****
Đờn ca tài tử là một h́nh thức sinh hoạt văn nghệ b́nh dân , được
phổ biến khắp nơi từ thành thị tới thôn quê ,thường xảy ra vào buổi
chiều có khi kéo dài tới sáng tuỳ theo ngẫu hứng sau giờ làm lụng
vất vả .
Nếu ai có dịp đi về miền tây nghỉ đêm ở các làng xóm nhất là vào đêm trăng rằm vào mùa lúa chín sẽ thấy họ tụm năm , tụm bảy đờn ca thâu đêm suốt sáng , có khi họ ngồi trên ghe thả trôi theo con nước trên ḍng sông HẬU sông TIỀN ca hát dưới ánh trăng thanh gió mát bên cạnh các dề lục b́nh trôi lững lờ .
Vậy đờn ca tài tử xuất phát tù đâu , có từ bao giờ , do ai đề xướng ra loại nhạc nầy ,sau đây chúng ta nên đi về quá khứ để t́m hiểu .
Đờn ca tài tử là một h́nh thức sinh hoạt văn nghệ đặc thù của miền tây , nó bắt nguồn từ truyền thống lâu đời qua bao thăng trầm , vào thuở xa xưa đoàn người đi mở " đất phương nam " từ xứ HUẾ xứ QUẢNG họ đi khẩn hoang lập ấp họ mang theo trâu ḅ và họ c̣n mang theo cây đàn mục đích là để tiêu khiển cho đở nhớ nhà nhó quê cha đất tổ ,lúc đầu họ chơi nhạc lễ tức là loại nhạc không lời ( nhàc ngũ cung )lâu dần do thổ nhưỡng đồng ruộng bao la ,sông nước hữu t́nh , tức cảnh sinh t́nh nên họ mới sáng tác lời ca và các bậc tiền bối đă biết kết hợp với âm điệu ca dao , điệu ḥ , điêu lư v. v... , có thể nói nó là một thể loại âm nhạc tri âm tri điệu , cho măi đến năm 1910 mới bắt đầu có phong trào đờn cây chớ họ không dùng trống phách gơ gạc khác với nhạc lễ các loại nhạc nầy mang tính cách trịnh trọng th́ ngược lại nhạc tài tử mang âm hưởng t́nh cảm , và họ xử dụng các nhạc cụ tây phương như guitar , violon v.v... có một thời họ gọi là âm nhạc cải cách
Người cha đẻ của đờn ca tài tử là ông TỐNG HỮU ĐỊNH mọt đại điền chủ ở VĨNH LONG tục danh là THẦY PHÓ MƯỜI HAI v́ ông làm chức vụ phó tổng và là đứa con thứ 12 trong gia đ́nh , lần đầu tiên đờn ca tài tử được tổ chức tại nhà ông , Ṛi sau đó có ông KINH LỊCH QUỜN là một công chúc tại toà án VĨNH LONG ông là một người có năng khiếu viết các bài ca và chế biến các nhạc cụ ,rồi theo phong trào đờn ca tài tử lan dần xuống tới BẠC LIÊU có ông LÊ TÀI KHỊ (1870 - 1948 )ông có biệt tài một ḿnh xử dụng từ 3 đên 4 nhạc khí cùng một lúc . Vào giửa thế ky thứ 18 vùng đồng bằng sông CỬU LONG trở thành trung tâm điểm cho bộ môn đờn ca tài tử.
Đờn ca tài tử xuất phát do nhu cầu giải trí , hội hè , đ́nh đám , các người ca không phân biệt ca hay ca dở , không phân biệt nam , phụ , lăo , ấu họ không nhận thù lao , đờn ca tài tử không cần sân khấu ,không bán vé vào cửa ,các người hát không cần hoá trang giống như cải lương không đ̣i hỏi rườm rà , nên hát cải lương ít người xem ,và cải lương nó đă biến thái từ phong cách lẫn âm điệu ,nhạc tài tử trang bị gọn và nhẹ hơn nhạc lễ và hát bội , nó chỉ cần 2 bộ là đờn c̣ đờn gáo , violon , đàn tranh đàn bầu , guitar , mandoline nên nhiệm vụ của dàn nhạc tài tử là đệm theo lời ca với một âm điệu hài hoà có khi chỉ cần một cây guitar là đủ chơi rồi .
Ngày nay đờn ca tài tử miền tây có phần nào hơi biến dạng c̣ khi pha tân nhạc có khi tân nhạc hoàn toàn nhưng chất giọng miền tây vẫn mặn nồng và tiềm ẩn trong lời ca tiếng hát ngọt ngào , sông nước hữu t́nh trào dâng lên như con nước lớn sông TIỀN sông HẬU mang nặng phù sa tràn ngập ruộng đồng miền tây
Có thế nói nhạc tài tử là một loại nhạc thính pḥng , lối chơi tao nhă , phong cách ,loại nhạc tri âm tri điệu , đồng hội đồng thuyền , nhưng nhịp sống con người luôn luôn cải tiến ,nên đờn ca tài tử được biến dạng tức đờn ca ra bộ nó chính là cải lương sau nầy , cho nên phong cách của cải lương thể hiện kịch tính ,phục vụ cho quần chúng nên đào kép phải kén chọn.
