Nam Phương Hoành Hậu Giai phẩm Việt Báo Tết năm Măo (1998), trong
loạt bài đặc biệt về "100 năm áo dài Việt Nam" có phần bài viết sơ
lược về Nam Phương Hoàng Hậu va hinh ảnh bà mang áo dài Việt Nam.
Nhiều bạn đọc, từ hai năm qua, vẫn ngỏ ư mong sẽ có một bài viết đầy
đủ hơn về vị Hoàng Hậu cuối cùng, không chỉ của Triều Nguyễn, mà là
của lịch sử nước Việt.
Việt Báo Tết Tân Tỵ trân trọng giới thiệu bài viết đặc biệt của nhà
bỉnh bút Tôn Thất An Cựu.
Trong gần sáu mươi năm qua, kể từ khi Triều Nguyễn chấm dứt vào năm
1945 đến nay, có rất nhiều người viết về cựu Hoàng Bảo Đại, vị vua
cuối cùng của nhà Nguyễn. Nhưng rất ít người nhắc đến bà Hoàng hậu
cuối cùng, tức Nam Phương hoàng hậu. Có chăng th́ cũng chỉ nhắc đến
một vài chi tiết viết chung trong tài liệu nói về vua Bảo Đại. Hoặc
nói cho đúng th́ chưa có ai viết một tài liệu riêng về Hoàng hậu Nam
Phương. Do đó nên cũng rất ít người biết đến một bà Hoàng hậu mà
trong thời gian giữ ngôi vị mẫu nghi thiên hạ đă có nhiều đóng góp
cho Hoàng tộc Nguyễn Phước và cho xă hội lúc bấy giờ.
Để tưởng nhớ đến một người đàn bà tài sắc, đức hạnh và mẫu mực, đă
từng là đệ nhất phu nhân của nước Việt Nam suốt mười một năm, tôi
xin ghi lại đôi điều về Nam Phương hoàng hậu mà tôi đă tham khảo
theo tài liệu của người bí thư của bà, ông Nguyễn Tiến Lăng, con rể
của cố học giả Phạm Quỳnh và một số tài liệu khác thu thập trong
cuốn hồi kư của cựu hoàng Bảo Đại và của hai sử gia Pháp là Jean
Renaud và Daniel Grandclément như dưới đây:
Nam Phương Hoàng Hậu, khuê danh Nguyễn Hữu Thị Lan hay là Marie
Thérèse, sinh năm 1914 tại G̣ Công Nam phần, con của đại điền chủ
Nguyễn Hữu Hào và là cháu ngoại của ông Lê Phát Đạt, tức huyện Sỹ,
một trong những người giàu có nhất miền Nam, có thể sánh ngang hàng
với gia đ́nh Bạch công tử ở Bặc Liêu. Ông huyện Sỹ là người đă bỏ
tiền ra xây cất ngôi thánh đường nguy nga ở cuối đường Vơ Tánh Sài
G̣n thường được gọi là nhà thờ huyện Sỹ mà đến nay vẫn c̣n tồn tại.
Năm 1926, Nguyễn Hữu Thị Lan, 12 tuổi, được gia đ́nh cho sang Pháp
ṭng học tại trường Couvent des Oiseaux, một trường nữ danh tiếng
thuộc loại nhà giàu ở Paris do các nữ tu điều hành.
Sau khi thi đậu Tú tài vào năm 1932, cô gái miền Nam theo chuyến tàu
của hăng Messagerie Maritime trở về nước. T́nh cờ trên chiếc tàu nầy
có ông vua Việt Nam hồi loan sau khi hoàn tất việc học, đó là vua
Bảo Đại mà hồi đó giới sinh viên ở Pháp thường gọi một cách thân mật
là Prince Vĩnh Thụy.
