cánh; đôi cánh không c̣n sức để nâng cái thân bỗng nhiên nặng trĩu, nặng kinh khiếp.

Đành chịu. Nó buông xuôi...

Nó không đáp. Nó bị rớt xuống.

Bang!

Thân ḿnh nó đập mạnh lên mái che, rồi theo độ dốc của mái che mà tuột xuống. Nó cố bám bàn chân lên mặt kim loại trơn trợt, hối hả đập cánh, đập cánh trườn lên.

Vụt! Vụt!

Khối xương thịt theo độ dốc của mái che mà trượt dài xuống, bay vụt qua khỏi nóc toà nhà, và rồi đập mạnh lên mặt sân tráng nhựa của băi đậu xe bên dưới.

Phịch!

Nằm yên một lúc, con chim con mới tỉnh lại. Cảm giác đau đớn cho nó biết ḿnh c̣n sống, nhưng chưa là con chim biển như nó mơ ước. Nó khẻ kêu lên:

Chíp!... Chíp!... Chíp!

Tiếng kêu rời rạc, yếu đuối.

Nó lắng nghe; mong sao nghe được tiếng kêu quen thuộc của ba mẹ nó. Bầu trời vắng lặng. Cao bên trên, không c̣n tiếng quang quác của những con hải âu trong xóm. Ba và mẹ nó chắc đang cùng đàn chim biển bay trở lại bến tàu t́m thức ăn.

Chợt nghe tiếng chân bước rầm rập và tiếng con người oang oang, nó hé mở mắt. Nh́n đám đông con người đứng thật gần, trông bọn họ to lớn kinh khiếp quá. Thế nhưng, họ có vẻ ṭ ṃ, muốn giúp nó; không ai có ư định làm hại nó. Tiếng họ nghe quen thuộc lắm; chắc những người này là nhóm công nhân hay ngồi nghỉ giờ cà phê và ăn trưa. Họ thường tụ họp chuyện tṛ ồn ào ngay bên dưới xóm nó. Người ta đang lom khom nh́n nó, bàn tán lắm điều về con chim con đang nằm trên mặt nhựa đường.

- A! Nó c̣n sống!

- Khiếp! ḿnh mà rớt từ trên ấy xuống chắc chết mất!

- C̣n sống cũng tàn tật...

- Chim mà!

- Chim mà sao không biết bay?

- Nó cũng phải tập bay chứ.... Chẳng lẽ cứ đập cánh là bay ngay à!

- Nó bay thế nào mà lại nằm đây nhỉ?

- Hay là, ai đó... bắn nó!

- Không đâu! có thấy vết máu nào đâu, James.

Anh chàng trẻ tuổi tên James gật gù:

- Ừ!...

Người đàn ông to con, râu tóc bạc xám và bù xù trông dữ dằn nhất trong đám, năy giờ chỉ đứng hút thuốc nh́n nó, giờ mới ồm ồm lên tiếng:

- Hải âu con tập bay đấy mà! Mùa này tụi nó bị rớt từ tổ xuống là thường.

Lăo già hất mặt lên nóc khu phố cao tầng:

- Tổ nó chắc nằm trên đấy...

Rồi ông ta ngập ngừng, như không muốn lập lại cho nó nghe một quy luật rất là khắc nghiệt của hải âu:

- Nó phải... bay,... để... trở về tổ!

Lăo ấy nói rất đúng.... "Nó phải bay, để trở về tổ!" Nó nghe tủi thân lắm.

Con chim biển nhỏ chợt nhớ ra ḿnh vẫn c̣n đang nằm co ro. Trước khi bay về đàn, nó phải đứng vững trên đôi chân ḿnh. Nó cựa ḿnh đứng dậy.

Chíp!

Đau! Chân phải đau buốt, cứ co rút lên, không sao duỗi ra được. Nó gượng gạo đứng, cổ rụt lại đau đớn.

- Chúa ơi! Trông như chân nó bị... găy!

James, kêu lên lo lắng.

Nó cũng lo lắng. Nó mong cho cái chân ấy chưa găy, như anh ta nghĩ.

Đứng yên một lúc, cảm thấy cái chân đau có chút ít dễ chịu, nó ráng chịu đau, duỗi duỗi cái chân ấy cho thẳng ra thêm. Bàn chân vừa chạm lên mặt đường, nó đứng yên đấy; như để làm quen với cách giữ thăng bằng trên một chân...