Ngày nào tiếng chim b́m bịp kêu nước lớn trên sông nước miền tây , và ngày nào tiếng trống đ́nh làng c̣n âm vang trong làng xóm , th́ đờn ca tài tử c̣n vang vọng tiếng hát khắp mọi nơi .
Cách đây hơn 3 năm đờn ca tài tử dă được UNESCO
công nhận là di sản văn hoá dân tộc , do đó hội cổ nhạc miền nam hải
ngoại có tổ chức tŕnh diễn để duy tŕ văn hoá nghệ thuật cổ truyền
của dân tộc VIỆt NAM tại hải ngoại .
trịnh quang chiếu
Bài vở cũ 2016
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Tears of pride
We remember
Con chim biển
Vui - Buồn … Ngày
hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72
Mùa hè đỏ lửa
Dư âm ngày hội ngộ
44 năm tại California
Có chuyến bay
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để
quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ
Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết
Điệu Boléro thăng tiến nhờ các anh lính VNCH
Món quà Giáng Sinh
A special Christmas memory
Cũng chưa muộn màng
Qui Nhơn, B́nh Định trong thơ người lính Trần Hoài Thư
Hành trang trên tuyền đường về
Điều ǵ khiến Đan Mạch trở thành quốc gia
hạnh phúc..
Định mệnh
Chín...
chín... chín... nhưng chưa rục
Ái hữu & hậu duệ Khóa 5 V́ Dân TĐ họp mặt
Đoạn trường
Tuyết Nga....
Nỗi uất hận của vị Tướng mất nước
Ta về
Nấm
ngọc hương thiền
Giấc mơ
Đại Dương (Ocean Dream)
Hẻm lính
Cho ngàn sau lơ lửng với ngàn xưa
Mây vẫn c̣n bay
Buồn vui quân trường
Trần Hoài Thư & Thủ Đức gọi ta về
Ngày tháng buồn hiu
Những mùa Trung Thu
Để
lâu, c… trâu hóa bùn
Người Pleiku năm cũ
Mối bận
tâm xă hội
Quê hương của tôi
Đằng trước và đằng sau
Mấy
mánh lừa mới tại Quận Cam
Hồi kư
của Vương Mộng Long
Làng Việt
kiều
Viết cho
ngày lên tám… mươi
Tôi người Mỹ, vợ tôi người Việt
Trả nợ ân
t́nh
Đói
Đà Lạt sương mù: Năm tháng ngao du
Người cao
tuổi
Chuyện tù của Phó Tổng Thanh Tra NHQG VNCH
Những
bàn tay đă nắm
Cái lon
Guigoz
Thằng khùng
Một nụ cười
Hai cô thôn
nữ
Chiến
thắng Xuân Lộc: QLVNCH vẫn ngạo nghễ
dù bị bức tử
Con cọn
nợ ba
Truyện
ngắn Ư Nga
Không quên những người Chiến Sĩ QLVNCH
Phải
chăng là định mệnh
Con
gái Hà Nội ở đâu?
Trai Petrus Kư,
Gái Gia Long & Trai Chu Văn An, Gái Trưng Vương
Đoản văn của một người tử trận
Người Việt
gốc Mỹ
Trời buồn
tháng hạ
Dân chơi cầu 4 cẳng
Đất nước vĩ đại và lạ lùng !
Câu chuyện người lính VNCH
Chàng... Donald Trump
Trần Hoài Thư, người ngồi vá lại những linh
hồn
Người đàn bà trên cầu Nitelva
Thư số 67c - Gửi người lính QĐND
Nói chơi mà không phải nói giỡn
Mẹ
Chôn súng
Đứa con thất lạc
Tháng Tư
nhớ về các chiến sĩ đă hy sinh oanh liệt
Phúc ấm con
ban !!!
Formosa với nỗi buồn Tháng Tư
Một ngôi sao
quư vừa tắt
Không quên ngày Quốc Hận 30 tháng 4 – 1975
Sau 42
năm mất SaiGon
Nghĩ về
người vợ lính
Chân
dung người vợ lính VNCH
Tôi không
chết đâu
Tháng tư đen, không dễ ǵ quên
Câu
chuyện về đôi đũa
Những
ngày tháng ba
Những
ngày tháng tư
Tâm thư -
Những ngày cuối tháng 4
Nguyễn Đức
Quang, khi bài hát trở về
Hăy ngủ yên Đà
Nẵng của tôi ơi
Ngày 29-3-1975: Đà Nẵng trong cơn hấp hối
Nh́n lại ḿnh sau
42 năm tỵ nạn, từ tháng 4-1975
Đờn ca tài tử miền
tây
Nói với người trung
đội trưởng cũ ...
Đồi Delta
Những bước chân vào đời
Bao giờ cho tôi quên
Vài kỷ
niệm về Tết trong tù Hà Nội
Mùa
xuân trên quê hương ngoài kư ức
Xin một đời góa bụa cùng anh
Đón xuân này nhờ
xuân xưa
Nằm đêm nghe
tiếng rao hàng
Như vằng trăng
khuya
Góc tối
Cho nhuẩn nhuyễn ra
Người bạn Khóa 2 Học Viện Cảng Sát Quốc Gia
Chúc
Tết
Đầu năm viết cho con gái
Bên nhau đi nốt cuộc đời