Những bài viết của Bất Khuất

Chuyện t́nh khó quên
May mắn & Hên xui trong đời lính chiến
Ba, bốn phát
Tập Truyện Thuyền Đời  
 13 người cuối cùng về từ Tiền đồn 3&4 Kon-Tum
Passage to Freedom
Thuyền Đời - Đêm vẫn đen Audio
Đất nước tôi!
C̣n nhớ mùa xuân  
Tết  
 Thuyền Đời - Cuộc đời Audio
Thuyền Đời - Con thuyền Audio
Thuyền Đời - Xuân quê hương Audio
Ḍng sông quê hương - Ḍng Cửu Long  
Ngày oan trái! - Audio
Đất nước tôi - Audio
Khi người tù trở về
Tiếng trống Mê Linh - Audio
Chuyện cuối năm - Audio
Màu áo cũ - Audio
Mang theo quê hương  - Audio
Trong âm thầm c̣n nhớ ai! - Audio  
Sài G̣n là đây sao em! - Audio
Chuyện trăm năm - Trên quê hương - Audio
Chuyện trăm năm - Một ngày - Audio  
Trăm đắng ngh́n cay - Audio
Chiếc áo Bà Ba - Audio
Giữa đồng xưa - Audio
Áo trắng - Audio
Gửi nơi cuối trời - Audio
C̣n nhớ mùa xuân - Audio
Từ một chuyến đ̣ - Audio
Dêm thánh vô cùng - Audio
Khi mùa đông về  - Audio
Noel năm nào - Audio
Khúc quân hành - Audio
Cho ngàn sau - Audio
Ngh́n trùng xa cách  -  Audio
Rồi lá thay màu - Audio
Con chim biển 3 - T́m về tổ ấm - Audio
Con chim biển 2 - Trên biển khơi - Audio  
Con chim biển 1 - Tung cánh chim - Audio
Đốt sách ! - Audio
Đi học  
Sài G̣n - Audio
Thầy Chín - Audio
Đi buôn - Audio
Khi tôi về - Audio  
Làng tôi - Audio 
Sao em không đến - Audio  
Anh đi!  - Audio  
Vỉa hè đồng khởi - Audio
Ngày đại tang  
Chuyện mất chuyện c̣n  
Con chim Hoàng Yến - Audio 
Nhớ cả trời Việt Nam
C̣n thương quê hương tôi
Tôi muốn mời em về
Chuyện Tết
C̣n nhớ không em?
Trên đồi Tăng Nhơn Phú - Audio
Remember!
Cánh chim non - Audio
Đốt sách
Buổi tựu trường
Đêm trắng
Nước mắt trong cơn mưa   
Trăm đắng ngh́n cay  
 Con đường tôi về
Hăy c̣n đó niềm tin
Chiều ra biển  
 Những đứa con đẽ muộn  
Một thời kỷ niệm  
 Băi tập
Bước chân Việt Nam
Người lính già
Để nhớ
Đi buôn  
Ngày anh đi  
Kỷ niệm xưa
Rồi tết lại đến
Bài thánh ca buồn
Tears of pride  
We remember
Vui - Buồn … Ngày hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72  
Mùa hè đỏ lửa  
Dư âm ngày hội ngộ 44 năm tại California  
Có chuyến bay  
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ  
 Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết

 

 


 

 

 

 

 

 

 

BÀ MẸ THƯỢNG ĐẲNG

DTDB

Nắng sáng le lói xuyên qua kẻ hở màn cửa sổ rọi vào mặt khiến Cẩm Hà thức giấc, nhưng chưa chịu dậy mà năm nướng nghĩ ngợi lung tung. Nàng mỉm cười một ḿnh rồi kéo mền trùm kín mít người, để hưởng cái ấm áp trong chăn mền, và cái hạnh phúc của những ngày được nghỉ ở nhà với chồng con… Giờ nầy, Thương chồng nàng chắc là đang đi bộ ngoài công viên gần nhà cũng sắp về, mấy đứa nhỏ th́ c̣n trong pḥng kế bên, chúng ngon giấc nồng ngáy kḥ kḥ như cưa gỗ... Cũng không nói hay cằn nhằn ǵ chúng được, bởi đêm qua mấy cha con họ tán hưu tán nai, kẻ chơi “ghem”, người xem phim bộ, rồi ăn uống tới khuya lơ mới lên giường.

Cẩm Hà nằm yên, nh́n qua cửa sổ ánh mặt trời đă sáng tỏ, chan ḥa trải khắp đó đây... Hương cỏ cây vân vê theo gió loan vào pḥng một mùi d́u dịu thanh thanh đạm đạm... khiến nàng cảm thấy tươi trẻ và dễ chịu vô cùng... Bỗng nàng nhớ đến cha mẹ lúc c̣n sanh thời, nhớ những ngày ḿnh c̣n cắp sách đến trường, nhớ lúc quen với Thương… Có nhiều thứ để nhớ trong thiên h́nh vạn trạng, ẩn hiện khi mờ khi tỏ lởn vởn trong tâm tư, dầu không muốn nhớ đến cũng không sao quên được.

Bỗng tiếng chuông điện thoại ra rả reo vang. Sợ làm thức các con, nên Cẩm Hà chụp ngay:

- Hello, hello... Ai đó, ờ Hoàng Mai hả? Gia đ́nh chị khỏe chớ, hôm nay không đi làm giờ phụ trội sao mà gọi tôi vậy?
Tiếng trầm trầm của bà chị con của cậu Hai, anh cả của mẹ ḿnh. Gia đ́nh chị Hoàng Mai, ở măi tiểu bang Michigan (sát nách với nước Canada) xa tít mờ xa, phải bay hơn bốn giờ từ California mới tới Michigan nơi gia đ́nh chị đang cư ngụ. Hôm nay trời trong mây tạnh, nên qua điện thoại viễn liên, Cẩm Hà nghe rơ ràng từng chữ một, vang vang bên tai chớ không ṛ rè bị ảnh hưởng lúc mưa băo, hay gió cuốn tuyết rơi...

Chào và hỏi thăm sơ qua về gia đ́nh chị, th́ Cẩm Hà nhẹ giọng cười vui lên tiếng, sau khi nghe bà chị họ có ư muốn kể cho ḿnh nghe chuyện ǵ đó. Nàng sốt sắng bảo:

- Ờ ờ th́ chị cứ nói đi, kể đi... ḿnh có làm chi đâu, chỉ không nở rời cái ổ chuột quen hơi hám ấm áp thôi. Vậy chị cứ tự nhiên như người “Hà Nội” đừng ngại, hăy kể đi, ḿnh lắng tai nghe đây.

Đầu dây điện thoại bên kia chị Hoàng Mai đều giọng, kể lễ tâm t́nh về gia đ́nh nhỏ bé của chị hồi năm ngoái kỳ xưa cho đến bây giờ...

Ông bà ngoại tôi có năm người con trai, cộng thêm má tôi là con gái út, nên có cả thảy là sáu người con. Ông là một thương gia ăn nên làm ra, chủ một cửa tiệm bán xe đạp, sau dần dà bán các loại xe gắn máy và có ba bốn căn phố lầu cho người ta mướn để mở tiệm bán buôn sầm uất sát trục lộ thông thương xe qua lại... Mỗi ngày như mọi ngày đường phố trong thị trấn Vĩnh Điện (Tỉnh Quảng Nam) lúc nào cũng đông đảo khách văng lai của chợ nằm gần lộ, từ lâu đời thuở Đệ Nhất, Đệ Nhị Cộng Ḥa. Gia đ́nh ông ngoại tôi ăn nên làm ra tiền bạc khắm khá dồi dào đă mấy đời cha truyền con nối về việc buôn bán ở chợ phồn thịnh nầy.

Má tôi lại là con gái út là «công chúa» của gia đ́nh ông bà ngoại đó đa. Nên câu “Miền Trung khổ lắm ai ơi. Đông thời thiếu áo, hè thời thiếu ăn” không tác dụng ǵ với má tôi và các anh của bà. V́ họ là những đứa con có phước nhờ cha có tiền, mà họ hàng và cḥm xóm thường bào: «Bọn anh em nó giàu trong trứng giàu ra». Để khi hết bậc Tiểu học th́ các cậu và má tôi lần lượt ra tỉnh thành học tiếp tục. Ông bà ngoại mua nhà trên tỉnh để cho các con trú ngụ mà học hành, và có bà vú của má tôi theo giặt giũ, nấu ăn cùng chăm sóc các cậu con trai, và cô tiểu chủ xinh đẹp của ḿnh.

Để khuyến khích các con theo đuổi đường học vấn, lập nghiệp thành nhân... nên ông bà ngoại tôi thường khuyên hăy cố gắng học hành, và bảo với các con rằng «Ruộng đất bề bề không bằng nghề trong tay» hay là câu «Vàng xây chín bệ vẫn phù vân» Bởi theo ông bà ngoại tôi, dù có tiền bạc cũng không vững bền bằng việc học hỏi, hiểu biết... và phát triễn qua con đường học vấn của chính ḿnh...

Quê hương ta dằng co trong tranh sáng tranh tối của cuộc nội chiến Quốc Cộng, cho nên sau nầy năm ông anh lớn của má tôi đều là quân nhân, công chức công tác trong nhiều binh chủng Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa. Họ ở rải rác khắp bốn vùng chiến thuật từ: Năm Căn, Đồng Tháp... miệt mày với câu hát «Áo nhà binh thương lính, lính thương dân» có người ở miền thùy dương cát trắng, biển xanh xanh ngát Nha Trang, Vũng Tàu... hoặc tận chân trời Huế, Thạch Hản, Bến Hải... của nước Việt Nam hoa gấm mến yêu.

Ba tôi anh chàng lăng tử là con cả, con trai độc nhứt có ba cô em gái được sanh trưởng trong gia đ́nh nông dân ở cái miền “Con cá gô, bỏ chong gỗ nhăy gồ gồ” Tôi muốn nói vùng ông bà nội tôi người ta nói chuyện ít có đánh lưỡi bẻ giọng, nơi xa lộ đá “Muổi kêu như sáo thổi, đĩa lội như bánh canh” ở vùng Đồng Tháp Mười ấy mà! Mặc dù sống ở dưới quê, có ruộng đất bề bề, có tá điền, có kẻ ăn người làm... phụ lo ruộng nương vào mùa cây trái trong vườn nhà, mà ông bà tôi không sao làm cho xuể.