Tuy cùng trên một chiếc tàu bồng bềnh giửa đại dương một thời gian
khá lâu nhưng Nguyễn Hữu Thị Lan chưa có cơ hội làm quen với vị Vua
trẻ tuổi. Măi cho đến gần một năm sau, nhân dịp vua Bảo Đại nghỉ mát
tại Đà Lạt và do sự sắp đặt của Toàn quyền Đông Dương, viên Đốc Lư
(tức Thị Trưởng sau nầy) thành phố Đà Lạt tổ chức một buổi dạ tiệc
tại khách sạn Palace (sau gọi là khách sạn Langbian) để t́m cách cho
hai người gặp nhau. Tối hôm đó, trong chiếc áo lụa màu thiên thanh,
Nguyễn Hữu Thị Lan đă xuất hiện trước Hoàng đế Bảo Đại để rồi chiếm
gọn trái tim của một người có địa vị cao nhất nước.
Tưởng cũng nên nói thêm là trước đây có nhiều nguồn tin nói rằng vua
Bảo Đại đă gặp Marie Thérèse trên chuyến tàu thủy từ Pháp về Việt
Nam, nhưng căn cứ vào hồi kư của vua Bảo Đại và tiết lộ của Hoàng
hậu Nam Phương được chúng tôi trích dẫn dưới đây th́ hai người đă
gặp nhau trong một hoàn cảnh khác.
Nhờ ṭng học ở một trường thuộc nhà Ḍng, được các nữ tu chỉ dạy các
lễ nghi Tây phương đối với Vua Chúa nên tối hôm đó, lúc vừa diện
kiến vua Bảo Đại, Nguyễn Hữu Thị Lan đă quỳ một gối và cúi đầu sát
mặt đất để tỏ ḷng tôn kính nhà Vua. Lẽ tất nhiên, một vị vua trẻ
tuổi và hào hoa như vua Bảo Đại th́ làm sao ông có thể không xiêu
ḷng trước sắc đẹp mỹ miều của Nguyễn Hữu Thị Lan. Và chuyện sẽ đến
đă đến: đám cưới của vị thiếu quân hào hoa với một nữ lưu tràn trề
hương sắc miền Nam đă diễn ra tại Huế ngày 20-3-1934. Ngay ngày hôm
đó Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong làm Hoàng hậu với danh hiệu Nam
Phương. Sự kiện Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong Hoàng hậu ngay sau
khi cưới là một biệt lệ đối với các bà vợ Vua thuộc triều Nguyễn. V́
mười hai đời vua Nguyễn trước kia, các bà vợ Vua chỉ được phong tước
Vương phi, đến khi chết mới được truy phong Hoàng hậu.
Nhắc đến cuộc nhân duyên với Hoàng hậu Nam Phương, cựu hoàng Bảo Đại
đă ghi lại trong cuốn CON RỒNG VIỆT NAM :
"Sau lần hội ngộ đầu tiên ấy, thỉnh thoảng
chúng tôi lại gặp nhau để trao đổi tâm t́nh. Marie Thérèse thường
nhắc đến những kỷ niệm ở trường Couvent des Oiseaux một cách thích
thú. Cũng như tôi, Marie Thérèse rất thích thể thao và âm nhạc. Cô
ta có vẻ đẹp dịu dàng của người miền Nam pha một chút Tây phương. Do
vậy mà tôi đă chọn từ kép Nam Phương để đặt danh hiệu cho nàng. Các
vị Tiên Đế của tôi cũng thường hướng về người đàn bà miền Nam . Nếu
tôi nhớ không sai th́ trước Hoàng hậu Nam Phương, có đến bảy phụ nữ
miền Nam đă từng là chủ nhân của Hoàng thành Huế. Khi chọn phụ nữ
miền Nam làm vợ, h́nh như đức Tiên Đế và tôi đều nghĩ rằng trước kia
đức Thế Tổ Cao Hoàng (tức vua Gia Long) đă được nhân dân miền Nam
yểm trợ trong việc khôi phục giang sơn. Chính đó là sự ràng buộc
t́nh cảm giữa Hoàng triều Huế với người dân miền Nam ".
