*Đọc để cảm thông cho một bạn đồng ngũ sau những tháng năm ở tù cải tạo nay sang sống những ngày cuối đời ở Mỹ với muôn vàn bất hạnh, đớn đau..!*
Tôi đến Mỹ rất trễ, đến từ một quốc gia thứ ba,
nên ba mươi năm sau ngày mất nước tôi mới đặt chân lên xứ cờ hoa.
Văn hóa và hệ thống xă hội nơi đây có những khác biệt so với nơi tôi
đă sống, và điều dễ thấy nhất là nếp sống của xă hội Mỹ như vội
vàng, cạnh tranh, và tấp nập hơn, so vơi nơi tôi đă sống, êm đềm và
lặng lẽ.
Người Việt ở đó ít hơn, nếp sống và sinh hoạt của gia đ́nh c̣n mang
nhiều nét truyền thống của nơi chôn nhau cắt rún. Người ta rất than
t́nh và chân t́nh khi bắt gặp nhau nơi công cộng, giáo đường hay
chùa chiền. Và nhất là những lúc được thông báo có người Việt từ
nước khác tới định cư, là những người già, những người có phương
tiện, t́nh nguyện đưa đón, hướng dẫn các thủ tục nhập cư, những giấy
tờ cần thiết cho một đời sống mới.
Có lẽ đất Mỹ, nơi tôi đang sống, có cái khung cảnh xa lạ hơn, v́
những núi đồi trùng trùng điệp điệp, đôi lúc cho tôi cái cám giác
như đang đi trên đèo Ngoạn Mục, quảng đường từ Phan Rang lên Đà Lạt
một thủa nào. Cảm giác êm ái đó làm tôi liên tưởng tới khu đồi mà
ḍng Donbosco tọa lạc,
nơi có hoa Anh đào nở rộ mỗi bận Xuân về, màu hoa rực rỡ giữa núi
đồi hung vĩ đầy thơ mộng của cao nguyên.
Cũng đă mấy chục năm bỏ lại quê hương, bỏ cả những chiều lộng gió
của núi rừng Đà Lạt và Di Linh, không hiểu những nơi chốn ấy bây giờ
đă thay đổi ra sao, màu chè xanh của Bảo Lộc c̣n xanh như màu xanh
ngày cũ, khu chợ Hoa Đà Lạt, hay bờ Hồ Xuân Huơng c̣n dương liễu rũ
xuống ven bờ, mà những hồn thơ ngày đó đă ví von như mái tóc thề của
mấy cô sơn nữ cao nguyên. Bao nhiêu đă mất, bao nhiêu c̣n giữ, bao
nhiêu c̣n nhớ được trong tâm trí của trang lứa chúng tôi.
Cái mất mát hẳn nhiên đă làm chúng tôi đau đớn xót xa, nhưng chưa
chắc đă bằng những chua chát, bẽ bàng, mà trang lứa chúng tôi phải
gánh chịu trong cuộc sống tuổi già trên đất nước xứ người.
Tôi đến Mỹ như đă nói là rất muộn màng so với nhiều đồng đội, và
những người bạn thân t́nh thủa nào cũng đă tản lạc mỗi đứa một nơi,
và ở đây , trong ṿng 50 dặm vuông hay vài trăm dặm dài, tôi cô đơn
không bè bạn. Mỗi ngày, ngoài việc nhổ cỏ vườn sau, nhặt lá vườn
trước, đưa đón bốn cô cháu đi học, tôi chỉ c̣n biết đi bộ, nh́n đồi
núi nối tiếp nhau trên thành phố này để mơ mộng về núi rừng quê tôi,
nơi mà hàng chục năm tôi và đồng đội chung sống, có khi gian nan, mà
cũng có lúc thật thơ mộng. Và rồi trong một trường hợp ngẩu nhiên,
tôi đă gặp được bác Thụy, một người Việt Nam cô độc, cũng lạc lỏng
đến nơi này như tôi.
Cũng là một thói quen như nơi tôi đă từng sống, hễ gặp được người
nào mà tôi đoán là dân nước tôi, th́ tôi không ngại ngùng đến làm
quen, và câu hỏi đầu tiên của tôi thường là " Ông nói được tiếng
Việt nam không? " Nếu người đó trả lời họ là người Việt th́ tôi nhất
định rất vui mà hỏi chuyện. Tôi quen bác Thụy cũng trong trường hợp
tương tự.
Từ lần gặp đó, tôi hay t́m tới bác vào mỗi cuối tuần hoặc là những
khi bác gọi tôi đến , và lúc nào bác cũng mở đầu bằng câu " chúng nó
đi cả rồi ",ư của bác là các con đă đi làm hết . T́nh thân của chúng
tôi từ đó ngày càng thân thiết hơn, bác kể cho tôi 12 năm trong quân
đội, phục vụ cho một đơn vị Quân báo, hoạt động trên lảnh thổ Quân
Đoàn I, bị thương nhiều lần, nhưng lần nào cũng may mắn qua khỏi.