“Đồng Tháp Mười là phần địa phận của tỉnh Kiến Tường. Đó là một cánh đồng rộng bảy trăm ngàn (700.000) mẫu tây, nằm trong ḷng của các tỉnh như Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc, Kiến Phong, Kiến Tường, Định Tường, Long An, Tây Ninh và lan sang đến bên giới Việt Miên (Comuchia) Đồng Tháp Mười nguyên là đồng sâu, lai láng nước quanh năm, mọc đầy: lau, sậy, đưng, lác... và nhiều cây chịu nước như ô môi, bầu, tràm, điên điển... Đồng Tháp Mười là nơi thủy sản như: Cá lốc, cá trê vàng, cá bông, lươn, rùa, cá sặc ḷ tho con lớn bằng bàn tay x̣e... Những loại cá nước ngọt nầy ngon nổi tiếng Nam Kỳ Lục Tỉnh.. Cái vùng ruộng đồng bao la «C̣ bay thẳng cánh/ chó chạy cong đuôi» cũng chưa qua hết ruộng đồng. Nơi nầy nước ngập quanh năm nên cá tôm nhiều đến nỗi tới mùa nước nối chúng theo nước lội lên bờ, khi nước rút, xuống không kịp... chết ngộp đầy dường để cho người ta bắt cả thúng giê, thúng giạ... đem phơi khô, làm mắm...

Về di tích lịch sử Đồng Tháp Mười là vùng đầm lầy hiểm yếu, thuận lợi cho nghĩa quân nổi dậy đánh phá chống bước tiến của giặ, có: Anh hùng Trương Công Định, Vơ Duy Dương, Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân khởi nghĩa. Tháng ba năm 1866 nghĩa quân ba tỉnh miền Tây phổ biến hịch dân chúng nổi dậy! Dân quân Đồng Tháp Mười nổi dậy chiếm Cái Nứa, đồn Sa Tiên trên sông Vàm Cỏ Tây và đóng quân ở đồn Tiền và đồn G̣ Bắc Chiên (Mộc Hóa). Đồng Tháp Mười c̣n là biểu tượng của công tŕnh khai phá rừng hoang thành đồng ruộng của người Việt Nam, là một chứng tích thiên nhiên của tinh thần yêu nước. Người dân Đồng Tháp nói riêng, dân miền Nam nói chung rất kiêu hănh về tinh thần nầy, v́ nó được tiếp nối từ đời xưa đến đời nay... trong công cuộc kháng chiến lật đổ bạo quyền Việt cộng” (tài liệu từ: Nước Tôi, Dân Tôi).

Trong gia đ́nh bên nội chỉ có ba tôi là con trai lớn, nhưng ông bà nội không cho gánh vác việc nhà như những bạn bè ông, có con trai ở mười bảy, mười tám tuổi th́ bắt đi cưới vợ, sanh con... rồi làm rẫy, làm ruộng nối tiếp công việc như cha ông! Tuy sống ở vườn, là con của một nông dân cha truyền con nối từ mấy đời, nhưng ông bà nội có óc cầu tiến cho ba tôi ra thành thị học hành chữ nghĩa để sau nầy làm việc ngoài xă hội… Chớ ông bà không muốn con ḿnh cày sâu cuốc bẩm, sống ở làng làm một nông dân như cha mẹ ḿnh.

Khi ba tôi đậu bằng Thành Chung (Trung Học Đệ Nhất Cấp) th́ ông t́nh nguyện vào trường quân sự. Khi c̣n sanh thời ba tôi kể rằng, lúc đó trong làng xă, ai có con trai ṭng quân nhập ngũ đi quân dịch là một niềm hănh diện cho gia đ́nh, và một vinh hạnh rất lớn cho làng thôn. Sẽ được ban hội đồng xă, dân trong thôn, và các làng lân cận có con em đi quân dịch như vậy... th́ họ cùng nhau vật trâu, vật ḅ... cùng nhau ăn uống hả hê, múa lân, ca nhạc... vui vẻ, nhôn nhịp trong tiệc tiễn đưa.

BỨC TÂM THƯ

«Vài hàng gửi anh tŕu mến/ Vừa rồi làng có truyền tin/ Nói rằng nước non đang mong/ Đi quân dịch là thương ṇi giống/ Người thường t́m sang giàu tới/ Ḷng này th́ khác t́nh ơi/ Ước nguyền hứa duyên trao người Cầm tay súng ṭng quân anh tươi cười/ Ḷng thầm đang lớn ươm đầy tơ/ Nhờ trời cam quít đă lên mùa/ Chờ ngày dệt xong áo chung t́nh/ Em mang tới đồn mà tặng anh/ Lạy trời tṛn năm tṛn tháng/ Nợ làng ơn nước đă đền xong/

Xóm làng hát câu thanh b́nh/ Về nơi cũ t́m vui duyên lành/ Ḷng thầm đang lớn ươm đầy tơ/ Nhờ trời cam quít đă lên mùa/ Chờ ngày dệt xong áo chung t́nh/ Em mang tới đồn mà tặng anh/ Lạy trời tṛn năm tṛn tháng/ Nợ làng ơn nước đă đền xong/ Xóm làng hát câu thanh b́nh Về nơi cũ t́m vui duyên lành». Ca khúc « Bức Tâm Thư » của nhạc sĩ «Lam Phương» thuở đó được ca sĩ thời đại hát vang vang trên các đài phát thanh, trên các loa phóng thanh từ những trạm thông tin huyện, thông tinh xă...

Những thanh niên đó đối với dân là những trai hùng, những chàng trai đứng đầu gió ngọn sóng để gánh vác việc nước nhà... Luôn được người ngưỡng mộ, và nhiều gia đ́nh quen biết có con gái lớn gấm ghé muốn gả cho nửa... Đó là những người đi quân dịch c̣n được đăi ngộ như vậy... th́ nói chi ba tôi vào trường sinh viên Sĩ Quan...

Thời gian thấm thoát trôi qua, bao nhiêu tháng năm thụ huấn ở «quân trường mồ hôi đổ, sa trường bớt đổ máu». Rồi ba tôi cũng đến ngày ra trường... Ông rày đây mai đó từ Bến Hải cho đến Cà Mau không đóng quân hoặc ở nơi nào nhứt định... Ông bà nội đă bao nhiêu lần nhắc nhở ba lấy vợ... Nhưng ông cười trừ chớ không sốt sắng đáp ứng theo lời của cha mẹ. Cho măi đến năm gần ba mươi cái xuân già (30 tuổi), mà miền Nam ở cái tuổi đó nếu trai chưa cưới vợ, gái chưa lấy chồng, th́ coi như bị “lỡ thời” trầm trọng rồi, nhứt là phái nữ! Nên mới có câu: “Trai chưa vợ ba mươi tuổi hăy c̣n xuân/ Gái ba mươi tuổi chưa chồng như ch́nh mắm nêm”.
Năm đó anh chàng lăng tử ba tôi phải ḷng cô gái út, con ông chủ tiệm xe gắn máy mới có mười tám tuổi (nhỏ hơn ông một con giáp (12) tuổi, ở miền Trung. Có dịp ghé lại miền Trung, xứ sở sỏi đá khô cằn nhưng đầy thú vị và nên thơ… th́ hẵn nghe câu ḥ chân t́nh mộc mạc: “Quê em nghèo lắm ai ơi… Mùa đông thiếu áo hè thời thiếu ăn” Nơi nầy là cái miền má tôi sanh trưởng, mà thường nam cũng như nữ, đa số người có tầm vóc nhỏ bé, thấp... V́ đó là vùng núi non “địa linh nhân kiệt” nhưng cũng là vùng khô cằn sỏi đá, chỉ có nhiều đồi, núi cao, rừng thâm sâu, ít sông, xa biển, thiếu đồng bằng, vườn tược, ruộng nương. Gia súc cũng không có nhiều, tôm, cá sông, cá biển cũng hiếm hoi hơn những nơi khác... Ở đây chỉ có cá suối, cá khe… nước trong leo lẻo nên con nào cái đầu cũng chờ vờ, vẩy, vy... ḿnh cá xanh dờn, ít thịt, nhiều xương, dai... không ngon! Và nhứt là giọng nói nặng, rất khó nghe, khác hẳn với giọng nói với người ở miền đồng bằng sông Cửu Long... từ Vũng Tàu về miền Lục Tỉnh.

Nhắc đến miền Nam vùng Đồng Tháp Mười ba tôi sanh ra th́ nói ǵ. Nơi có khí hậu ôn ḥa mưa nắng hai mùa, có ruộng thênh thang, vườn cây xanh lá thắm cành nặng bông quằn trái sum sê như là: xoài, bưởi, cam, quít, cùng các loại chuối ngọt dẻo thơm tho vô cùng... Gia súc th́ có: gà, vịt, ngỗng, heo... nhà nào cũng có nuôi để ăn, thừa thải th́ đem bán... Sông ng̣i kinh, rạch th́ chằng chịt cho nhiều thủy sản cá, tôm... ngon hiền.

Ba tôi cưới một thiếu nữ ở vùng khô cằn sỏi đá. Nhưng má tôi th́ là một thiếu nữ ngoại lệ. Bà có khuôn mặt trái soan thanh tú, không dài, cũng không ngắn sáng sủa, nước da trắng hồng, mắt to, mũi như giọt mật (thon trên gần mắt, và cao gọn, kín ở hai cánh mũi). Bà có tướng đi nhẹ nhàng khoan thai, mái tóc dài óng mượt đen như mực tàu Long Tể. Giọng nói của má tôi thỏ thẻ thanh tao như chim hót, v́ bà được sanh ra và lớn lên ở thị thành nên có khác đi với thôn dân sống xa chợ, cận kề bên rừng núi...
Đặc biệt là bà có má lúm đồng tiền tô thêm nụ cười trông rất dễ thương, khoe hàm răng trắng đều như hạt bắp... V́ thế bà đă làm lụy anh hùng một chàng lăng tử hào sảng, đẹp trai miền đồng bằng sông Cửu Long như ba tôi! Dù cha mẹ không hài ḷng cho con trai thành hôn với cô gái miền ngoài đó! Nhưng v́ thương con, nên ông bà nội tôi cũng phải khăn gói quả mướp ra tận miền Trung xin hỏi cưới đúng theo lễ nghĩa con gái người ta, cho thằng con trai yêu quư của ḿnh...

