Mua xuan xu nguoi

Mùa xuân xứ người, mùa quốc nạn xứ ta

Thanh Thản Nhiên

Cây cối đã đâm chồi sau mấy tháng đông giá lạnh, buồn tẻ. Mọi người cũng chung niềm vui với cảnh vật, thiên nhiên. Họ dạo chơi ngoài công viên nhiều hơn, ngồi hong nắng lâu hơn để ngắm chiều tà bên hồ thiên nga.

Mấy chị em bạn dì của tôi chọn mùa hoa đào nở để đi viếng đất Phù Tang nên khuyến khích tôi nhập bọn cho vui. Tôi lắc đầu chọn hướng đi khác. Tôi trở về nhà xưa nơi có lễ Thanh Minh đi tảo mộ, lễ tưởng niệm các đấng anh hùng vị quốc vong thân thời pháp thuộc như cụ Nguyễn Trung Trực, đức Cố Quản (Trần văn Thành) người đóng vai trò tích cực trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp của Nguyễn Trung Trực ở Rạch Giá. Tôi cũng tham dự ngày vía Đức Thầy Huỳnh Giáo chủ nữa. Ban tổ chức và Ban Nghi lễ tiếp đãi khách thập phương rất niềm nở, chu đáo. Ăn uống thịnh soạn miễn phí còn được mang về thoải mái, vô tư nữa. Xứ người tôi đã viếng rồi:

„Những htành phố em đã đi qua
Đây Ba Lê, đây Luân Đôn, đây Wien
Nhưng có đâu bằng Sàigòn hôm qua
Nhưng có đâu bằng Sàigòn mai sau...

Người viết mượn những dòng nhạc của Ngô Thụy Miên để trả lời rõ ràng như vậy mà ông nhạc sĩ nầy vẫn chưa hài lòng cứ hỏi tiếp:

„Em có bao giờ còn nhớ mùa xuân?
Nhớ tháng năm xưa lứa tuổi dại khờ“..

Chính niềm trăn trở tiếc nuối của ông hay của chính tôi khi nhớ nghĩ cảnh thanh bình trong giai đoạn chiến tranh khốc liệt nên tôi quay về đây. Về để nhìn lại Sàigòn hôm nay có khác gì Sàigòn của bốn muơi ba năm trưóc? Câu trả lời là “khác hoàn toàn“!

Dân chúng ồ-ạt đua nhau đi hưởng thụ trong dịp lễ của người“ bên kia vĩ tuyến“gọi là ngày“Giải phóng đất nước“ hay“ ngày Đại thắng“ nầy thì chúng ta gọi“Ngày Quốc Hận“ hay“Tháng Tư đen.“ Đuờng xá, nhà cửa đều treo cờ đỏ sôi sục. Tháng tư mùa nóng nhiệt nhìn cờ máu tôi thấy đúng như vậy! Nhưng dân chúng hôm nay vui cũng tương tự như thi hào Nguyễn Du đã vui:

„Vui là vui gượng kẻo là,,ai triâm đó mặn mà với ai?“

Khi tháng tư về còn nhiều gia đình nhớ tháng ba phải đi tảo mộ thăm viếng nguòi thân đã nằm sâu dưới lòng đất, trong đại dương hay trên rừng núi ở các trại tù cải tạo. Còn đó những gương tuẩn tiết của các vị tướng lảnh QLVNCH. Trong nghĩa trang buồn hôm nay đông ngưòi hơn, gương mặt họ thoáng nét đăm chiêu, lặng lẽ hơn. Các anh nằm trong huyệt lạnh có thấy chăng bóng dáng người thân năm xưa đã tới đây để anh nhớ lại ngày:

„người yêu tôi khóc ngất
trước quan tài sĩ quan
trước hai chàng lính đứng
thao diễn nghỉ lạnh lùng“

Niềm đau nầy mọi người tạm dằn xuống như ai lấy đá đè cỏ. Cỏ bị chèn ép nhưng không chết, sẽ vươn lên khi đá bị xô đi.

Sau bốn mươi ba năm nhà nuớc vẫn luôn ca tụng“không gì quý hơn Độc lập, Tự Do“. Nó nằm ở vị trí nào khi vẫn còn hàng hàng lớp lớp người tìm cách ra khỏi nước từ dân tới cán bộ quan tham. Dân nghèo bị tù oan, bị mất của, mất mạng một cách khó hiểu.