- Ôi, tội nó quá!

Có ai đó kêu lên, xót xa cho nó.

Bước khấp khễnh, đôi ba bước th́ phải dừng và co rút chân phải lên. Nó đứng ngả nghiêng, nhóng cổ, ngước nh́n lên nóc căn phố. Tổ ấm của nó nằm ngất ngất trên cao. Nó chạnh ḷng lo âu: đường về tổ ấm không xa, nhưng... cao quá!

- Chíp!... Chíp!...

Tiếng chim chíp của con chim biển non nớt, rời rạc; nghe như tiếng kêu than đau đớn.

Nó nằm phịch xuống trên mặt đường, rục cổ sát vào thân ḿnh. Hải âu con trông như như một khối thịt bọc lớp lông xám, gần như bất động; thỉnh thoảng những nhịp thở yếu ớt làm thân h́nh nhấp nhô khe khẻ, báo cho những người chung quanh biết: nó là một sinh vật c̣n thở, c̣n sống...


2. T́m Về Tổ Ấm

Hết giờ nghỉ, đám đông con người tản mát, họ trở về với công việc của ḿnh. Chốc sau, một ḿnh James quay trở lại bên con chim biển. Anh ta e dè đưa cái thùng giấy chậm chậm đến gần nó:

- Chim con!... đừng sợ... đừng sợ...

Anh ta nói ǵ th́ nói, nó sợ!

Nó sợ hăi, căng mắt nh́n chầm chầm cái thùng của anh ta. Nh́n cái không gian u tối giữa năm vách thùng giống như ngục tù giam giữ, nó sợ lắm. Nó muốn chạy đi, tung cánh bay lên, nhưng bất lực. Nó không đứng dậy được, th́ làm ǵ mà bay lên như nó muốn.

- Ngoan này!... Để tao giúp... đưa mày vào chỗ an toàn....

Vừa nói, hai bàn tay James vừa nâng thân nó lên và đưa vào nằm trong thùng.

Chíp!... Chíp!... Chíp!... Chíp!

Nó chỉ có thể kêu lên kháng cự, thân thể buông xuôi cho bàn tay con người đưa ḿnh vào nằm gọn trong thùng.

James đem cái thùng chứa nó vào trong căn trại dành gần đấy; căn dặn:

- Đừng đi đâu hết!

Nó muốn đi cũng không đi được. Chợt nghe có tiếng quang quác quen thuộc trong xóm nó, ngay bên trên; nó đoán rằng, đây là nơi nó nghe người ta ồn ào cười nói trong những phút nghỉ giải lao, trong những ngày không mưa to gió lớn.

Nó kêu t́m mẹ; nhưng mẹ và cha nó đang nơi nào đó xa xôi, không nghe tiếng con ḿnh. Nằm rúc vào mớ vải vụn trong thùng, nó nghe đau đớn trong thân thể, đau đớn trong ḷng; lắng nghe tiếng quang quác trong xóm, thật gần bên trên mà đường bay t́m về tổ ấm th́ mịt mờ, u ám, như bên trong khung thùng giấy này....

Tiếng con người ồn ào đánh thức nó. Người ta ra đây chuyện tṛ giờ ăn trưa. Có mùi cá thật gần. Bàn tay to thô kệch của lăo già râu bù xù đưa vào cho nó lon cá hộp. Nó gắp ngay một miếng. Người ta ăn cá nấu chín. Mùi vị cá chín không tệ, nhưng không bằng con cá trích sống của mẹ nó mang về hồi sáng này. Đang đói, nó gắp, xốc mớ cá mặn mặn nuốt vào.

Người ta kháo chuyện hải âu.

Chuyện rằng, ngày xưa có một tổ chim, gồm ba con, trên hàng cây gần băi biển. Ba con chim khác hẳn trong loài chim. Chúng có bộ lông lấm chấm, hỗn hợp các màu xám đậm nhạt, một cách không đẹp mắt cho lắm, trông không được sạch sẽ. Mỏ trên thô kệch và cong quặp. Đôi chân có màng để bơi. Người ta thấy, mấy con chim nầy không bay đi đâu xa, chỉ t́m mồi quanh quẩn trên băi biển, gần bên dưới tổ.