Ba tôi công tác nơi quê vợ được mấy năm, lúc đó ông bà đă có bốn đứa con (chưa có tôi) th́ đổi về làm việc ở Sài G̣n. Và con bé Hoàng Hà được sanh ra ở bệnh viện Từ Vũ nơi ḥn Ngọc Viễn Đông nổi tiếng gấm hoa thanh lịch nhứt vùng Đồng Nam Á thời miền Nam Cộng Ḥa.

Má tôi là một phụ nữ, ngay từ khi được sinh ra là v́ sao tốt trong gia đ́nh cha mẹ giàu! Về làm vợ ba tôi được cưng chiều hết mực... ngoài tiền lương hàng tháng của chồng đem về, c̣n nhờ bên gia đ́nh ngoại chu cấp... nhà nội giúp đỡ... nên gia đ́nh chúng tôi có cuộc sống rất hài ḥa, rất tốt. Ông bà ngoại c̣n mướn cho người làm, ngay từ khi con gái theo chồng ở riêng... Một người có tuổi đi chợ, nấu ăn, giặt giũ… Khi bà sanh th́ có thêm một người giữ em… Hai người giúp việc nầy, đều do ông bà ngoại tôi mướn trả tiền hàng năm.

Ở sở làm, ba tôi làm ǵ không biết, nhưng trong gia đ́nh ông là một người chồng tốt, một người cha mẫu mực thương yêu và lo lường mọi thứ cho vợ, con. Từ việc học hành, cho đến sức khỏe và miếng ăn, cái mặc... của anh em tôi, đều một tay ba tôi sắm sửa lo cho cả.

Khi lớn lên tôi mới nhận biết rằng, má tôi là phụ nữ ít nói, thâm trầm và là người vợ hiền sanh con cho ba để nối ḍng nối giống họ hàng nhà nội, chỉ vậy thôi! Má tôi thích ăn sang, mặc đẹp, trong nhà bà chỉ bế con khi chúng sạch sẽ... ḍm ngó người làm, nhắc nhở lo cho con bà chu đáo. Bà để ư và săn sóc chồng nhiều hơn cả con từ miếng ăn, giấc ngủ và cách trang phục của ba... Lúc ba tôi tại nhiệm c̣n trẻ có địa vị trong xă hội thời bấy giờ... má tôi thích theo chồng trong những lần có tiệc tùng... Thích như vậy chỉ đi với ba tôi, chớ bà không thích đi ra ngoài một ḿnh. Bà cũng không có bạn bè tụm năm, tụm ba để tṛ truyên, ăn uống bên ngoài, cũng không giao du thân thiết với những người phụ nữ ở tố như bà...

Mặc dù ngoại thương yêu lo cho má tôi lúc c̣n trẻ sống chung với gia đ́nh, cũng như lúc làm vợ ba tôi và có con cái... Nhưng ông bà ngoại nhớ th́ vào thăm con cháu chớ má không dắt chúng tôi về thăm... Ngoại trừ đám cưới của các cậu, hay ông bà bất ngờ đau yếu. Má tôi cũng không hay chuyện văn, tâm sự với bà con bên chồng, hoặc các chị dâu bên ḿnh... Bà ngồi bên ba nghe hơn là góp chuyện vui, hay buồn, của đại gia đ́nh bên ngoại cũng như bên nội tôi mỗi lần có dịp họp mặt đoàn tựu. Họ hàng thường bảo má tôi là một phụ nữ ít nói. Nhưng ba tôi lại là người đàn ông hoạt bát, vui vẻ thân thương gần gũi anh chị, em, con, cũng như cháu. Ông là người chồng thương yêu vợ nhứt trên cơi đời nhiều đổi thay, nhiêu khê... Để rồi sau nầy lớn khôn, có lúc anh em chúng tôi len lén than phiền về má.

Anh Hai tôi bảo:

- Trong bọn anh em ḿnh, đứa nào thiếu cái ǵ th́ xin hỏi ba. Ba đều lo cho, trong nhà cần thứ ǵ, hết thứ ǵ, mất cái ǵ nói với ba... ba sẽ t́m kiếm có ngay, hoặc trước sau rồi cũng mua cho...

Anh Ba tôi cười hí hí:

- C̣n hỏi má, má nói “Sao trong nhà chuyện ǵ cũng hỏi tao hết vậy? Hỏi ba tụi bây đi…”. Bởi vậy, năm đó ba đi công tác ở Đài Loan chỉ có hai tuần mà tụi ḿnh nhớ ba muốn chết, cứ đếm từng ngày mong ba về.

Chị Tư tôi cười hí hí lấy tay che miệng, nói nhỏ như sợ ai nghe:

- C̣n đi thăm ông ngoại bịnh ở cả tháng, khi má về anh Hai ḿnh hỏi “Sao má về mau quá vậy?” Chị Năm c̣n bảo sao má không ở thêm vài tuần nữa với ông bà ngoại rồi về, tụi con không có chờ má về đâu... thế là bị má vả cho mỗi đứa một bạt tay, khiến cả bọn chúng ḿnh chạy tán loạn. Sau nầy anh chị em khi có dịp nhắc lại… cả bọn vỗ tay cười ngă cười nghiêng, cười muốn nín thở... Thiệt là xui xẻo, khi chúng tôi nói lén đến đó, bất chợt má lại đi qua! Nghe mấy đứa con rù ŕ, bà đứng lại tra hỏi một hồi... Cả bọn anh tôi vô số tội mà chối bai chối biến... C̣n con em khờ dại nầy là tôi đây chỉ biết khóc hu hú... rồi thành thật khai ra hết mọi thứ với má, để được tha không phải bị đánh đ̣n...

Má tôi trợn mắt, phùng mang đay nghiến nh́n lũ con khôi ngô tuấn tú của ḿnh... rồi quát cho một trận nên thân:

- Tụi bây là đồ vô ơn bạc nghĩa! Tao bụng mang dạ chữa chín tháng mười ngày nặng nề đau đớn mới sanh bây ra... Sanh tụi bây được vuông tṛn tao quên hết cái đau đớn, yêu đuối như bún luộc của một sản phụ! Sanh ra th́ cho tụi bây bú mớm cho đến thôi nôi... Đêm đông lạnh lẽo, khi tối lửa tắt đèn... bây bịnh hoạn... ba bây đi lính xa nhà... ai đă săn sóc thuốc thang, trông chừng, thức sáng đêm với tụi bây đây? Mặc dù nhà có kẻ làm người giúp việc... nhưng chỉ đỡ đần, giặt giũ áo quần, ẵm bồng thôi trong lúc bây khỏe mạnh... Chớ làm sao tao dám giao lúc tụi bây bịnh cho họ trông coi hết được... Rơ ràng bọn bây thật là những đứa con bất hiếu... tao sanh tụi bây uổng quá trời... Phải hồi đó tao sanh trứng gà hay trứng vịt luộc ăn c̣n sướng và ngon cái miệng hơn sanh lũ bây…

Với giọng hờn giận rung rung, má tôi rươm rướm ḍng lệ mỏng! Bà với lấy cái khăn máng trên vách gần bên để lau nước mắt... Lúc đó tôi cảm thấy thương yêu má vô cùng, ḷng se thắt và hối hận đă hùa với các anh ḿnh...

Má tôi nghẹn lời, nói tiếp:

- Tụi bây là những đứa con uổng công tao thương yêu chiều chuộng mà chẳng ra ǵ! Mấy đứa lớn xúm lại nói hành nói tỏi mẹ bây, làm gương xấu bắc cầu cho lũ em... Cho nên con Hoàng Lan, con Hoàng Tâm mới nức mắt mà tao nói cái ǵ chúng nó cũng xon xỏn căi lại hết… Tao thật là vô phước quá mà!

Rồi má khóc lớn... nghe má rầy rất là phải, anh em chúng tôi cúi đầu không nói lời nào mà nhận tội, mặt mày lộ vẻ sầu bi, và nước mắt rưng rưng... Họ quỳ xuống cùng xin lỗi má sau nầy không dám nữa... c̣n tôi ôm chắc má mà khóc lớn hơn ai hết, và thấy ghét anh chị ḿnh quá trời đi thôi!

Sau 30 tháng 4 năm 1975, cùng chung số phận với quân, dân, cán, chánh miền Nam. Ba tôi bị giặc bắt đày đi cải tạo ở các trại tù miền Nam rồi ra miền Bắc... Lúc giặc mới vào th́ má lấy đồ trong nhà đem ra bán là: xe, rồi áo quần, chén bát, tủ bàn... Cái nhà giờ đây chỉ c̣n bốn tấm vách, từ nhà trên xuống nhà dưới trống trơn, dù xe ba bánh cũng có thể chạy qua chạy lại thông thương không có chướng ngại vật nào cản trở ráo trọi trơn...

Hai anh lớn của tôi lúc đó đang học nghề chuyên môn ở một trường Đại học. V́ thời cuộc, và hoàn cảnh gia đ́nh... họ phải nghỉ học ra buôn bán để nuôi ba tôi kẹt trong tù, và giúp mẹ nuôi mấy đứa em trong tuổi ăn chưa no lo chưa tới, chưa làm ǵ ra tiền...

Việt Cộng vào, má tôi cho người làm về quê... v́ gia đ́nh không đủ gaọ ăn th́ có đâu giữ người giúp việc... Người làm nghỉ, trong nhà như nấu cơm nước và mọi việc khác giặt giũ, gánh nước, đi chợ... giờ đây do má chỉ biểu cho chị em tôi đứa lớn làm việc lớn đứa nhỏ làm việc nhỏ... chớ bà cũng không rớ tới. Mấy tháng đầu chúng tôi làm bếp cơm sáng khét, chiều nhăo, nấu canh cháy nồi... “vạn sự khởi đầu nan” mà, lần lần rồi đâu cũng vào đó cả! Tuy chúng tôi nấu không khéo không ngon, nhưng mà nấu nướng khô lân chả phượng... mới khó, chớ chặt to kho mặn miển nấu chín rồi th́ cả nhà kẻ húp người chan ăn uống ngon lành... Ăn ngon hơn ngày xưa về nội, về ngoại ăn giổ. Bởi khi đói th́ cái ǵ cũng ngon, và cũng nuốt trôi hết ráo!
Năm đó tôi mười ba tuổi, chị tôi người mười bảy, người mười sáu. Thỉnh thoảng các chị em tôi cũng ra phụ hai anh buôn bán chợ trời. Hoàn cảnh tang thương chung của đất nước, mọi gia đ́nh gần như chịu khốn đốn bởi việc sanh nhai... v́ gần như gia đ́nh nào cũng có người bị tù cải tạo.