Bác đến Mỹ không thuộc diện HO, v́ thời gian bác được thả, Pḥng
công tác nước ngoài thuộc công an Thành phố Hồ Chí Minh ở 161 Nguyễn
Du, Quận I, c̣n đóng cửa, nên bác vượt biên, bị bắt cho đến khi
chương tŕnh HO được thực hiện, bác vẫn c̣n ở trong tù, do vậy bác
đến Mỹ theo chương tŕnh Đoàn Tụ, con gái bảo lảnh hai vợ chồng nên
không được hưởng một trợ cấp nào của Chính phủ Mỹ như diện HO, tất
cả đều do thân nhân bao bọc.
Thời gian ở lại Việt Nam, bác đi dạy học, cũng như trước khi động
viên bác là một Giáo sư dạy Vật Lư tên tuổi tại Sài G̣n, lương giáo
viên tuy không khá, nhưng cũng đủ cho hai vợ chồng bác sống tạm qua
ngày, nhất là bác được các trung tâm chuyên Lư mời cộng tác, nên dạy
cả sáng, chiều và tối , Vă lại mỗi năm, các con bác gởi cho một vài
trăm đô la vào dịp Tết, hai vợ chồng lại dành dụm mua một chỉ hay 5
phân vàng hầu dùng cho việc ma chay sau này, cho đến năm 2003, con
gái bác viết thư báo tin cho biết là đă làm hồ sơ bảo lảnh cho ba má
, bác cũng chẳng hy vọng ǵ, v́ thời gian đợi chờ dường như đă quá
ṃn mỏi, vă chăng tuổi đă cao, đi đâu cũng chỉ kiếm hai bữa cơm mà
thôi, nên gần như vợ chồng bác không nghĩ tới chuyện ra đi, cho đến
năm 2006, bác được gọi bổ túc hồ sơ, rồi cuối năm đó, bác được phỏng
vấn, theo bác kể th́ có lẽ v́ lợi tức của con gái bác cao, nên họ
cho đi nhanh và rồi đầu tháng 4 năm 2007 bác được sang Mỹ theo diện
đoàn tụ gia đ́nh, nhưng tính cho đến nay, bác vẫn chưa hội đủ điều
kiện thi nhập Quốc tịch Hoa Kỳ .
Thời gian đầu sống với con cái vui vẻ lắm, v́ c̣n mới, t́nh cảm c̣n
mới, mọi thứ c̣n mới và c̣n mới là c̣n vui vẻ,* rồi từ từ bác được
một người quen giới thiệu đi làm assembler cho một hảng điện tử,
lương $10/giờ, hai vợ chồng già thật là hạnh phúc, cứ cuối tuần là
hai ông bà rủ nhau đi WaltMart hay Target mua áo quần và đồ chơi cho
các cháu, nhưng rồi kinh tế ngày càng suy thoái, sau gần hai năm làm
assembler, bác mất việc làm, không có cách nào xin được việc khác,
vă chăng, những người trẻ c̣n chưa xin ra việc làm th́ ông già 63
tuổi như bác dễ ǵ t́m được việc, nên bác đành xin tiền thất nghiệp,
và được hưởng thất nghiệp hai năm, khoảng thời gian này bác cho biết
rất là buồn, suốt ngày vợ chồngcứ mong cho hai đứa cháu đi học về để
chơi với cháu cho đỡ buồn, rồi th́ cứ vườn sau sân trước, vợ chồng
thi nhau nhặt cỏ, tưới cây, hay lên đồi lượm những viên đá h́nh dáng
đẹp đem về lót quanh mấy bụi hồng cho hết thời gian.
Bác cũng năng nổ đi tham gia sinh hoạt các hội đoàn, như hội người
già, Hội SQ/TBTD, nhưng rồi tiền trợ cấp thất nghiệp hết, và khó
khan đến với bác bây giờ là tiền đổ xăng, bác không biết xin ai hai
chục bạc để mua xăng, bác nói, một đôi khi bổng dưng nghe thèm một
tô phở, nhưng cũng không cách nào có được, "Ông ạ, có đêm tôi không
ngủ được chỉ v́ nghĩ tới mùi ng̣ gai và rau quế bỏ vào tô phở mà
chảy nước miếng hoài không ngủ nổi, thèm như là thèm được ăn đường
lúc ở trong trại tù ".