Một hôm, tàu đánh cá về bến. Trên tổ, gia đ́nh chim vui mừng và nôn nao chờ cho người ta xúm xít mua bán cá xong, để xuống tàu t́m thức ăn.

Khi mặt trời đứng bóng, hết người đến mua hải sản. Những thuỷ thủ, sau khi dọn dẹp lưới gọn gàng, họ kéo nhau tản mát lên tiệm quán bên trong chợ để ăn uống, mua sắm lương thực để ra khơi tiếp. Đang mùa cá trích, người ta bận rộn đánh cá kiếm tiền. Ba con chim bèn lợi dụng lúc tàu vắng bóng người, bay sà xuống t́m cá vụn và tôm tép rơi rớt trên tàu. Cùng nhau thưởng thức cá trích và các món hải sản đến thoả thích.

Chim con mới biết bay; lần đầu được theo cha mẹ xuống kiếm ăn trên tàu, nó thích lắm, vừa kiếm ăn, vừa ṭ ṃ nhảy lanh quanh xem tàu cho biết. Người ta sơ sót, đậy nấp hầm cá không kín. Nh́n theo vùng ánh sáng xuyên qua khoảng trống, nó thấy ánh vảy bạc lấp lánh, trên những con cá trích c̣n tươi trong hầm, thật hấp dẫn. Nó không chần chừ, vừa thèm món cá trích tươi, vừa thích mạo hiểm; nó phóng lên cạnh nấp hầm, rồi khom xuống, bay ngay vào trong hầm chứa cá. Nó khoan khoái vô cùng, khi đôi chân đáp lên trên những thân cá trích cứng chắc c̣n mát lạnh.

Nó gắp một con rồi bay lên.

A!

Lúc chui cái thân qua khoảng trống, rồi bay xuống th́ quá dễ; nhưng nó không ngờ, khi bay trở lên xuyên qua lỗ trống, có khó hơn nhiều. Khép cánh cho vừa lọt qua khoảng trống, th́ nó bị rớt xuống. Bay lên, rồi rớt xuống; càng lúc nó càng thêm lúng túng và lo sợ, nó rối rít kêu cầu cứu cha mẹ nó.
Bỗng thân tàu lắc mạnh, nghiêng ngả từ bên này sang bên kia, theo những cuộn sóng lớn đùa vào.

Két.... Kẹt.

Nấp hầm bị dao động chạy đùa vào; đột ngột khép lại. Góc ánh sáng bên trên chỉ c̣n là khe hở hẹp.

Nó kêu lên kinh hoảng, đập cánh bay ḷng ṿng trong căn hầm gần như tối đen, để t́m lối thoát; để rồi mệt mỏi đáp lên trên những con cá dưới đáy hầm.

Nghe tiếng cha mẹ bên trên gọi t́m con, nó kêu lên đáp lời. Ba con chim rối rít gọi nhau, trong lo âu.

Sóng đến, sóng đi; tàu lao chao mà chẳng thấy cái nấp hầm di chuyển trở ra. Rồi tiếng chân người rầm rập trên sàn tàu. Nó lắng tai, không c̣n nghe tiếng cha mẹ. Nó kêu lên trong tuyệt vọng.

Máy tàu chạy ầm ĩ, sóng vỗ đ́ đùng vào mạn tàu; con tàu ra khơi....

Tiếng động mạnh nơi nấp hầm, ánh sáng chói chang tràn ập xuống. Nó tỉnh ngủ, vội vàng đập mạnh cánh bay lên ngay.

Người mở nấp hầm giật ḿnh né tránh và ngạc nhiên nh́n theo con chim, từ dưới hầm bay vụt lên. Nhưng người ta không quan tâm cho lắm, với mấy con chim hay bám theo tàu để kiếm mồi, lấy vợt vớt cá lên làm thức ăn. Đứng trên mui tàu, nó nh́n quanh quẩn và vui mừng cho ḿnh được thoát khỏi hầm cá.

Trời về chiều. Con tàu đang chạy vào một ḥn đảo. Người ta neo tàu nơi đây, tránh sóng gió để nghỉ qua đêm nay.

Chim con không dám bay vể tổ ấm, nó bám theo chiếc tàu, chờ tàu quay về bến, nơi có tổ ấm của gia đ́nh nó.