Nhưng gia đ́nh chúng tôi âm thầm sống khỏe, sống tốt... kể từ khi các anh tôi ra mánh mung buôn bán có tiền vô, ra... Má tôi là người nắm giữ tiền bạc... và chỉ bảo mọi điều... Chúng tôi thương yêu ba má thấu hiểu và luôn dè dặt trong hoàn cảnh đau thương, nhiễu nhương và t́nh người đổi trắng thay đen dưới sự thống trị của chế độ Cộng sản tràn vào cưỡng chiếm...

Anh chị tôi đi bán chợ trời, gội nắng dầm mưa, đi sớm về tối... vất vả trăm chiều, tảo tần trong việc buôn bán mới có miếng ăn... Má tôi vẫn quanh quẩn trong nhà chân giầy chân guốc ăn no, ngủ kỹ... mấy tháng chưa bước ra khỏi cửa... cho dù ngoài trời có sập xuống bà cũng không để ư!

Mỗi lần đi thăm ba ở trong tù, ông thường nhỏ to dặn riêng chúng tôi:

- Má các con từ thuở nhỏ sống với cha mẹ có ăn có để nên bả chưa bao giờ giặt cái áo hay nấu nồi cơm... Đến khi có chồng th́ ông bà ngoại con giúp đỡ tiền bạc hàng tháng, sợ con ḿnh cực khổ nên mướn cả hai người giúp việc để hầu hạ bả... khi sanh Hoàng Mai đứa con út của gia đ́nh má các con cũng chưa hề cực khổ... Bây giờ ba tù đày, tội nghiệp bả, mặc dù má các con ra đời ở vùng nghèo nàn v́ năm nào cũng bị thiên tai hạn hán, mưa lũ ngập lụt gió băo mùa màng thất bát... Nhưng ông bà ngoại con khá giả, má con sống sung sướng từ lúc lọt ḷng mẹ quen rồi... Nay th́ ông bà nội các con nay già yếu, vườn tược cũng chia năm, xẻ bảy, và số c̣n lại cũng sang nhượng để nuôi gia đ́nh ḿnh từ khi giặc vào. Ông bà ngoại cũng đă kiệt quệ, đang lâm cảnh khó khăn, má các con ít nói, nên sự thương yêu lo lường bà ít để lộ ra ngoài, nhưng là người mẹ tốt, người vợ thương yêu chồng... Thương ba, th́ các con phải hiếu thảo, giúp đỡ má và nghe lời má. Những ǵ các con có thể làm được… th́ phải cố gắng làm để má các con đỡ nhọc nhằng, và không khiến bả tủi thân buồn khổ sẽ dễ gây bịnh...

Ở trong tù ba tôi chịu bao nhiêu nỗi cực khổ, tủi hổ... nhưng ông vẫn canh cánh lo cho gia đ́nh nhứt là lo cho má chúng tôi! Người đă cho gia tộc hiếm muộn con trai của ông những đứa con xinh, những đứa con ngoan hiền biết nghe lời cha mẹ... Chúng tôi đứa nào cũng biết ở trong tù mà ba lo cho má c̣n hơn má lo cho ba đang bị giặc đày đọa giam cầm, thiếu ăn thiếu mặc, lương tâm luôn bị kẻ vô ư thức, dốt nát, ngu đần... t́m đủ mọi cách chà đạp và hủy hoại cho “chết một con, nḥn một mũi...” để trả thù về sự thua kém của chúng...

Cho đến mười mấy năm sau ba tôi mới được ra khỏi tù. Và mấy chị lớn của tôi lần lượt đă lập gia đ́nh ra sống riêng cũng chung thành phố.

Ba tôi ngày nào cũng theo phụ với hai anh buôn bán. C̣n tôi làm hết mọi việc từ vệ sinh trong nhà, giặt giũ quần áo cho mọi thành viên trong gia đ́nh cùng đi chợ nấu ăn hàng ngày… Dù nhọc nhằn nhưng chúng tôi rất hạnh phúc ngấm ngầm, nhờ trong gia đ́nh sống gần gũi hôm sớm đùm bọc lẫn nhau... nhứt là các anh tôi buôn bán “Chợ Trời” kiếm ăn cũng đỡ lắm.

Ba tôi là người đàn ông thương vợ thương con rất mực. Gia đ́nh chúng tôi khá cũng nhờ khéo léo bán buôn của hai anh nên giờ đây không đến nổi khổ sở như lúc giặc mới vào... Riêng má tôi trở lại sung sướng như ngày xưa mặc dù không sang, đẹp tân thời như xưa... nhưng vẫn ấm, no mà không phải làm lụng chi cả, v́ chồng và các con lo từ trong ra ngoài...

Vậy mà đôi lúc má tôi c̣n thở dài buồn bă rồi oán trách:

- Số phần tao thật hẩm hiu, tại lấy ba bây nên giờ mới khổ...

Ba tôi cười hiền, nói nhỏ với các con:

- Kệ bả, tội nghiệp lúc ba ở tù, bả ở nhà khổ tâm mọi chuyện… Bả nói vậy chớ có làm ǵ đâu... các con nên thông cảm với bả mà đừng có buồn má nghe chưa…

Thiệt t́nh sao má tôi không chịu nghĩ suy mà tôi nghiệp cho chồng con lại đi thốt những lời hết sức khó nghe như vậy! Nhưng rồi ngày lại ngày qua, cuộc sống của gia đ́nh chúng tôi lây lất theo thời gian trong lo âu sợ hăi, trước những kẻ khi cưỡng chiếm được miền Nam rồi th́ tự măn cho là ḿnh chiến thắng... muốn làm chi th́ làm “Phép vua thua lệ làng” ở thời buổi nầy, và bất cứ ở nơi đâu trên quê hương khốn khổ cũng có thể xảy ra. Từ giặc thả về sau những năm dài bị đày ải, ba tôi sống lặng lẽ, an phận với những công việc hàng ngày chớ ít giao du với ai, kể cả người thân th́ đừng nói chi bè bạn... Ông luôn dặn ḍ các con: “Tai vách mạch rừng” nhắc cho chúng tôi phải nhớ lại phim “Chúng Tôi Muốn Sống” mà giữ mồm giữ miệng, kẻo tội va vào thân lúc nào không hay biết, nhứt là sau ngày hai anh tôi vượt biên...
Số là có một hôm đẹp trời, ba tôi được gia đ́nh người cộng sự viên ngày xưa ở G̣ Công đến thăm. Ông ta có nhă ư giúp ba tôi rời Việt Nam bằng thuyền chài vượt biển Đông... Không cần nghĩ suy, tội nghiệp ba tôi sụp lạy người ngỏ lời giúp ḿnh... ông từ chối cho ông mà năn nỉ người ơn nhờ giúp đỡ cho hai anh tôi theo gia đ́nh ông ta vượt biên... Ba tôi muốn như vậy là v́ các anh tôi c̣n trẻ, tương lai c̣n dài không thể nào chung sống trong chế độ Cộng sản vô thần, không nhân quyền, không tự do... Và anh em chúng tôi sổ bộ đời ở chế độ Cộng sản vĩnh viễn nằm trong sổ b́a đen là con của “ngụy quân...” đó là thành phần khiến chúng lo sợ trả thù v́ những chuyện gian ác chúng đă tạo nghiệp chắc chắn phải trả ở mai sau...

Ba má và mấy chị em tôi mừng c̣n hơn trung số độc đắc mấy tỉ bạc Việt Nam Cộng sản hiện đại... khi được tin hai anh tôi vượt biên đến Nam Dương. Chín tháng sau được vào Mỹ, các anh tôi biên thư đại khái, về cho gia đ́nh biết tin để yên ḷng:

“........................................................................
Kính ba má, tháng đầu ở xứ lạ quê người làm xong thủ tục giấy tờ, hai anh em con ngày đi học sinh ngữ. Chiều về sớm ở không nên chúng con làm trong các chỗ bán đồ ăn liền... Công việc không cực nhọc cho lắm... cứ hai tuần được lănh tiền một lần, trang trải sở phí ăn, ở... Chúng con dành dụm khá khá sẽ gởi về ba má tiêu dùng... Từ rày ba má và các em cứ yên ḷng, không phải lo sợ thiếu thốn, và đói nữa.
....................................................................................”

Khi có chương tŕnh các cựu quân bị tù cải tạo ba năm trở lên th́ làm đơn xin đi Mỹ theo diện H.O... Ba tôi không xin tỵ nạn Cộng Sản theo diện H.O, hay đoàn tựu gia đ́nh do sự bảo lănh của anh tôi để sang Mỹ.

Ông bảo:

- Ba không đi đâu! Nếu có điều kiện, các con đứa nào thoát ra khỏi nước th́ ba mừng lắm. Các con ra đi là một việc hết sức chính đáng, phải ra xứ người tự do mà bươn chải với đời... mới thấu hiểu trời cao đất rộng... Chớ cả kiếp nầy sống ở đây chui rút làm thân tôi mọi cho một nhóm người không ra ǵ thật uổng cho kiếp làm người lắm! Các con phải nhớ lấy lời ba dặn dù ở bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải làm người lương thiện lúc nào bên mọi người chúng ta cũng đều có hai bên vai vác, và trên đầu các con đều có thần linh, có Thượng Đế... Hồi c̣n trẻ, trong quân ngũ, ba đă tu nghiệp ở Mỹ gần hai năm... nay ba già rồi, xứ người không hợp với tuổi tác của ba đâu... Vả lại ba mong muốn, những tháng ngày c̣n lại của đời ḿnh được chứng kiến ṿng xoay lịch sử của đất nước ta...