T́nh cảm con người h́nh như rất mỏng manh, không phải bền chắc, và
rất dễ găy đổ, từ t́nh vợ chồng, cha con hay anh em, và nghèo đói là
mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với t́nh cảm. Cổ nhân cũng đă từng
nói "phú quí sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc", cái ǵ người ta
bảo "tiền tài như phấn thổ, nghĩa trọng như thiên kim" có chăng, chỉ
là trong đạo đức kinh hay sách vở của Thánh hiền mà thôi. *Không có
tiền, nguyên lư nào cũng bị bỏ quên, đạo đức nào cũng dư thừa, và
t́nh cảm nào cũng mai một.* Đặc biệt là ở một xă hội mà mọi nền tảng
đều lấy lợi nhuận làm chuẩn.
Con cái ở nhà cha mẹ th́ hạnh phúc, cha mẹ ở nhà con cái th́ nhẫn
nhục và hy sinh. Con cái ở chung với cha mẹ là tự nhiên, nhưng cha
mẹ ở chung với con cái lại ưu phiền, v́ lúc nào cũng phải nh́n mặt
mủi con cái, phải xem chừng nó vui buồn bất chợt ra sao.* Muốn mở
cái TV cũng phải lựa lúc nó vui vẻ, muốn mở cái CD nghe nhạc cũng
tùy thời cơ nó buồn hay giận, lại c̣n phải coi sóc con cái cho
chúng, nhỏ th́ cho đi tiêu đi tiểu, rửa đít, cho ăn, tắm giặt. Lớn
th́ đưa đón tới trường, có khi c̣n bị chửi mắng, đành chỉ biết cúi
mặt dấu nước mắt đi. Họa hiếm lắm, chúng cho vài ba trăm bạc vào dịp
lễ nào đó th́ lại coi như phúc ấm chúng ban cho .
Con cái ở nhà cha mẹ th́ hạnh phúc, *cha mẹ ở nhà con cái th́ nhẫn
nhục*, chính là chổ này. Một buổi sáng bác gọi tôi tới nhà, chỉ cho
tôi một tờ giấy con gái bác viết để lại trên bàn cho bác, tôi cầm
lên đọc: "Theo luật bên nầy, chủ nhà có quyền gọi cảnh sát đến bắt
buộc người thuê phải ra đi, nếu người chủ đă thông báo cho người
thuê hai lần bằng thư. Ba không trả tiền nhà, nhưng con cũng coi ba
như người thuê nhà, đây là lần thứ hai con yêu cầu ba dọn ra, ba
đừng ép con phải gọi cảnh sát". Tôi đọc đến đây, bổng nhiên nước mắt
tôi trào ra, bác nh́n tôi và nấc lên thành tiếng, bác cũng bật khóc.
Tôi ôm hai vai bác và nói "Hăy yên tâm, không có luật như vậy đâu,
nếu cô ấy gọi cảnh sát, bác có thể nói cô ấy ngược đăi người già,
con bác chỉ hù bác thôi". Và rồi bác bắt đầu kể cho tôi nghe hết tự
sự.
Thoạt đầu là gạo, chúng nó than phiền, "nhà người ta một năm chỉ tốn
hai bao gạo thôi, sao nhà ḿnh mỗi tháng một bao", Tôi mở cassette
ngồi ngoài garage nghe nhạc, ngoài garage th́ nóng, tôi mở cửa bên
hong ra cho bớt nóng, nó đóng lại, và bảo mở cửa chuột chạy vào nhà.
Tôi hiểu ư là nó sợ tốn điện, tôi tắt cassette vào nhà.
Ông cũng biết, ở bên này, người già chỉ lấy cái TV làm bạn, nhưng nó
mắng vào mặt tôi và bảo không biết xài th́ đừng xài, TV cứ mở hoài
chịu sao nổi, thế nào cũng có ngày TV bị cháy.
Mỗi ngày, chúng nó đi làm về trễ, có khi 7:30 hay 8:00 tối mới về
đến nhà , và tôi đều cố gắng ăn trước để không chạm mặt chúng nó
trong bữa ăn, ăn trước th́ thú thật chỉ ăn sơ sài cho no bụng thôi,
thức ăn của chúng tôi không dám đụng vào, vợ tôi th́ chờ cho chúng
ăn hết đă, cái ǵ c̣n lại bà ấy mới ăn, chúng tôi chỉ dám ăn những
thức ăn thừa thải mà thôi. Công việc lặt vặt trong nhà như lau dọn,
rửa chén bát, đưa đón các cháu, chúng tôi đều làm hết, nhưng nó bảo
với tôi là tội nghiệp thằng chồng nó phải c̣ng lưng gánh hai ông bà
già. Những ngày nghỉ, hay cuối tuần, vợ chồng con cái chúng đi ăn
tiệm, những năm đầu khi cháu út chưa thể gởi đến trường, th́ chúng
c̣n gọi vợ tôi đi ăn với chúng, những ngày lễ Tết cũng tặng quà cho
vợ tôi, nhưng từ khi cháu út lớn rồi, chúng cũng lơ là với vợ tôi
luôn, cho đến sau này, chúng lạnh lùng đến như bỏ mặc, vợ tôi buồn
quá đành đi t́m chổ giữ trẻ ở một tiểu bang khác, nên ông tới nhà
không thấy vợ tôi là vậy.