Về phần Hoàng hậu Nam Phương, bà đă nhắc lại "cái thuở ban đầu lưu
luyến ấy" như sau:
"Hôm đó ông Darle, Đốc Lư thành phố Đà Lạt
gởi giấy mời cậu Lê Phát An tôi (Lê Phát An là anh ruột bà Nguyễn
Hữu Hào) và tôi đến dự dạ tiệc ở Hotel Palace. Tôi không muốn đi
nhưng cậu An tôi năn nỉ và hứa với tôi là chỉ đến tham dự một chút
và vái chào nhà Vua xong là về nên tôi phải đi một cách miễn cưỡng
và tôi cũng chỉ trang điểm sơ sài thôi. Chúng tôi đến trễ nên buổi
tiệc đă bắt đầu từ lâu. Cậu tôi kéo ghế định ngồi ngoài hiên th́ ông
Darle trông thấy, ông ta chạy đến chào chúng tôi rồi nắm tay cậu tôi
kéo chúng tôi vô nhà. Vừa đi ông vừa nói: "ông và cô
phải đến bái yết Hoàng thượng mới được". Khi
cánh cửa pḥng khách vừa mở, tôi thấy vua Bảo Đại ngồi trên chiếc
ghế bành chính giữa nhà. Ông Darle bước tới bên cạnh Vua rồi nghiêng
ḿnh cúi chào và kính cẩn nói:
-Votre Majesté, Monsieur Lê Phát An et sa nièce, Mademoiselle
Marie Thérèsẹ (Tâu Hoàng thượng, đây là ông Lê
Phát An và người cháu gái, cô Marie Thérèse)
Nhờ các nữ tu ở trường Couvent des Oiseaux từng chỉ dạy nên tôi biết
phải làm ǵ để tỏ ḷng tôn kính đối với bậc Quân Vương, v́ vậy tôi
đă không ngần ngại đến trước mặt Hoàng Đế, quỳ một gối và cúi đầu
sát nền nhà cho đến khi thấy bàn tay cậu tôi kéo tôi dậy tôi mới
đứng lên. Vua gật đầu chào tôi đúng lúc tiếng nhạc vừa trổi theo
nhịp điệu Tango, Ngài ngỏ lời mời và d́u tôi ra sàn nhảy rồi chúng
tôi bắt đầu nói chuyện.
Về sau, khi đă trở thành vợ chồng, Ngài mới cho tôi biết hôm đó Ngài
rất chú ư cách phục sức đơn sơ của tôi. Tôi nghĩ rằng tôi được nhà
Vua lưu ư một phần do trong suốt buổi dạ tiệc chỉ có tôi là người
đàn bà Việt Nam duy nhất nói tiếng Pháp và theo đúng cung cách lễ
nghi âu tây đối với Ngài".
Sau lễ cưới, vua Bảo Đại cùng hoàng hậu Nam Phương dọn về ở tại điện
Kiến Trung thuộc khu vực cấm thành. Điện nầy xây cất từ thời vua
Khải Định nhưng được sửa chữa và tân trang các tiện nghi Tây phương
vào đầu triều vua Bảo Đại.
Tại điện Kiến Trung, Hoàng hậu Nam Phương đă lần lượt hạ sanh 5
người con gồm có:
-Thái tử Bảo Long, sinh ngày 4-1-1936
-Công chúa Phương Mai, sinh ngày 1-8-1937
-Công chúa Phương Liên, sinh ngày 3-11-1938
-Công chúa Phương Dung, sinh ngày 5-2-1942
-Hoàng tử Bảo Thắng, sinh ngày 9-12-1943
Thường ngày, ngoài việc chăm sóc dạy dỗ con cái, thỉnh thoảng hoàng
hậu Nam Phương phải cùng các quan ở Bộ Lễ bàn thảo các lễ lạc trong
cung đ́nh, lo việc cúng giỗ các Tiên đế và đi vấn an sức khỏe các bà
Tiên cung và Hoàng thái hậu Từ Cung, tức mẹ vua Bảo Đại. Tóm lại, bà
rất chu toàn bổn phận làm dâu..