Cũng nhờ có sự tiếp trợ hàng tháng của hai anh, và gia đ́nh các chị tôi sau nầy chịu cực chịu khổ nên làm ăn sung túc sớm thăm tối viếng cận kề bên ba má tôi, c̣n kẹt ở quê nhà. Khi mấy chị đem đến tặng ba con gà, con vịt, gạo ngon, nếp dẽo… Nên cuộc sống của ba má tôi đỡ hơn và tâm tư cũng đỡ khắc nghiệt lo nghèo, lo đói nữa.

Riêng tôi theo chồng sang Mỹ theo diện H.O cũng được bốn năm rồi. Thỉnh thoáng tôi cũng phụ hai anh gởi về chút đỉnh trong những ngày giỗ, Tết … Ba má tôi có cuộc sống âm thầm và khiêm tốn nhưng vật chất rất đầy đủ rất dồi dào... giữa đất nước nhiễu nhương, ngữa nghiêng trong tay giặc. Một bọn tráo trở, nhân nghĩa, luân thường, đạo lư coi như đă mất theo vận nước nổi trôi từ dạo chúng từ phương Bắc xâm nhập theo làn sóng đỏ tràn vào Nam. Bởi người dân miền Bắc mấy mươi năm cuộc đời khốn khổ bị nhồi sọ, bị kềm kẹp, bị ép bức, bị bốc lột... đại đa số thất học từ trong chánh sách ngu dân của Cộng sản mà ra.

Ba tôi qua đời sau những tháng ngày mang bịnh trầm kha, lúc c̣n trong tù đày cải tạo. Ngày tang lễ, anh em tôi đều về để được nh́n mặt người cha khả kính lần cuối. Sau đó chúng tôi đề nghị với má là bảo lănh qua Mỹ, nhưng bà nhứt định không chịu đi. V́ ư má tôi muốn khi trăm tuổi già được nằm cạnh mộ ba tôi, thế nên anh em tôi không nài nỉ má đi qua Mỹ nữa.

Riêng tôi nhận thấy rằng, người lớn tuổi có con cháu ở hải ngoại, thỉnh thoảng gởi tiền về tiêu dùng c̣n sướng hơn ra nước ngoài. V́ người già mà sống trong cảnh trăm thứ đều khác biệt, tối ngày ờ nhà đi ra đi vô với cái vô tuyến truyền h́nh và những bộ phim Tàu, th́ sẽ buồn chán lắm... Riêng má tôi nếu qua Mỹ th́ có gia đ́nh anh chị Hai, gia đ́nh anh Ba cùng cháu nội, và gia đ́nh chúng tôi chắc cũng sẽ đỡ buồn.

Ba không c̣n, dĩ nhiên là má tôi cảm thấy cô đơn! Hiện bà đang sống bên kia bờ đại dương nơi sinh ra và lớn, trên cùng một con đường ngắn đi bộ chừng mười phút th́ đến nhà vợ chồng chị Tư của tôi. Chị có hai đứa con chạy tới chạy lui với ngoại... Và vợ chồng chị Năm có hai đứa cháu xinh đẹp, ngoan bà cũng cảm thấy đỡ phần hiu quạnh... Nên ba anh em chúng tôi ở xa cũng được an ḷng hơn.

Anh em chúng tôi gần như mỗi ba tháng đều gởi tiền về cho má tiêu dùng. Riêng hai anh tôi có sức nào bỏ ra sức nấy, để lo cho má sống bên nhà an vui với các con và các cháu. Nhà má tôi đang ở cũng c̣n tốt, bởi mấy năm ba c̣n sinh thời chúng tôi gởi tiền về, nhờ anh chị ở bển sửa lại cho được tươm tất. Ngoài ra, trong nhà được trang bị đầy đủ có cả máy điều ḥa không khí… Tủ lạnh, máy giặt máy xấy áo quần... cầu vệ sinh tự động, ṿi nước tắm hiện đại... Hai anh tôi cố t́nh tạo cho bên trong nhà tiện nghi như nhà ở Mỹ, cho ba má tiện dụng và thoải mái lúc tuổi về chiều mà cả đời vất vả v́ con cái.

Ba qua đời chưa giáp năm, má tôi gọi điện thoại bảo chúng tôi mua thêm đất xây nhà cho rộng hơn… Hai anh tôi nhiều lần khuyên má là anh em chúng tôi trong tương lai không về sống bên đó… Vả lại má chỉ có một ḿnh “Ăn nhiều chớ ở bao nhiêu” th́ cần ǵ mà phải cất lớn chi cho bừa bộn... Nhưng bà vẫn nằng nằng quyết một... rồi tự mua lại cho được mấy thước đất chạy dọc, sát ranh nhà của người hàng xóm.

Lúc chưa mua, có hôm má tôi gay gắt, gọi điện thoại qua bảo:

- Bây coi, bà Năm, bác Bảy, thằng Tí, thằng Tèo… Lúc xưa nghèo mạt sát, có áo không quần, có quần không áo… Họ qua Mỹ sau bây mà cha mẹ họ, con cái họ bây giờ có nhà cửa cái ở, cái cho thuê… Mua xe, mua đất, ́ xèo… Tụi bây phải làm sao cho tao nở mặt nở mày với xóm diềng chớ. Không th́ họ sẽ cười chê tao, chồng “ngụy” có con ở ngoại quốc mà “phèn” quá đi! Họ sẽ kêu rêu là nhà cửa mẹ ở như cái cḥi, không giống ai... Bộ tao già th́ không có mặt mũi sao mà để họ chê cười nhà cửa xập xệ... có con cái ba bốn đứa ở Mỹ làm chi mà không lo cho mẹ...?

Chúng tôi thương má, nên cũng chiều ḷng bà… Nhưng thiệt t́nh mà nói, ai đời thời buổi nầy họ hàng, xóm cḥm đói khổ, nghèo rớt mồng tơi... C̣n má tôi chỉ một ḿnh mà mướn hai người giúp việc! Một người đàn bà trọng tuổi làm việc nhà, nấu ăn... c̣n cô cháu trẻ bà con xa theo hầu hạ mỗi khi bà đi ra ngoài… Công việc chánh của cô gái nhỏ là mỗi tối đấm bóp trước khi bà ngủ...

Bà đă ỉ ôi than van:

- Bây giờ tứ chi tao rũ riệt đau tay, nhức chân, xương sống ê ẩm... Bởi tao phai mang nặng đẻ đau sanh và nuôi lũ con... Nhưng toàn là lũ vô dụng bất hiếu, được ở xứ người giàu có ấm thân, ph́ da, lên xe xuống ngựa mà trong ḷng không có chút ǵ để mà trả công ơn sanh thành của mẹ ḿnh...

Sau mấy mươi năm Việt cộng chiếm miền Nam, phong trào người Việt trong nước đi thăm thân nhân ở nước ngoài rầm rộ, và cũng có người xin gia hạn ở lại làm chui giữ em, nuôi người bịnh, người già... Mỗi tháng họ cũng được trả cả ngàn đô đỗi ra tiền Việt Nam, tệ lắm cũng mấy chục triệu chớ bộ!

Có một hôm, má ngỏ ư muốn qua thăm anh em chúng tôi và ở chơi dài hạn... Bà c̣n bảo với đám con: “...Tao đâu thèm muốn ở cái xứ vô t́nh mấy đứa con bạc nghĩa đó... Nhưng tao muốn đi cho biết đó biết đây để khi theo ông theo bà không làm con ma nhà quê...”

Thế là thủ tục làm giấy tờ được các anh tôi lo lường nhanh chóng nhứt. Để bà sớm được ra đi gặp con cái bên phương trời Mỹ quốc, vùng đất hứa mà trên thế giới ai cũng ước muốn có một lần đến thăm...

Chúng tôi họp lại nhà anh Hai ở Washington (Vùng gia đ́nh anh chị Hai sinh sống) để đón rước má tôi. Anh chị Hai tôi có ba đứa con. Đứa lớn tám tuổi, đứa năm tuổi và đứa được ba tuổi. Gia đ́nh anh chị khá nhứt trong mấy đứa con của má sống ở ngoại quốc. V́ chị Hai tôi là một phụ nữ tháo vác, thức thời, cần kiệm, biết làm ăn... Chị đang coi sóc tiệm uốn tóc lớn có 4, 5 người thợ làm đẹp, dưỡng da cho khách hàng... đại đa số là dân bổn xứ, ở vùng Mỹ trắng giàu sang. Khách của chị phải hẹn trước mới có chỗ đến săn sóc dưỡng da mặt, trang điểm, làm móng tay, gội đậu, chải tóc... nên việc làm ăn của chị Hai tôi khá lắm. V́ yêu thương chồng nên chị đổ của cải về Việt Nam cho má và quà cáp cho các chị tôi bên đó, chớ anh Hai tôi lương của một người thợ hai năm đại học th́ có là bao nhiêu, dựa vào sở làm anh Hai chỉ có bảo hiểm sức khỏe cho cả gia đ́nh anh chị mà thôi.

Có con dâu biết điều, thương chồng mới lo cho bà già chồng như vậy mà má tôi vẫn càm ràm... Có một đêm bà điện thoại cho con gái út của ḿnh đích thị là tôi đây phân trần đă đời rồi th́ trách móc, phàn nàn vợ anh Hai tôi. Mở đầu bà khóc lớn bên kia đầu dây điện thoại.

Tôi hoảng hồn, không biết chuyện ǵ, lật đật nói:

- Chuyên ǵ vậy má, tại sao khóc? Má hăy b́nh tỉnh kể lại cho con nghe coi…

Tiếng nói má tôi sụt sùi trong nước mắt, và bổn cũ cứ nói đi nói lại hoài khi nào má muốn việc ǵ đó mà con cản ngăn:

- Má thiệt vô phước, sanh một bầy con để nối ḍng nối dơi cho ba bây. Tao cực khổ lúc ba bây ở trong tù… giờ qua đây ăn nhờ ở đậu anh Hai bây bị vợ chồng nó rẻ rúng, khinh khi… Tao ở nhà giữ con cho nó chớ có ở không đâu mà nói coi thường tao. Phải biết trước bị con dâu khi dễ như vậy có đem vơng lộng về rước tao cũng không thèm đi... Ở bên đó tao có kẻ hầu người hạ… Thiệt ba bây ác lắm, nửa chừng ổng bỏ tao mà đi... theo lẽ ổng phải để tao đi trước cho sướng cái thân, chuyến nầy về, tao sẽ ở luôn bên đó… Có chết tao cũng không cho bọn nó hay, thiệt là thứ con bất hiếu thế nào cũng gặp quả báo… “Ngày xưa trả báo th́ lâu/ Bây giờ trả báo phút giây nhản tiền” đừng tưởng không có...