Bác lấy dưới gối ra một lá thư khác đưa cho tôi, bác bảo lá thư
không có một chút t́nh người, thú thật tôi không dám đọc hết, nhưng
trong trí tôi như vẫn in sâu những ḍng này "ba người ta chết th́
con cái khóc lóc tiếc thương, nhưng nếu ba chết con sẽ thở ra một
cách nhẹ nhỏm. Con thật không muốn bảo lảnh ba sang Mỹ đâu, chỉ v́
bắt buộc mà thôi, Ba hay dọn ra đi để c̣n một chút ǵ gọi là tự
trọng".
Tôi cũng tự hỏi ḿnh, bác đi đâu bây giờ? Một đồng bạc cũng không
có, bà con, bạn bè cũng không luôn, bác dọn đi đâu? trong khi bác
lại chưa phải là công dân Hoa Kỳ, làm cách nào để có thể xin trợ
cấp, tôi đành an ủi bác, thôi bác cứ yên tâm, điều quan trọng bây
giờ là hăy nhịn, nhẫn nhục đó mà, cứ coi như ngày nào bác bị bắt tại
mặt trận, Việt cộng hành hạ bác kiểu ǵ, nhục mạ bác ra sao, bác
cũng ngậm bồ ḥn, th́ nay, với con gái, bác ngậm lại bồ ḥn một lần
nữa đi rồi từ từ hăy tính.
Một ông già tóc đă bạc hết rồi, nước da đă ngă màu đồi mồi, tay chân
đă lọng cọng, dễ ǵ xin được một việc làm trên một đất nước đầy dẫy
nhân lực và cạnh tranh.
Tôi biết có rất nhiều cơ quan, tổ chức thiện nguyện, sẵn long tiếp
những người khó khăn, nhưng với hoàn cảnh của bác, thật không có tổ
chức nào có thể giúp đỡ, v́ có tổ chức nào có nhà cửa, cơm áo, để
cung cấp cho bác trong lúc này, nhất là trong thời kỳ kinh tế suy
thoái, ngân sách các cơ quan, giáo dục, y tế hay xă hội ... đều bị
cắt giảm. Và tôi chỉ c̣n một con đường để đi, đó là dẫn bác tới Sở
Xă hội, để xin cấp thẻ EBT ( Electronic Benifits Transfer), tức là
mỗi tháng, Sở Xă Hội bỏ vào trong thẻ EBT $200 USD cho bác mua thực
phẩm, gạo rau cá thịt, nước uống, trái cây...
Nhận được thẻ EBT bác liền hỏi nhân viên Xă Hội là có thể mua ngay
thức ăn được không? và thực phẩm là những thứ ǵ? Người người Cán Sự
Xă Hội nh́n tôi, tôi dịch lại lời bác và nói thêm rằng, bác không có
ǵ ăn từ hôm qua cho đến nay. Người Broker xin phép đi ra một lúc,
rồi quay trở lại đem theo phần ăn trưa của cô để tặng bác. Quả thật
tôi cũng xúc động rơm rớm nước mắt khi nói câu đó với người broker.
Đúng là một miếng khi đói, bằng một gói khi no, bác cúi đầu cám ơn
người Cán Sự Xă Hôi mà như muốn khóc.
Tôi đem bác đi mua thực phẩm để hướng dẫn bác cách dùng thẻ EBT.Lần
mua thử nghiệm đầu tiên của bác là 2 ổ bánh ḿ và 2 hộp cá Sardines
rồi bác và tôi ra Parking chui vào xe ngồi ăn bánh ḿ cá hộp.
Tôi thật không hiểu rơ những tư tưởng nào đă đến với bác, nhưng mà
nỗi xúc động của bác th́ tôi biết là rất mănh liệt, v́ nước mắt bác
đă chảy đến nỗi dùng hết một hộp khăn giấy của tôi để trong xe, tôi
ngồi yên để bác khóc và suy nghĩ về ḿnh, không hiểu có một lúc nào
đó tôi lại như bác hôm nay. Trên đất nước tạm dung này, những người
già đă trở thành gánh nặng cho con cái, những người già đă bị lăng
quên hay bị xua đuổi của gia đ́nh, mà xă hội dù có nhân đạo tới đâu
cũng khó kham nỗi với số người cao niên ngày càng nhiều.
Một lần tôi đưa bác đi tái khám bệnh phổi, tôi ngồi chờ bác ở pḥng
đợi thật lâu, và khi bác trở ra cùng với một vị bác sĩ người Việt
c̣n trẻ, vị bác sĩ này lấy ví ra 3 tờ bạc 20 đồng và nói "cháu chỉ
c̣n bao nhiêu tiền mặt, nhưng cháu có một căn pḥng trống trong
Building này, có Microwave, khi nào bác cần th́ gọi cho cháu, bác
hăy nhớ là bác c̣n chúng cháu ở đây. Ông quay sang nh́n tôi và dặn
chú làm ơn để ư tới bác này với, người già nào cũng có một nỗi khổ
khi sang đây."