Sáng lại, thấy thuỷ thủ kéo nhau lên đảo, chim con bay theo.

Đảo nhiều con người quá, người nhiều vô số. Họ là người nước Việt. Đất nước của họ bị một loài quỉ, gọi là quỉ đỏ; bởi chúng dùng loại cờ nhuộm đỏ bằng máu nạn nhân và phết dấu hiệu ngôi sao năm cánh màu vàng để nhận diện. Khi xua quân đi săn con người, bọn chúng thường cùng nhau ḥ hét những câu khát máu man rợ, như: "thề phanh thây uống máu quân thù.” Những kẻ chịu dâng linh hồn cho quỉ đỏ, tuân lịnh cưởng bức hành hạ đồng loại th́ được ăn chia, ban thưởng. Bất cứ ai không tuân phục đều bị xem là tội phạm, là kẻ thù. Người ta đành liều mạng trốn đi; dù rằng họ phải chết, v́ bị bắt, v́ hiểm nguy trên đoạn đường vượt rừng, vượt biển. Một người may mắn đến được bến bờ tự do, có đến hai người đă phải nằm lại trong đáy biển hay rừng sâu. Những thuyền nhân Việt tạm trú đây, để mong chờ cơ hội được đến một đất nước nào đó, nơi họ được quyền sống như con người.

Măi bay chuyền từ cành này sang cây khác, con chim biển quên chiếc tàu. Khi nó nhớ lại, th́ tàu đă xa xa mù mịt. Nó không dám bay t́m về tổ ấm. Nó không có nước mắt để khóc cho tuổi thơ bơ vơ côi cút.

Buổi sáng ở băi biển không đông người.

Con chim biển bước chậm chậm đến gần một em bé gái ngồi riêng rẻ cô độc, tay mân mê những viên sỏi nhỏ; em nói chuyện một ḿnh hay nói với ai đó xa xăm ngoài biển cả:

- Viên kẹo tṛn nầy để dành cho Mẹ
Viên kẹo vuông nầy để lại cho Ba
Viên kẹo nhỏ nầy để qua cho chị
Viên kẹo lớn nầy để lại cho em
C̣n viên kẹo thật to nầy ...là phần Bé đấy!*


Con chim nhỏ làm quen:

- Ba Mẹ em đâu, sao ngồi đây một ḿnh?

- C̣n ngoài biển...

- Em của em đâu?

- Sóng cuốn mất em rồi...

- Chị của em đâu?

- Hải tặc bắt đi đâu không biết...

Nó nghẹn lời, thật gần gũi; cùng nỗi nhớ thương.

- Chim có cha?

- Chíp!

- Chim có mẹ?

- Chíp!

- Bé thức dậy th́ chẳng c̣n ai nữa!

Bé gái rưng rưng nước mắt nói với con chim biển, rồi lại lầm thầm chia phần kẹo:

- Viên kẹo tṛn nầy để dành cho Mẹ
Viên kẹo vuông nầy để lại cho Ba
Viên kẹo nhỏ nầy để qua cho chị
Viên kẹo lớn nầy để lại cho em
C̣n viên kẹo thật to nầy ...là phần Bé đấy!*


Người ta nói: em đến từ nước Việt; trên chiếc ghe nhỏ chỉ c̣n sống sót dăm người. Cha mẹ em đă chết sau sáu tuần trôi nổi. Những người sống sót đă cắt thịt lấy máu thắm môi em. Những giọt máu Việt linh diệu đă nuôi sống em, người con gái nước Việt. Suốt tuần nay, em vẫn ngồi. Ngồi một ḿnh lẩm bẩm. Ngồi ngơ ngác nh́n ra phía biển xa xôi...

Rồi bé gái nước Việt không c̣n ra biển ngồi chia kẹo.

Những viên kẹo của em bé đă kết tinh thương nhớ và mong đợi thành những viên sỏi huyền diệu.

Bé thơ ơi cuộc đời em viên sỏi
Khóc một lần nước mắt chảy thiên thu.*


Viên sỏi vuông, sỏi tṛn, sỏi nhỏ, sỏi lớn và viên sỏi thật to c̣n nằm đây trên băi biển. Người ngoài biển vẫn mù khơi, ngh́n trùng xa cách.