Tôi nhăn mặt cắt ngang lời bà:

- Má à, mà chuyện ǵ nói thẳng vào điểm chánh đi... cứ dong dài nên con không hiểu chuyện ǵ cả? Nhưng con không tin rằng anh chị Hai dám hổn hào và khinh thường má...

Má tôi nín khóc, mắng xối xả:

- Mầy là con ngu, chị Hai mầy là con sư tử Hà Đông, là con hồ ly tinh... nó không nói nhưng xúi anh Hai mầy nói, anh Hai mầy làm…

Tôi nổi nóng:

- Nhưng chỉ xúi anh Hai nói ǵ má? Má đừng ṿng vo nữa, nói cho con nghe đi...

Đầu dây bên kia, má tôi lại khóc rống lên, rồi tức tưởi như bị hiếp đáp dữ lắm:

- Có bà Tâm hàng xóm quen với tao. Bà sẽ về thăm Việt Nam, tao nói với vợ chồng anh Hai bây tao cũng muốn về thăm mấy chị mầy và tiện thể coi nhà cửa, rồi tháng sau sẽ trở qua.

Tôi ngắt lời, gắt giọng:

- Trời đất, bộ tiền in ra được sao, má mới về bốn tháng trước, th́ nay lại muốn về nữa vậy má?

- Bây căm họng đi... tao muốn đi hay ở là mặc tao có mắc mớ ǵ đến chúng bây! Lúc tao nói, anh bây chỉ làm thinh, chắc đêm về tâu với hoàng thái hậu (vợ) nên sáng nay, Trước khi anh Hai mầy đi làm nói với tao: Con sẽ mua giấy máy bay một chuyến cho má đi về. Má khỏi qua nữa, để thỉnh thoảng con dắt các cháu về thăm má... Mầy coi, con trưởng nam ǵ mà trời đánh thánh đâm không, làm mọi cho vợ chồng nó th́ được, c̣n muốn về thăm mồ mả ông cha, nhà cửa th́ nó không cho. Tao về kỳ nầy ở luôn, nếu có đói đi xin ăn... tao sẽ ở bển chớ đương thèm qua đây nữa…

Tôi thở dài ngao ngán! Tức má tôi muốn chết mà tại v́ bà là mẹ nên tôi đành câm miệng làm thinh! Tôi không hiểu má tôi thiệt t́nh không biết hay giả bộ để mà làm eo làm sách anh chị Hai tôi? Đành rằng từ nhỏ má tôi sống sung sướng, cho dù lúc ba tôi đi học cải tạo ở nhà cũng có anh chi em tôi lo lường từng li từng tí cho má… Cuộc sống của bà được các con lo chu đáo cơm no, áo ấm hơn hẵn những bạn bè có chồng đi học cải tạo như ba tôi. Nhưng bà cũng biết là có nhiều gia đ́nh bị Việt cộng đuổi đi kinh tế mới... chịu không nổi nước độc, gió núi, rừng rậm... trốn trở về mất nhà, và đang sống lang thang đói khổ ở đầu đường xó chợ.

Giờ đây nghe má nói tôi buồn quá, và cũng ngại miệng lưỡi người đời bảo là con hổn xược, bất hiếu... Nhưng không nói ra th́ thiệt là bất công cho anh chị tôi, nhứt là chị dâu vợ anh Hai ḿnh. Số là má tôi qua Mỹ sống với anh chị Hai, mỗi tháng anh chị cho má một ngàn (1000) đô-la Mỹ, chớ không phải một ngàn đồng Việt Nam đâu nghen! Anh chị nói để má bỏ túi cho má vui, khi nào muốn mua sắm ǵ má khỏi ngại phải hỏi con, dâu... Người ta trông chừng ba đứa nhỏ cho anh chị cũng phải trả bằng với số tiền đó nhưng không yên ḷng, v́ dù sao bà nội giữ cũng thương cháu hơn... Bà chỉ trông chừng các cháu lúc ở nhà cho có người lớn và tới bữa ăn (cơm nước chị đă làm sẵn) hối thúc chúng ăn. Quần áo giặt, sấy khô đều bằng máy, anh chị tôi làm cả, ít khi má rớ tới…

Người ngoài cuộc, xin quư vị nghĩ xem. Má tôi sang Mỹ ở với anh chị Hai tôi mới có ba năm, sáu tháng, mà bà đă về thăm Việt Nam mười ba (13) lần! Mỗi lần ít nhứt là ba tuần, thường th́ một tháng. Mỗi lần má về như vậy, anh chị đều lo mua gấy máy bay và cho tiền bạc dằn túi để tiêu xài ở bên đó nữa.

- Mầy đang suy nghĩ cái ǵ mà câm họng nín thinh, không nói lời nào hết vậy Hoàng Mai?

Giựt ḿnh đánh độp v́ tiếng hỏi lớn của má tôi bên kia đầu điện thoại. Tôi cà lăm cà lặp, trả lời:

- Vậy má tính sao?

- Tính ông nội mầy chớ tính sao cái ǵ? Th́ tao về nhà tao, chớ không lẽ tao ra ngoài đường sống vô gia cư ở đây sao? Tụi bây toàn là lũ con bất hiếu không hà…

Tôi cố dằn ḷng, ngọt ngào khuyên bà :

- Má à, má thấy bên nầy làm việc vất vả lắm… Anh chị Hai may mắn ăn nên, làm ra có tiền, chớ như con, hay các anh chị Ba cũng đâu có ai lo cho má như anh chị Hai con đâu. Chị Hai là người hiền lành, con nhà gia giáo có đạo đức mới lo cho má như vậy. Má c̣n càm ràm ta thán nỗi ǵ nữa? Ai có nói má ra ngoài đường ở đâu, ảnh chỉ sợ má cứ đi qua đi lại... đường xa mệt thôi! Ở xứ Mỹ, con dâu tốt như chị Hai tuyệt giống hết rồi, không có người thứ hai đâu… Má có đốt đuốc đỏ trời t́m khắp năm Châu bốn bể... cũng không có con dâu như vậy đâu...

- À, bây giờ cả mầy cũng binh cho bọn nó nữa hả?

Tức quá, tôi không c̣n sợ nữa:

- Binh cái ǵ mà binh? Không phải má thường bảo con dữ như con gấu chó sao? Chị Hai mà dám hổn hào với má, con để yên cho chỉ à? Con là con gái của má, nếu con không nói cho má biết, má hiểu th́ ai dám nói? Má đă về Việt Nam c̣n hơn con đi chợ mua quần áo cho mấy đứa nhỏ nữa. Tiền bạc làm ra cực khổ lắm... Anh chị Hai có tiền, nhưng má coi có lúc nào ảnh chỉ ngồi chung ăn tṛn được bữa cơm với gia đ́nh chưa? Giờ giấc không đủ để ngủ, để săn sóc con cái… Đáng lẽ má thấy vậy phải thương ảnh chỉ nhiều và phụ ảnh chỉ hơn mới phải chớ. Tối ngày má cứ phân b́ với ông nầy bà kia đi đi, về về Việt Nam xài tiền bạc như bươmbướm bay… Má ích kỷ quá đi! Tại lúc sanh thời ba nuông chiều nên má lúc nào cũng sống cho ḿnh chớ không nghĩ đến con cái… Có ai đời thời buổi nầy bà con, cḥm xóm nghèo khổ, c̣n một ḿnh má mướn hai người làm... tiền đâu má nuôi họ ăn và trả lương cho họ, cũng tiền của anh chị Hai gởi về... Má hăy b́nh tâm nghĩ xem con nói vậy có đúng không?

- Câm miệng đi con gấu chó nịnh bợ bốn mùa! Tao phải chờ mầy dạy khôn hả? Từ rày sắp tới đừng gọi tao bằng mẹ nữa nghe con kia. Tao sanh tụi nó ra, nuôi lớn khôn nó mới có vợ con mới làm ra tiền. Không có tao làm sao có bọn nó… Tiền của nó làm ra gốc gác cũng từ tao mà có... với tao, nó trả bao nhiêu cũng không đủ…

- Trời! Nồi đồng nồi đất ơi má đừng có vô lư như vậy có được không? Anh Hai má sanh ra, c̣n chị Hai má có sanh đâu... Má ở với con cũng không được như vậy chớ đừng nói chi ở với con dâu… Con thấy anh Hai nói đúng, má nên về bên nhà ở luôn là tốt hơn...

Má tôi dằn điện thoại một cái cụp, không thèm nghe nữa... Tôi cũng buông điện thoại ngồi xuống thấn thờ, hai ḍng nước mắt chảy dài. Hôm sau tỉnh mỉnh, tôi gọi người chị bà con, tâm sự:

- Chị Hà ơi, mấy hôm rày em buồn quá không tâm sự với ai. V́ chung quanh đây toàn là bên chồng em không hà. Tội nghiệp ba má chồng em cao tuổi hơn má em mà hàng ngày phải giữ một bầy vừa cháu nội vừa cháu ngoại bảy đứa, (trong đó có hai đứa con em). Ông bà không đ̣i hỏi lấy một cắc giữ các cháu của ḿnh. Cuối tuần bà c̣n nấu món ăn ngon kêu lại ăn, đứa nào không đến được có lư do ômg c̣n lái xe đem tới nhà cho. Đứa nào không đến mà không có lư do ổng bả c̣n hờn giận nữa ḱa. Thiệt t́nh, c̣n má em là vậy đó, từ nhỏ đến bây giờ bà chỉ biết có bà, ngoài ra không cần biết đến người khác… Nhưng em tự trách đă biết má ḿnh như vậy rồi th́ c̣n nói làm chi để bả giận, mai kia má có chuyện ǵ em sẽ ân hận suốt đời… Hôm nay sáng gọi nói cho chị nghe, v́ bên nầy ngoài mấy anh của em ra th́ có chị là người ruột thịt, hiểu và thương em nên sẽ thông cảm và cho em biết thêm ư kiến của chị…

Đó là điện thoại của Hoàng Mai từ tiểu bang xa lơ xa lắc, mới sáng sớm gọi qua tâm sự với người chị em cô cậu ruột đó là Cẩm Hà. Thở dài ngao ngán cho bà mợ Hai, vốn là chị dâu con nhà bác của má Cẩm Hà. Hoàng Mai là con nhà cậu thứ hai, má nàng là con gái thứ ba trong gia đ́nh bên họ ngoại của Cẩm Hà và là nhà nội của Hoàng Mai (có nghĩa là hai nàng Hà và Mai là chị em cô cậu họ với nhau). Nhưng Hoàng Mai nhỏ hơn Cẩm Hà gần mười tuổi nên thay v́ gọi Cẩm Hà bằng em theo vai vế gia đ́nh, nhưng Hoàng Mai lúc nào cũng gọi Cẩm Hà bằng chị và xưng em ngọt sớt... Nghe chị Hoàng Mai kể lễ về má chị, tức là mợ Hai của Cẩm Hà mà nao ḷng. Người đời thường bảo: «Mợ dâu nấu đầu trâu lủng trả» nhưng đem ra so sánh với mợ Hai ḿnh th́ không đúng cho lắm... Bởi mợ chưa làm điều ǵ sái quấy để ông bà ngoại, và họ hàng nhà chồng buồn ḷng. Má của Cẩm Hà thường bảo khi trong nhà có chuyện ǵ nhắc đến cậu mợ Hai (ba, má của Hoàng Mai).