Suốt quăng đường về tôi cứ măi suy nghĩ về người bác sĩ đầy long
nhân ái ấy. Y thuật và y đạo, điều nào được người ta coi trọng hơn
trên đất nước này. Tôi hỏi bác Thụy về vị bác sĩ ấy, được biết ông
ta tên là DR. Albert H. Lee, chuyên khoa về phổi, là bác sĩ đang làm
việc tại hai bệnh viện lớn ở thành phố này, và rất được bệnh nhân
quư trọng cả về chuyên môn lẫn đạo đức.
Bác Thụy cho biết, thường ngày bác dậy rất sớm v́ không ngủ được, có
đêm bác chỉ ngủ 3 tiếng đồng hồ, rồi cứ suy nghĩ lung tung về chuyện
đời, chuyện gia đ́nh, về thời gian đi tù cải tạo, thời gian đi dạy
dưới chế độ cộng sản.
Bác kể sau khi được thả ra tù, v́ tốt nghiệp đại học trước 1975, nên
bác không bị đuổi đi Kinh Tế mới, mà được kêu đi dạy. Là một giáo sư
dạy Lư Hóa nhiều năm, kinh nghiệm đặc biệt về phương pháp dạy Luyện
thi, nên các Trung Tâm Luyện thi dạy ngoài giờ đều mời bác cộng tác,
bác dạy cả
sáng, chiều và tối, nhờ đó mà gia đ́nh bác có được cuộc sống tương
đối so với những anh em khác đi học tập về, và các con bác cũng từ
đó mà học đến nơi đến chốn trước khi ra nước ngoài.
Trước ngày sang Mỹ, bác bán đi căn nhà, thu gom tài sản lại, cũng
đựoc vài ba chục ngàn đô la, đều đem cho con hết, bây giờ nếu quay
về, không c̣n nhà để ở, và biết lấy ǵ làm kế sinh nhai, v́ tuổi đă
cao rồi, làm sao xin được việc làm, đó là chưa nói tới những phiền
toái khác từ xă
hội, thật là tiến thoái lưỡng nan, bác tâm sự. Có một buổi trưa tôi
t́m tới bác, chứng kiến bữa cơm trưa gọn gàng của bác mà mủi ḷng,
một tách uống cà phê đong đầy Oat Meal, đổ vào một tô lớn, rót nước
nóng từ b́nh thủy ra, khuấy đều chừng 2 phút, chờ nguội và ăn, không
cần nước mắm hay x́ dầu, hoặc một loại gia vị nào khác. Bác bảo từ
khi có thẻ EBT, tôi không c̣n lo thiếu x́ dầu nữa, nhưng nhịn được
cái ǵ hay cái đó, với lại bác sĩ bảo ăn mặn cũng không tốt .
- Bác ăn như thế này mỗi ngày sao ?
- Vâng, chỉ vậy thôi, tôi đâu có cần ǵ thêm, chỉ cần một căn pḥng
nhỏ, đủ đặt một cái giường là được rồi, thế nhưng đời tôi quả là
cùng khổ, mà thực ra tôi đâu có cầu sống lâu, sống thọ, sống không
có ǵ vui, th́ chết đâu có ǵ buồn, sỡ dĩ tôi vẫn đi bác sĩ là v́
tôi sợ đau đớn, cũng như tôi không đủ can đảm để tự tử, c̣n chết ư,
tôi nghĩ tới rất thanh thản, trên đời tôi không c̣n ǵ mê luyến th́
chết đi tôi đâu có ǵ tiếc nuối, chỉ cầu sao cho được chết thật
nhanh, không đau đớn, đó là nguyện vọng duy nhất c̣n lại của tôi.
Thường thường bác hay kể cho tôi về những bữa cơm dă chiến của bác,
như bữa ăn của những người lính ngoài mặt trận. Bác mua một cái bếp
gas nhỏ bỏ trong túi vải mang theo bên ḿnh mỗi khi đi bộ, một b́nh
thủy nước sôi, một tách cà phê Oat meal, một cái tô và muổng. Buổi
trưa ngồi vào một góc
nào đó trong Park, nơi người ta cho phép nướng BBQ, bác mở hộp cá
ra, hâm nóng bằng bếp gas chừng 2 phút, rồi đổ nước sôi trong b́nh
thủy vào tô và khuấy Oak meal lên ăn, bác chỉ về nhà vào xế chiều,
làm thức ăn tối và nấu nước sôi đổ vào b́nh thủy, chuẩn bị thức ăn
cho ngày hôm sau, và những việc này luôn luôn làm xong trước khi con
gái bác về nhà, ăn chiều xong, bác lại chui vào căn pḥng nhỏ dấu
ḿnh trong đó, để không phải gặp mặt con gái nghe nó nói nặng nói
nhẹ và đuổi nhà.