- Em bé! chim sẽ mang kẹo của em ra biển t́m Mẹ em!

Chưa bao giờ nó dùng đôi cánh để bay đi nơi nào xa hơn từ tổ xuống bến tàu. Bây giờ nó lại liều lĩnh hứa bay t́m mẹ của em bé gái nước Việt ở ngoài khơi xa mù mịt. Con chim biển gấp viên sỏi tṛn. Nó chạy nhanh ra biển và đập mạnh đôi cánh. Nó vượt lên trên cuộn sóng vừa đập mạnh vào bờ. Ngoài xa, biển xanh thẫm, sóng trùng trùng làm nó bồn chồn lo lắng. Nó đă hứa với bé gái, nó không quay vào. Cứ bay. Bất chợt, nó thấy đôi chim bay phía trước.

- Con!

- Con bay theo Ba Mẹ.

Đập cánh mừng rỡ, nó không ngờ c̣n được gặp lại gia đ́nh. Th́ ra đôi chim thương nhớ con đă liều ḿnh bay đi t́m con. Nh́n đôi cánh của chim mẹ, chim cha, nó không ngờ khi sải cánh th́ dài rộng lắm. Nó bắt chước cha mẹ nó sải dài đôi cánh và khám phá ra, chỉ cần vài đập cánh nó có thể nương theo gió để bay cả giờ mới phải đập cánh thêm.

Băi biển đă khuất phía sau. Ba con chim biển bay ṿng trên mặt sóng. Trên biển xanh, đây đó rải rác mảnh ván, vật dụng của con người. Xa xa ngoài kia, chiếc tàu nhỏ bị vỡ vụn, chỉ c̣n đoạn mũi đen đủi nhấp nhô trên sóng bạc. Không thấy con người. Mẹ của bé gái chắc cùng những con người bất hạnh nằm ngủ trong ḷng biển cả nơi đây. Con chim biển lượn thấp xuống, thả viên sỏi tṛn vào ḷng biển. Nó lướt lên cao, kêu lên trong nỗi thống khổ…

Ba con chim biển cùng nhau bay về tổ ấm nơi bến tàu.

Rồi người ta thấy có thêm nhiều tổ chim quanh bến tàu. Từ đó, nơi bến tàu có loài chim biển, bay lượn trên sóng nước với đôi cánh thật dài và thỉnh thoảng cất tiếng kêu lên những tràng dài quang quác. Có người gọi chúng là chim biển, có người gọi là hải âu. Tiếng kêu của loài chim biển lắm khi nghe thống khổ, như đang chứng kiến những đau thương kinh hoàng của thuyền nhân ngoài biển khơi...

Người ta chuyện tṛ một lúc rồi trở vào làm việc.

Chuyện hải âu nghe sao buồn quá!

Cuộn ḿnh trong thùng giấy, con chim biển lim dim mơ mộng. Nó mơ, mơ nhiều thứ lắm. Mơ ngày nó biết bay. Mơ ngày bay ra bến tàu. Mơ lúc sải cánh lượn thật cao trên Thái B́nh Dương. Mơ một ngày nó sẽ theo đàn, vượt cả chục ngàn cây số đến Biển Đông. Mơ thấy ḿnh đang gắp viên kẹo sỏi mang ra ngoài khơi; mang niềm thương nhớ đến sưởi ấm thân người đă phải nằm lại trong ḷng biển lạnh....

Quác!... Quác!.... Quác!...
Chíp! Chíp!

Đúng là tiếng cha nó. Con chim nhỏ mừng rỡ kêu lên.

Quác! Quác! Quác! Quác!

Phía bên kia có tiếng chim mẹ rối rít gọi con.

Có tiếng đập cánh quen thuộc của ba mẹ nó.

Vụt! Vụt!

Chim cha và mẹ bay sà xuống. Theo hướng chim chíp của chim con, đôi chim bước lại thùng giấy, lo lắng nh́n con ḿnh nằm. Hai đứa nó gọi con, rồi quay lưng bước đi, rồi dừng lại thúc dục con ḿnh đi theo. Nhưng chim con không c̣n đủng đỉnh bước theo cha mẹ như hồi sáng này được. Nó vẫn nằm đó. Tiếng chíp chíp nghe đau thương, khi thấy cha mẹ nó tuyệt vọng bay đi.