Má tôi thở dài và mỉm cười, bảo:

- Nói đến mợ Hai bây là có chuyện để nói dài dài, vui có buồn có. Hồi lúc cậu Hai về xin ông bà ngoại cưới mợ, từ cha mẹ và các em không ai vui vẻ bằng ḷng cả. Nhưng v́ thương cậu Hai nên ông bà ngoại nhắm mắt cưới đại. Biết rằng chỉ con nhà giàu gia đ́nh đàng hoàng, và đẹp lắm... Chị ấy có dáng người mảnh mai cao sang quư phái, nước da trắng, môi má hồng tự nhiên khi ra nắng một lúc. Mắt to đen láy, tóc mây mịn và nặng bồng bềnh xoă trên bờ vai thon... Mợ Hai thuở thanh xuân đẹp hơn cả những bức tranh vẽ của các phụ nữ đẹp nổi tiếng của báo Đông Phương. Cậu Hai nói cũng đúng phần nào, v́ gia đ́nh giàu và quá cưng chiều con, nên chị không biết ǵ cả từ trong nhà cũng như ngoài xă hội. Mà bà ngoại đă nói. «Cưới con đó về anh Hai bây phải đóng cái tủ kiếng để chưng, và ngắm nh́n... » Tuy có chút học vấn, hiền lành gia đ́nh giàu... nhưng phụ nữ mà nồi cơm không biết nấu, cái chén không biết rửa, cái áo không biết giặt th́ tệ quá!

Dừng lại uống hớp nước, mắt nh́n trời xa vắng như cố nhớ lại chuyện xưa lơ xưa lắc, má tôi tiếp:

- Gia đ́nh ông bà ngoại của Hoàng Mai biết điều lắm. Biết con ḿnh dở lấy được người chồng tốt nên họ mua cho nhà cửa khang trang khi ảnh đổi vô Sài G̣n. Họ c̣n mướn cho người làm để làm việc thay con gái cơm nước và làm việc nhà, giữ em. Trong năm có những ngày lễ Tết, hoặc cúng giỗ lớn phải về bên chồng, th́ theo chỉ lúc nào cũng có hai người làm, người nấu nướng trong gia đ́nh hàng ngày th́ phụ với gia đ́nh chồng xắt, xào, nấu nướng, c̣n đứa nhỏ giữ em và phụ rửa chén... Bà già chồng với các cô em chồng lúc đầu cũng thấy chướng mắt và bực bội lắm... nhưng dần dần rồi quen đi, bởi cậu Hai tụi bây thương yêu bả quá chừng đi thôi... Cha mẹ nào cũng vậy hễ thương con th́ thương dâu, thương rể... vả lại bả sanh cho nhà chồng liên tục mấy đứa cháu nội trai có gái có... đứa nào cũng ngộ, và ngoan đó là bửu bối của cha mẹ chồng, và họ nhà chồng thương yêu cháu hết biết...

Má tôi bật cười thành tiếng nhớ đến mợ Hai tôi đi bắt ghen:

- Thỉnh thoàng cậu Hai bây đi công tác ở tỉnh không cho vợ theo. Bả sanh nghi câu Hai có mèo... nên lần ṃ cùng đứa ở đi bắt ghen. Hôm đó ba bây họp chung với cậu Hai nên mời ảnh về nhà ăn cơm, v́ có ông bà ngoại qua ở nhà ḿnh mấy ngày để dự lễ cưới con người bạn. Nhà đang sửa soạn ăn cơm, th́ con nhỏ ở của mợ sầm sầm ngoài cửa đi vào, tay cầm thanh tre dài, tay kia cầm cây chổi...

Cả nhà chưng hửng, cậu Hai ngạc nhiên lớn tiếng hỏi:

- Bây làm ǵ ở đây, c̣n mợ Hai đâu, bộ có chuyện ǵ sao?

Con nhỏ ở như tỉnh, vội bụm mặt khóc ồ rồi bỏ chạy ra ngoài... Cả nhà không ai bảo ai cùng đi nhanh theo con nhỏ ở xem chuyện ǵ đă xảy ra?

Th́ ra mợ Hai bây đang ngồi trốn trên xe v́ sợ, v́ mắc cỡ... không dám cùng đi với con nhỏ ở vào bắt ghen chồng! Tôi nghiệp cậu Hai bây cười như mếu với cha mẹ và gia đ́nh em, cháu... c̣n mợ th́ vừa e thẹn, vừa khóc lớn, vừa đánh thùm thùm vào vai cậu Hai... Ông ngoại lắc đầu thở ra! Để đỡ cho con dâu yêu quư của ḿnh, bà ngoại rầy cậu ăn ở thế nào mà để cho vợ sanh ḷng nghi ngờ rồi ghen...

Chị Hai của mẹ không thích và không chịu làm việc nhà, hoặc nấu ăn... đó là việc hết sức b́nh thường của phụ nữ... Lúc cậu Hai đi học cải tạo anh em Hoàng Mai c̣n đi học, nhà cửa công chức, quân nhân... miền Nam đều lâm vào cảnh túng thiếu... Tội nghiệp anh chị nó nghỉ học ra bán chợ trời, con Hoàng Mai mới mười ba, mười bốn tuổi... mà làm hết những việc trong nhà kể cả nấu ăn cho cả gia đ́nh... C̣n chỉ th́ cái chén cũng không rữa giúp con... ở không đi tới đi lui trong nhà chắc lưỡi hít hà, than không tiền, than mệt... Bả là thế đó không chịu làm lụng mà muốn ăn ngon mặc đẹp, nếp sống xa hoa trên gấm lụa... Hễ cha mẹ, chồng con... ai có tiền cho th́ bả tiêu xài thơm tay lắm, không cần biết, không bao giờ nghĩ suy đến sự cự nhọc của kẻ làm ra tiền cho bả tiêu dùng. Chắc là bả luôn nghĩ đó là bổn phận và trách nhiệm phải cung phụng cho bả... Nói tóm lại má của anh em Hoàng Mai, mợ Hai bây không thức thời... Bả thiệt đúng là một phụ nữ có phước, có cách sống của người thượng đẳng!

Bà chị dâu của má dở đủ mọi thứ nhưng bả được cái là thật t́nh và hiền lắm... Cả đời bả chỉ biết nhỏng nhẻo với chồng, ăn diện... thuở cậu Hai c̣n tại nhiệm, cứ mỗi hai tuần bả đi tiệm gội đầu làm tóc, và sơn phết móng tay móng chân... Ở nhà rầy la các con thôi, chớ người làm bả cũng chưa xéo xắt hay nặng lời với họ... Bả tốt bụng hay giúp đỡ người lỡ chân, trái bước túng cùng... Có lẽ nhờ vậy mà trước t́nh thế đất nước ngă nghiêng tang thương sau cuộc đổi đời... ở vào thời đại nào, hoàn cảnh như vậy... mà má thấy bả cũng được chồng có nghĩa t́nh, con có hiếu, cha mẹ anh chị thương, họ hàng không nở ghét... Bả thiệt đúng là một người «Thượng đẳng»...

- C̣n đó không chị Cẩm Hà?

Giọng sũng buồn của Hoàng Mai bên kia đầu dây... khiến tôi quay về thực tế, mau mắn trả lời người chị em cô cậu luôn gọi tôi bằng chị nầy.

Tôi nhẹ giọng, cười hí hí:

- Tôi đây, đừng buồn nữa Hoàng Mai. Chị nói với mợ như đă kể trên, nếu ai không biết th́ nghĩ là có vẻ nặng lời, nhưng biết về mợ th́ chị nói vậy cũng chẳng oan ức chút nào, thật đúng quá chớ có ǵ sai quấy với mợ chút nào đâu mà lo... Tại v́ khi c̣n ấu thơ mợ luôn được «nâng như nâng trứng/ Hứng như hứng hoa» quen rồi. Tôi nghĩ, giờ đây nghe chị nói... biết đâu mợ Hai thức tỉnh, suy nghĩ lại lời con gái ḿnh mà sửa đổi tánh t́nh... C̣n nếu mợ không thay đổi th́ thôi cũng chẳng sao, má tui bảo năm nay mợ cũng đă bảy mươi, tuổi tác lớn cũng dễ thay đổi tâm tính lắm chị ơi. Thôi th́ kẻ làm con, mấy anh chị hăy chiều mợ đi... Má tui c̣n bảo mợ Hai bây từ hồi nào đến giờ, bả sống đúng cung cách của người «Thượng Đẳng».

Bên kia đầu dây điện thoại Hoàng Mai bật cười thành tiếng:

- Chị nói nói ǵ, cô Ba (má của Cầm Hà) bảo má em là người «thượng đẳng» hả? Vậy là chúng em đă có bà «Má Thượng Đẳng», thế mà hồi nào đến giờ không biết chớ...