Bác tâm sự rằng, đôi lúc muốn ôm mấy đứa cháu một chút, nhưng thật
rất khó, v́ chúng nó sợ má la, lâu lâu con cháu lớn lén vào pḥng
ông, đưa ngón tay lên môi làm dấu với ư bảo ông im lặng, ngồi chơi
với ông một lúc rồi chạy ra. Có những khi chúng nó vào pḥng ông, má
nó biết được là la mắng
chúng liền. Ông cháu gặp nhau như đi thăm tù cải tao, thật là một
hoàn cảnh đặc biệt hiếm hoi. Nghe bác kể lại, tôi đành t́m cách an
ủi bác, kể cho bác nghe về những đứa cháu phá phách của tôi, mọi thứ
trong pḥng tôi mỗi ngày được xếp theo một kiểu, computer của tôi
được load đầy các games "comp của ông ngoại dễ xài hơn, con thích
games trong comp của ông ngoại hơn" thế là cái computer của tôi bận
dài dài, chỉ trừ khi chúng đi học. Cho nên chơi với cháu chưa hẳn là
hạnh phúc đâu bác ạ .
Bác kể cho tôi những bữa cơm chấm x́ dầu thật cảm động. Mới đầu bác
hỏi tôi :" Ông có bao giờ mút x́ dầu chưa "? Tôi trả lời là tôi
không hiểu ư bác.
Bác kể lại vào những tháng bác chưa có thẻ EBT, bác ăn cơm với x́
dầu hiệu đậu nành, nhưng không dám chan vào chén cơm, chỉ hai miếng
cơm mới nhúng đầu đủa vào chén x́ dầu một lần và mút lấy đầu đũa, v́
nếu chan vào chén cơm hay mút nhiều lần th́ sẽ hết mất, không có
tiền mua nữa. Những
ngày tháng ấy, anh Hồng, ngày xưa ở Biệt Động Quân, và một thời làm
Chỉ Huy Trưởng Căn Cứ Rừng Lá, trước ngày mất nước anh về Phủ Thủ
Tướng, mỗi lần ghé thăm, anh thường mua x́ dầu, rau muống, Broccoli
cho tôi, tôi c̣n nhớ măi, bây giờ anh move đi xa rồi, cách đây cũng
vài ba tiếng lái xe nên anh không thường tới nữa, mà cũng tội
nghiệp, anh ấy cũng chỉ sống với mấy tram đồng tiền già mà thôi,
nhưng khi nào tới cũng đưa tôi đi ăn phở, hay có khi anh mua sẵn 2
tô phở mang đến đây hai anh em cùng ăn. Nghĩ lại, chỉ có những người
lính mới thương nhau và đùm bọc nhau trên đất nước tạm dung này.
Ông biết không, vào những ngày tháng đó, có khi tôi rất thèm bánh
tráng có vừng đen, hay cơm trắng và x́ dầu, mà phải là x́ dầu đậu
nành, đủ cho tôi ăn không sợ hết. Những đêm nằm không ngủ được, tôi
lại ao ước có được một ổ bánh ḿ của chợ Vons để ăn, tôi thèm mùi
thơm của bánh ḿ chưa kịp nguội, hoặc giă đă nguội đi, tôi lại thèm
vị ngọt của bánh khi nhai c̣n thấm trên đầu lưỡi của ḿnh, thèm đến
chảy nước miếng.
Nghe bác kể, tôi thực sự không cầm được ḷng ḿnh, lại nghĩ tới thời
gian đi tù cải tạo, tôi cũng đă từng thèm được ăn một bữa khoai ḿ
cho that no, và chỉ mơ ước ngày được thả về, tôi sẽ bảo vợ mua khoai
ḿ cho tôi ăn một bữa cho đă thèm.
Khi thiếu thốn, con người sẽ thèm đủ thứ, cho nên nghe bác kể, tôi
thực sự hiểu được cảnh ngộ ấy, và hiểu được sâu xa nỗi ḷng của bác,
chỉ có một điều mà không ai ngờ được, đó là sống trong một siêu
cường bậc nhất, mà người dân chỉ thèm một ổ bánh ḿ khong cũng không
có để ăn, cái ước mơ nhỏ
nhoi ấy đă ở dưới mức tầm thường rồi, v́ kể cả những người vô gai cư
trên thành phố này, cũng không ai có một ước mơ như bác Thụy. Có ai
quanh đây đang lâm vào t́nh cảnh của bác hay không tôi không rơ,
cũng có thể có người bị gia đ́nh hắt hủi, con cái bỏ rơi và xua
đuổi, nhưng đến một đồng xu dính túi cũng không có th́ tôi không
tin.