Ngày nọ tôi theo chân cô em đi viếng đảo Phú Quốc. Chú tài xế kiêm luôn hướng dẫn viên và thuyết minh cho cả đoàn chở khách đi Tour thăm trại tù chính trị tại đây. Tôi vào xem cho biết cái gọi là hình ảnh được dựng lại tố cáo phía miền Nam nhốt và tra tấn tù binh cộng sản ra sao. Những đường vách, kẻ hở cắt xén ngày đêm để đào thoát lính canh. Du khách chăm chú nghe xen vài tiếng chắc lưỡi thán phục sức chịu đựng. Cũng có tiếng chắc luỡi oán trách cai tù, ngục tù tàn ác. Tôi không dễ bị lừa, cố nấn ná vài phút ra cái điều“đồng sự“xong dặn cô em:

-Chị chờ mọi người ngoài sân. Em cứ thong thả đứng nghe. Màn tuyên truyền nầy chị thuộc lòng rồi.

Cô em biết ý chị vừa cười vừa chạy theo:

-Coi để so sánh chị ơi!

Trại giam nầy có bằng phần muời trại nhốt lính ngụy đi tù không? Hỏi tức là trả lời vì không ai hiểu rõ hơn chúng. Trại giam nào không có rào kẻm gai chằng chịt. Lính canh đứng từ ngoài vào trong. Có luôn lính Quân Cảnh hộ tống áp giải nữa vì hình nộm trên nón có hai chữ QC trắng nổi bậc. Tôi cuời nói với nhỏ em gái:

-Tù nhân bị áp tải đi có Quân cảnh hộ tống oai thiệt!

Tài xế hướng dẫn đoàn mới bốn muơi tuổi, tức sanh sau ngày mất nuớc ba năm, hắn biết chi mà trình bày? Hay là đọc và nói như két theo mẫu tin của phòng du lịch phát. Đi tới địa điểm nào sẽ lấy tài liệu ra để trình bày

Tranh thủ lúc phái đoàn chưa ra tôi“thuyết minh“ cho em tôi hiểu thêm những trại tù dựng lên khắp nơi từ Bắc vào Nam để nhốt và đày ải“lính ngụy“ Em tôi hẳn chưa được nghe, chắc chắn như vậy!

Bốn mươi bốn mùa xuân đã trôi đi nhưng cứ “đến hẹn lại lên“, lòng lại dặn lòng“đừng nghe những gì cộng sản nói mà hãy nhìn những gì cộng sản làm“: Ở tù nói đi học. Tù năm năm trở lên mà bảo đi có mười ngày hay chỉ một tháng“

Trở về mùa xuân bên trời Tây xem thế nào? Phải chăng mùa của hoa đào đua nở để quyến rũ khách thập phương? Khắp nơi còn rộ nở một màu vàng óng ả của mai cánh nhỏ hơn, xấu hơn nên được gọi là mai Nhựt. Mai nầy chỉ có màu đậm đà chứ không lung lay uyển chuyển như mai xứ mình. Dù chưa đi ngắm lễ hội hoa đào, tôi cũng không mơ ước. Đơn giản vì tôi không thích ngắm hoa để tìm nguồn cảm hứng như mấy chị tôi. Đi chi xa cho mệt, bên cạnh nhà tôi có khoảng sân trống mọc lên tự bao giờ ba cây đào cao chót vót, cành sum xuê. Ngày đầu tháng tư hoa nở rộ lên một màu hồng phấn có khác gì tiên cảnh được thu nhỏ lại. Dù gấp rút đi đâu, khi qua con đường mà tôi“đã quen đi lại lắm lần“nầy chúng cũng níu được chân tôi dừng lại để ngắm chúng. Để rồi người với hoa cùng thì thào“một mảnh tình riêng ta với ta“. Hoa đào cũng biết ưu sầu vì tháng tư hay có các cơn mưa từng chập kéo thêm những làn gió tuy không mạnh bạo nhưng cũng đủ lùa cánh hoa đổ ngập xuống sân cỏ trắng xóa thảm thương. Lá non xanh mởn đã ngự trị cây, cành lấn áp hoa hết rồi.

Chim chóc đang chờ mùa xuân tới để líu lo những bản nhạc không tên của chúng khi bình minh lên. Ôi nghe sao mà thèm thuồng cảnh thanh bình xứ người để đau xót cho xứ mình vì:

„Trời Sàigòn chiều hôm nay
Còn nhiều mây bay
Nhiều niềm đau thương bi hận tràn đầy
Gượng nụ cười giọt lệ trên môi
Nhìn đất nước tơi bời
Một thời em có hay?
(Em còn nhớ mùa xuân của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên)

Thanh Thản Nhiên

Mùa xuân xứ người, mùa quốc nạn xứ ta

VĂN CHƯƠNG

Truyện Ngắn

Những bài viết của Bất Khuất