Mợ Hai tôi bây giờ chân tay cũng đă yếu, chớ không c̣n khỏe mạnh như xưa nữa. Mợ cũng không chịu trở qua Mỹ với con, mặc dù con trai lớn của mợ đă về rước mẹ mấy lần. Ở Việt Nam mợ có con cháu... ra đường ai cũng nói tiếng Việt, từ ăn ở nhứt nhứt cái ǵ cũng quen... và c̣n có hai người giúp việc mà mợ nhứt hô, th́ được bá ứng ngay! Mợ cùng người hầu đi chu du thiên hạ nơi nào có phong cảnh đẹp, viếng thăm những di tích lịch sử nổi tiếng... Từ vịnh Hạ Long cho đến mũi Cà Mau, Phú quốc, Hà Tiên... Và c̣n qua cả xứ người du lịch, như: Trung quốc, Miên, Thái lan, Đài Loan, Singabo... Đi ra nước ngoài mợ c̣n đi trực thăng để nh́n biển, hồ núi non hùng vỉ đẹp, tiền vé phải trả cho mợ và con nhỏ theo bả mỗi lần lên xuống trực thăng dạo chơi cũng mất mấy trăm đola một người chớ không tiền bác Hồ đâu ! Đó cũng nhờ có các con ở Mỹ chu cấp tiền bạc dồi dào cho mợ. Thiệt hết ư với mợ Hai tôi, mợ có cuộc sống hiện tại trong nước chỉ thua những bà có chồng tai to mặt bự, các đại gia đỏ của thời đại... chớ không thua kém bất cứ một ai ở hoàn cảnh như mợ...

Kể từ đó trong gia đ́nh chị em chúng tôi (cháu chồng của mợ) nói chuyện với nhau... luôn gọi mợ dâu ḿnh là «Mợ Hai Thượng Đẳng». Ba má, d́ dượng chúng tôi luôn gọi mợ là «Chị Hai Thượng Đẳng», các con mợ gọi mợ Hai tôi là bà «Má Thượng Đẳng». Hai chữ «thượng đẳng» có nhiều nghĩa, tùy theo trường hợp và hoàn cảnh áp dụng của nó. Thường khi áp dụng trong sự cười ngạo, châm biếm, chế diễu... cho những đối tượng hay hách dịch, hay khinh thường người, và tự coi ḿnh cao sang hơn những người khác... Nhưng hai chữ «thượng đẳng» áp dụng cho mợ Hai chúng tôi ư nghĩa của nó có khác biệt. Như ba má và d́ dượng chúng tôi gọi mợ là «Chị Hai Thương Đẳng» các cháu con của các em chồng gọi «Mợ Hai Thượng Đẳng», các con của mợ gọi là «Má Thượng Đẳng».... Với đại gia đ́nh chúng tôi hai chữ «thượng đẳng» đó, có tính cách trong thân thương, quư mến... chớ không phải xem thường, chê bai hay ghét bỏ bà «Má Thương Đẳng» của anh em chị Hoàng Mai.

Mùa Thu California

DƯ THỊ DIỄM BUỒN

Email: dtdbuon@hotmail.com

 

 

 

 


VĂN CHƯƠNG

2024
2022-2023
2021
2020
2018-2019
2017
2016
2015
2014
2013 
2012

Truyện Ngắn

Hồi ức - Một thời chinh chiến 
No Easy Day - Ngày Vất Vả

Tháng ngày tao loạn
Sài G̣n ơi!
Đoạn kết câu chuyện t́nh buồn
Đôi giầy trậ
Thư kư của thiên thần
Với tàu định mệnh Lam Giang HQ 402
Bà Mẹ thượng đẳng
Do Thái và Bài học sinh tồn
Một bà mẹ vất vả
Áo bà ba tím
Anh hùng Richard Norden
Văn hoá không tên
Họ đến và chết v́ tự do
Thiên đường đă xa
Yếm thắm hương xưa
Ông Sư nhà quê
C̣ng lưng vẫn gánh
Cuộc đời và sự nghiệp của danh ca Hà Thanh
How the 1972 North VN Easter offensive...
Xác chết trên băi biển  
Những món nợ khó trả  
Nếu có thể đi về quá khứ...  
Người đưa tin... độc địa  
Chị Agnès 
Một thời chinh chiến điêu linh
Người Saig̣n ….xưa!!!
Trí thức sến
Đuổi gà cho vợ
Hậu Duệ VNCH rạng danh Tiểu Bang Texas
Máu đào
Bản tình ca của người Tỵ Nạn
Miếng ăn
Cờ Việt Nam Cộng Ḥa ngay giữa thủ đô Melbourne
Đại uư Andrew Dang (gốc Việt), Phi công B-2
Chiến tranh Israel-Iran
H́nh ảnh Lễ Kỹ Niệm Ngày Quân Lực 19/6 tại Úc
Kỷ niệm ngày 19 tháng Sáu tại Cali
Mắt lệ cho người
BS trong tù
Những ánh mắt trẻ thơ
Gặp lại cố nhân!
Lệnh gọi “học tập cải tạo”, một vết chém cay nghiệt!
Những năm nào chiến tranh đă quên
Sau 30 tháng 4. những nhớ và quên
Từ một tấm h́nh
Những người chiến sĩ vô danh
Phố núi
Nhiều khi
Viết trong ngày Memorial Day 2025
Đệ Thất Hạm Đội - Cứu giúp thuyền nhân
Sự đời
Ngày Chiến Sĩ Trận Vong nhớ bạn
Chuyện t́nh thời chiến
50 năm – c̣n đó nỗi buồn
30 tháng 4. Một vài hồi tưởng...
Tiếng khóc của một dân tộc
Bài thơ của một người học tṛ cũ
Vào viện dưỡng lăo
Thu - Hát cho người
Mảnh vụn  
Ơn em  
Người vợ lính  
Melbourne - Tưởng niệm 50 năm Ngày Quốc Hận 
Ngày người tù binh trở về!  
Tưởng Niệm Tướng Nguyễn Khoa Nam  
 Vào ngày này năm 1975, Chiến dịch Gió lốc  
 Ngày cuối cùng của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu  
Cong lưng vẫn gánh  
 Đề tài về Đà Nẵng cuối tháng 3, 1975
Tháng Tư - Nh́n lại tháng Ba găy súng
Băng đạn cuối cùng
Cuộc di tản tệ hại ở toà Đại Sứ Mỹ
Tưởng nhớ anh Năm Nguyễn Đ́nh Bảo
Cờ Vàng: Biểu tượng của Việt Nam Cộng Ḥa
Vĩnh biệt anh chị Trần Hoài Thư
T́m được hài cốt Th/T Trương Phùng...
Các anh hùng LCĐB tử thủ An Lộc
Đêm đ́nh chiến  
 Ai xứng đáng được phủ Quốc Kỳ VNCH  
Những tên vc nằm vùng
Giải oan cho Tổng Thống Thiệu
Trại tị nạn Camp Pendleton năm 1975
33 năm t́m được xác chồng
Kẻ bại trận nợ người tử trận!
Sao Mai 09
Tuấn Ngọc - Gửi gió cho mây ngàn bay
Chữ "Tín"
Nghĩa trang tử sĩ Biên Ḥa  
Tonle Tchombe (Tống Lê Chân)  
 Người lính trong lửa đạn, và sau trận chiến  
 Không bỏ Anh Em, không bỏ Bạn Bè  
 T́nh người trong cuộc chiến
Trận chiến Đại Phú  
 Tâm thức người lính Nhảy Dù trong cơi vô sắc giới  
 Tâm tưu của một thằng lính ngụy  
Tao là Ngụy!  
 Những kẻ mở miệng là phát ra tiếng "Ba Que"
Ba mươi tháng tư năm xưa, bác ở đâu?
LHQ chất vấn Việt Nam về TPB VNCH
Chết để làm ǵ
Đưa anh về nhà
Chiều
Thằng "Cầu" đỏ
Kỷ niệm 50 năm người Việt định cư tại Úc
Chương tŕnh kỷ niệm 50 Năm, người Việt Tỵ Nạn CS
Chuyện về một lá thư
Đất nước lạ lùng
Chuyến đi Hawaii & giây phút thần tiên khó quên
Người Lính Già Oregon Đă “Giă Từ Vũ Khí”
Bên bờ sinh tử
Đời ơi tôi khóc !
May mà ta c̣n có em...
Nhà báo lăo thành Mạc Kinh
Tô Lâm thừa nhận Sài G̣n trước 75 phồn vinh  
 Khi rừng chưa thay lá  
 Bạn xưa 50 năm cũ  
 Cuộc hành tŕnh  
 Hăy thắp cho anh một ngọn đèn…  
 Trận tổng tấn công của VC và phản công của TQLC trong Tết Mậu Thân  
 Kỷ niệm Cổ Thành Đinh Công Tráng  
 Tái chiếm Quảng Trị, trận chiến dài nhất  
 QLVNCH tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị  
 Sài G̣n, quán cafe & tuổi lang thang
Khoác áo chiến y
Một nét văn hoá Sài G̣n xưa
Sài G̣n ơi, Em c̣n đó hay không?
Ḍng sông đứng lại
Con người thực Anthony Fauci
Trong lửa đỏ, giữa sự chết, trên Quê Hương!
Tết năm này nhớ tết năm xưa
Phi vụ cuối cùng
55 năm Tết Mậu thân 1968
Huế 1968 - thảm khốc và hy vọng
Người Việt Nam đầu tiên nhảy dù là ai?
H́nh ảnh Lễ Thượng Kỳ mồng một Tết Ất Tỵ tại Úc
Đêm giao thừa buồn
3 mẫu chuyện ngắn
Đi t́m hơi ấm Đồng Hương
Ngựa đá qua sông
50 năm nh́n lại người Việt tại Hoa Kỳ
Con dao con chó
Người Nam Kỳ
Tâm sự của một cựu sinh viên Luật Khoa Sài G̣n
Sự chiến đấu kiêu hùng của QLVNCH
Người ở lại Định Quán
Xứ cao bồi những ngày trước lễ Giáng Sinh
Phiên phiến tuổi già
Một chuyện rất Việt Nam
Đỉnh ngu trí tuệ
Tạp ghi CẢM ƠN NGƯỜI VIẾT SỬ “Phía Bên Kia”
Bạn thân từ thiếu thời
Chân dung ngày xưa Hoàng Thị
Xóm cũ nội thành
Tôi tay đôi với tụi nó đây!
Tấm thẻ bài
Rạn rụa lệ mềm
Các con phải sống
Hồi Kư của người về Từ Hoa Lục Đỏ 1974