Rồi một ngày bác nhờ tôi chở đi xin việc, bác đọc được một mẫu rao
vặt đăng tin cần một người đứng tuổi, có sức khỏe, để săn sóc một
ông già 83 tuổi, bị bệnh mất trí, bao ăn ở, tiền lương sẽ thương
lượng.
Tôi chở bác tới địa chỉ t́m gặp chủ nhà, cô chủ nhà tiếp chúng tôi
và hỏi :
- Chú xin hay chú này xin?
- Tôi, bác nhanh nhẩu trả lời.
Chủ nhà dẫn chúng tôi đến pḥng ông cụ, cô cho biết ông cụ đă quên
hết mọi thứ, cần giúp ông cụ ăn uống, đi tiêu, đi tiểu, thay quần
áo, và tắm cho ông cụ. Mọi sinh hoạt của ông cụ đều cần được giúp
đỡ, nhất là về đêm, ông cụ hay thức dậy đi quanh quẩn trong nhà một
ḿnh, những lúc như thế cần
có người bên cạnh, đề pḥng khi ông cụ bị té. Nhiều khi ông cụ đi
tiêu, đi tiểu trong quần mà không biết. Và cô hỏi:
- Chú có thể giúp ba tôi được không ? Hay chú làm thử vài ngay, v́
có người nhận làm nhưng một hay hai ngày sau lại bỏ v́ không chịu
được tính t́nh của ông cụ.
- Không đâu, tôi làm được, tôi rất thích người già và trẻ con, cô cứ
để tôi làm.
- Vâng, vậy chú có bằng lái xe không cho cháu xem thử?
Bác lấy bằng lái xe đưa cho cô chủ, cô ta xem xong rồi trả lại bác,
cô nói, ba cháu nặng 65 kư Không hiểu chú có thể đỡ nổi không, chú
làm thử một vài ngày đi, nếu không được, cháu vẫn tính lương cho
chú.
Lương tháng là $800, bao ăn ở, mỗi tuần nghỉ một ngày, tốt nhất là
thứ 7, cái giường phía trong là của ba cháu, chú nằm giường ngoài.
Thức ăn hang ngày cháu nấu sẵn để trong tủ lạnh hay trên bếp, chú
muốn ăn thứ ǵ cứ ăn tự nhiên.
Mỗi ngày ba cháu uống 12 loại thuốc, ăn cơm trưa, chiều, sáng. Ba
cháu uống cà phê, khi chú pha cà phê, nên để nguội rồi mới đưa cho
ba cháu, v́ ba cháu thích khuấy cà phê bằng ngón tay rồi mút. Thuốc
th́ cháu sẽ viết tên, liều lượng, giờ uống để trên bàn, chú cho ba
cháu uống đúng giờ là
được rồi.
Sau khi chủ nhà và bác bàn bạc công việc xong, tôi chở bác ra về,
hẹn thứ 2 tuần tới là bắt đầu đi làm. Thoạt đầu bác có vẻ rất vui v́
t́m được công việc, nhưng một lúc sau, tôi thấy bác khóc, bác như bị
hụt hơi cứ nấc lên từng tiếng, tôi lo sợ nên t́m cách đưa bác vào
một shop bên đường, đậu xe lại và hỏi bác :
- Sao bác lại buồn?
- Con người ta th́ thuê người săn sóc cho cha, c̣n tôi th́ bị đuổi
ra khỏi nhà đi chùi đít cho thiên hạ, ông nghĩ xem có tủi không?
Nói xong câu này bác lại khóc lên thành tiếng. Tôi ngồi im để bác
khóc cho hết cơn xúc đông rồi mới bảo bác, mỗi người có một số phận,
một đoạn trường, và một nỗi niềm phải gánh, không ai có thể có hạnh
phúc hoàn toàn, chỉ có ông cụ 83 tuổi ấy mới thực sự hạnh phúc, v́
ông đă quên hết mọi sự,
đă không c̣n biết mọi sự.
Làm cha mẹ, được con cái yêu thương, gia đ́nh ḥa thuận dĩ nhiền là
điều tốt, . Nỗi đau khổ bị con cái bỏ rơi hay xua đuổi chưa hẳn đă
lớn hơn nỗi đau đớn khi phải nh́n thấy con ḿnh dửng dưng với cha mẹ
, Không hiểu bác có nghĩ như tôi không?
Bây giờ ở là mùa Hè, rải rác đó đây, trên những đồi hoang quanh nhà
tôi đă trổ lên vài chùm hoa dại, màu vàng như hoa Cúc, càng làm tôi
nhớ đến quê hương ḿnh, như ngày Thu trên rừng núi cao nguyên, những
khóm Quỳ hoang cũng nở vàng như vậy trên những triền đồi, và càng
nhớ đến người sĩ quan thám báo bây giờ không phải đang nhật tu trận
liệt, hay chăm sóc một đồng đội kém may mắn, mà là đang chăm sóc một
cụ già mất trí...