Bên ngoài, ánh nắng không c̣n gay gắt. Trời về chiều. Nhân viên ồn ào chào nhau rời chỗ làm.

Có tiếng chân người lại gần.

Rick, lăo già râu bù xù, cúi xuống đặt gần bên nó lon cá hộp.

- Ăn đỡ cá hộp nghen chim con.... Chiều nay, thằng James sẽ xuống bến tàu t́m cá trích tươi....

Mùi thơm của cá, hương vị của biển thật quyến rũ, nhưng sao nó không muốn ăn ngay lúc này. Nó nh́n Rick lấy tấm vải che kín miệng thùng. Con người trông dữ dằn, khó có cảm t́nh mà giàu t́nh cảm; ông ta lo gió lạnh lùa vào nơi nó nằm khi đêm xuống.

Tiếng chân Ríck xa dần. Tiếng cửa đóng nghe sầm sập, ổ khóa khua lách cách... rồi chung quanh nó gần như vắng lặng. Những người tốt bụng, nó gặp hôm nay, đều rời nó; họ phải về với gia đ́nh, tổ ấm của họ. Chỉ có tiếng xe chạy ngoài đường. Chiều xuống, ngay bên trên nó, tiếng hàng xóm hải âu gọi nhau về tổ, quang quác ồn ào làm nó nghe đau nhói trong tim. Tiếng cha và mẹ nó gọi t́m nó thảng thốt. Nó nhớ cha mẹ nó. Nó nhớ tổ ấm. Nó muốn t́m về tổ ấm. Tiếng chim gọi đàn rối rít càng lúc càng thôi thúc. Nó gượng đứng dậy.

Chíp!

Nó khẻ kêu; tiếng gọi đàn yếu ớt, đau đớn. Tiếng cha và mẹ nó vẫn từng chập gọi t́m con ḿnh nghe thảng thốt, đau thương.

Nó ráng sức nhún cái chân c̣n lại để nhảy từng bước ngắn. Lê lết từng bước ngắn. Rồi nó cũng đến được nơi đă bị rớt xuống hồi sáng này. Con chim nhỏ đuối sức, nó nằm xuống, ngước nh́n lên mái nhà; tổ ấm của nó trên ấy đó. Nó đau đớn nhắm mắt nằm...

Buổi chiều đi qua thật nhanh. Tiếng chim gọi đàn thưa dần. Không c̣n tiếng gọi đàn. Đêm đen phủ trùm....

Bước vào sân, thấy Ríck đứng hút thuốc, không vào bên trong uống cà phê như thường lệ; James nghĩ, ông ta trông đón nó với món cá tươi cho con chim biển, bèn lên tiếng chào hỏi và tay đưa mớ cá trích tươi trong túi nhựa lên lúc lắc, tươi cười:

- Kiếm được mớ cá tươi đây!

- Con chim biển đă... bay đi rồi...

Ríck thẫn thờ bảo nó. Nh́n theo ánh mắt ông ta, James lặng người; quanh vết nâu đen trên mặt nhựa đường, mớ lông màu xám của con chim biển c̣n nắm rải rác. James buông thơng túi cá, thở dài, ngẩn ngơ.

- Ừ! Nó đă t́m về tổ ấm!

Cơn gió buổi sáng vụt đến se sẻ lạnh. Những chiếc lông vũ rơi rớt đây đó, khẻ lao chao run rẩy trên nền nhà.

Bùi Đức Tính
……………………………………………………………………………………….
* "Em Bé Việt Nam và Viên Sỏi” - Thơ Trần Trung Đạo

 

 


VĂN CHƯƠNG

Bài vở cũ 2016
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013 
Bài vở cũ 2012

Truyện Ngắn

Hồi ức - Một thời chinh chiến 
No Easy Day - Ngày Vất Vả

Những bài viết của Bất Khuất


Tears of pride  
We remember
Con chim biển
Vui - Buồn … Ngày hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72  
Mùa hè đỏ lửa  
Dư âm ngày hội ngộ 44 năm tại California  
Có chuyến bay  
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ  
Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết


Điệu Boléro thăng tiến nhờ các anh lính VNCH
Món quà Giáng Sinh
A special Christmas memory  
Cũng chưa muộn màng  
Qui Nhơn, B́nh Định trong thơ người lính Trần Hoài Thư  
Hành trang trên tuyền đường về  
Điều ǵ khiến Đan Mạch trở thành quốc gia hạnh phúc..