Du Tử
*Nguyễn Định*
Bài vở cũ 2016
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Tears of pride
We remember
Con chim biển
Vui - Buồn … Ngày
hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72
Mùa hè đỏ lửa
Dư âm ngày hội ngộ
44 năm tại California
Có chuyến bay
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để
quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ
Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết
Điệu Boléro thăng tiến nhờ các anh lính VNCH
Món quà Giáng Sinh
A special Christmas memory
Cũng chưa muộn màng
Qui Nhơn, B́nh Định trong thơ người lính Trần Hoài Thư
Hành trang trên tuyền đường về
Điều ǵ khiến Đan Mạch trở thành quốc gia
hạnh phúc..
Định mệnh
Chín...
chín... chín... nhưng chưa rục
Ái hữu & hậu duệ Khóa 5 V́ Dân TĐ họp mặt
Đoạn trường
Tuyết Nga....
Nỗi uất hận của vị Tướng mất nước
Ta về
Nấm
ngọc hương thiền
Giấc mơ
Đại Dương (Ocean Dream)
Hẻm lính
Cho ngàn sau lơ lửng với ngàn xưa
Mây vẫn c̣n bay
Buồn vui quân trường
Trần Hoài Thư & Thủ Đức gọi ta về
Ngày tháng buồn hiu
Những mùa Trung Thu
Để
lâu, c… trâu hóa bùn
Người Pleiku năm cũ
Mối bận
tâm xă hội
Quê hương của tôi
Đằng trước và đằng sau
Mấy
mánh lừa mới tại Quận Cam
Hồi kư
của Vương Mộng Long
Làng Việt
kiều
Viết cho
ngày lên tám… mươi
Tôi người Mỹ, vợ tôi người Việt
Trả nợ ân
t́nh
Đói
Đà Lạt sương mù: Năm tháng ngao du
Người cao
tuổi
Chuyện tù của Phó Tổng Thanh Tra NHQG VNCH
Những
bàn tay đă nắm
Cái lon
Guigoz
Thằng khùng
Một nụ cười
Hai cô thôn
nữ
Chiến
thắng Xuân Lộc: QLVNCH vẫn ngạo nghễ
dù bị bức tử
Con cọn
nợ ba
Truyện
ngắn Ư Nga
Không quên những người Chiến Sĩ QLVNCH
Phải
chăng là định mệnh
Con
gái Hà Nội ở đâu?
Trai Petrus Kư,
Gái Gia Long & Trai Chu Văn An, Gái Trưng Vương
Đoản văn của một người tử trận
Người Việt
gốc Mỹ
Trời buồn
tháng hạ
Dân chơi cầu 4 cẳng
Đất nước vĩ đại và lạ lùng !
Câu chuyện người lính VNCH
Chàng... Donald Trump
Trần Hoài Thư, người ngồi vá lại những linh
hồn
Người đàn bà trên cầu Nitelva
Thư số 67c - Gửi người lính QĐND
Nói chơi mà không phải nói giỡn
Mẹ
Chôn súng
Đứa con thất lạc
Tháng Tư
nhớ về các chiến sĩ đă hy sinh oanh liệt
Phúc ấm con
ban !!!
Formosa với nỗi buồn Tháng Tư
Một ngôi sao
quư vừa tắt
Không quên ngày Quốc Hận 30 tháng 4 – 1975
Sau 42
năm mất SaiGon
Nghĩ về
người vợ lính
Chân
dung người vợ lính VNCH
Tôi không
chết đâu
Tháng tư đen, không dễ ǵ quên
Câu
chuyện về đôi đũa
Những
ngày tháng ba
Những
ngày tháng tư
Tâm thư -
Những ngày cuối tháng 4
Nguyễn Đức
Quang, khi bài hát trở về
Hăy ngủ yên Đà
Nẵng của tôi ơi
Ngày 29-3-1975: Đà Nẵng trong cơn hấp hối
Nh́n lại ḿnh sau
42 năm tỵ nạn, từ tháng 4-1975
Đờn ca tài tử miền
tây
Nói với người trung
đội trưởng cũ ...
Đồi Delta
Những bước chân vào đời
Bao giờ cho tôi quên
Vài kỷ
niệm về Tết trong tù Hà Nội
Mùa
xuân trên quê hương ngoài kư ức
Xin một đời góa bụa cùng anh
Đón xuân này nhờ
xuân xưa
Nằm đêm nghe
tiếng rao hàng
Như vằng trăng
khuya
Góc tối
Cho nhuẩn nhuyễn ra
Người bạn Khóa 2 Học Viện Cảng Sát Quốc Gia
Chúc
Tết
Đầu năm viết cho con gái
Bên nhau đi nốt cuộc đời