Định mệnh
Chín... chín... chín... nhưng chưa rục  
Ái hữu & hậu duệ Khóa 5 V́ Dân TĐ họp mặt
Đoạn trường Tuyết Nga....  
Nỗi uất hận của vị Tướng mất nước  
Ta về  
Nấm ngọc hương thiền
Giấc mơ Đại Dương (Ocean Dream)
Hẻm lính  
Cho ngàn sau lơ lửng với ngàn xưa
Mây vẫn c̣n bay  
Buồn vui quân trường  
Trần Hoài Thư & Thủ Đức gọi ta về  
Ngày tháng buồn hiu  
Những mùa Trung Thu 
Để lâu, c… trâu hóa bùn  
Người Pleiku năm cũ
Mối bận tâm xă hội
Quê hương của tôi  
Đằng trước và đằng sau  
Mấy mánh lừa mới tại Quận Cam  
Hồi kư của Vương Mộng Long  
Làng Việt kiều  
Viết cho ngày lên tám… mươi  
Tôi người Mỹ, vợ tôi người Việt
Trả nợ ân t́nh  
Đói  
Đà Lạt sương mù: Năm tháng ngao du 
Người cao tuổi
Chuyện tù của Phó Tổng Thanh Tra NHQG VNCH  
Những bàn tay đă nắm  
Cái lon Guigoz  
Thằng khùng
Một nụ cười  
Hai cô thôn nữ  
Chiến thắng Xuân Lộc: QLVNCH vẫn ngạo nghễ
dù bị bức tử
 
Con cọn nợ ba  
Truyện ngắn Ư Nga  
Không quên những người Chiến Sĩ QLVNCH
Phải chăng là định mệnh  
Con gái Hà Nội ở đâu?  
Trai Petrus Kư, Gái Gia Long & Trai Chu Văn An, Gái Trưng Vương  
Đoản văn của một người tử trận  
Người Việt gốc Mỹ  
Trời buồn tháng hạ  
Dân chơi cầu 4 cẳng   
Đất nước vĩ đại và lạ lùng !
Câu chuyện người lính VNCH  
Chàng... Donald Trump 
Trần Hoài Thư, người ngồi vá lại những linh hồn  
Người đàn bà trên cầu Nitelva
Thư số 67c - Gửi người lính QĐND  
Nói chơi mà không phải nói giỡn  
Mẹ
Chôn súng
Đứa con thất lạc  
Tháng Tư nhớ về các chiến sĩ đă hy sinh oanh liệt  
Phúc ấm con ban !!!  
Formosa với nỗi buồn Tháng Tư
Một ngôi sao quư vừa tắt  
Không quên ngày Quốc Hận 30 tháng 4 – 1975  
Sau 42 năm mất SaiGon
Nghĩ về người vợ lính
Chân dung người vợ lính VNCH
Tôi không chết đâu  
Tháng tư đen, không dễ ǵ quên  
Câu chuyện về đôi đũa  
Những ngày tháng ba  
Những ngày tháng tư  
Tâm thư - Những ngày cuối tháng 4  
Nguyễn Đức Quang, khi bài hát trở về
Hăy ngủ yên Đà Nẵng của tôi ơi
Ngày 29-3-1975: Đà Nẵng trong cơn hấp hối  
Nh́n lại ḿnh sau 42 năm tỵ nạn, từ tháng 4-1975  
Đờn ca tài tử miền tây
Nói với người trung đội trưởng cũ ...  
Đồi Delta  
Những bước chân vào đời

Bao giờ cho tôi quên
Vài kỷ niệm về Tết trong tù Hà Nội
Mùa xuân trên quê hương ngoài kư ức  
Xin một đời góa bụa cùng anh  
Đón xuân này nhờ xuân xưa  
Nằm đêm nghe tiếng rao hàng
Như vằng trăng khuya
Góc tối  
Cho nhuẩn nhuyễn ra  
Người bạn Khóa 2 Học Viện Cảng Sát Quốc Gia  
Chúc Tết  
Đầu năm viết cho con gái  
Bên nhau đi nốt cuộc đời