Ngoài việc quản trị nội cung như đă nói trên đây, hoàng hậu Nam
Phương c̣n tham gia các việc xă hội và từ thiện. Như đi thăm trường
nữ Trung học Đồng Khánh ở đường Jules Ferry (tức Lê Lợi sau nầy), bà
thường tiếp xúc với các Giáo sư, nhắc nhở họ cố gắng làm tṛn thiên
chức của một nhà mô phạm; đi thăm Nữ Công Học Hội ở đường Khải Định
(tức đường Nguyển Huệ ngày nay). Theo lời nữ sĩ Đạm Phương sau nầy
kể lại th́ có lần Hoàng hậu Nam Phương bảo bà làm đơn xin phép Bộ
Giáo Dục đem môn nữ công gia chánh vào học đường. Hàng năm bà đều
tham dự các buổi phát giải thưởng cho các học sinh giỏi tổ chức tại
trung tâm Accueil gần nhà ḍng Cứu Thế.
Ngày nay, không ai c̣n lạ lùng khi trông thấy quư vị đệ nhất phu
nhân xuất hiện nơi công cộng để giúp chồng trong việc ngoại giao,
nhưng cách đây sáu mươi năm, Hoàng hậu Nam Phương giúp vua Bảo Đại
trong việc tiếp kiến các nhà ngoại giao là một điều quư hiếm. Vào
thời đó, nhiều người ở kinh đô Huế đều biết trong những lần vua Bảo
Đại tiếp đón các quốc khách như Thống Chế Tưởng Giới Thạch của Đài
Loan, Quốc Vương Soupha Vangvong Lào quốc hoặc Quốc vương Sihanouk
của Cao Mên v.v đều có sự hiện diện của hoàng hậu Nam Phương. Lần
vua Bảo Đại tự ḿnh lái xe hơi đi thăm Nam Vang cũng có mặt Hoàng
hậu tháp tùng.
Chi tiết đáng kể nhất là việc Hoàng hậu Nam Phương đă đem lại ḥa
khí giữa các chức sắc đạo Thiên Chúa ở Việt Nam với Hoàng tộc nhà
Nguyễn. V́ như chúng ta đă biết, đạo Thiên Chúa với các vị vua triều
Nguyễn vốn có những căng thẳng lịch sử th́ Nam Phương hoàng hậu, như
một làn gió mát, đă thoa dịu sự căng thẳng lịch sử tưởng chừng như
không bao giờ thay đổi.
Nhân đây, tưởng cũng nên nhắc lại một hành động chứng tỏ ḷng thiết
tha với quê hương đất nước của Hoàng hậu Nam Phương mà chúng tôi mới
t́m thấy trong tài liệu của sử gia Pháp Jean Renaud do nhà xuất bản
Guy Boussac ấn hành năm 1949:
Số là sau khi quân Pháp dựa vào thế lực của quân Anh quốc để gây hấn
ở miền Nam với ư đồ tái chiếm thuộc địa Việt Nam. (Xin lưu ư bạn đọc
lúc cuộc chiến khởi đầu tại Nam phần là thuần túy giữa thực dân Pháp
một bên và một bên là người Việt Nam chống lại sự đô hộ của người
Pháp, không giống thực chất cuộc chiến Quốc Cộng sau nầy). Lúc đó
vua Bảo Đại đă từ chức, bà Nam Phương đang ở tại An Định cung bên bờ
sông An Cựu.
Đau ḷng trước thảm cảnh mà đồng bào miền Nam, quê hương của bà đang
trực tiếp gánh chịu, cựu Hoàng hậu Nam Phương đă gởi một Thông điệp
(Message) cho bạn bè ở Á châu yêu cầu họ lên tiếng tố cáo hành động
xâm lăng của thực dân Pháp với lời lẽ như sau:
"Kể từ tháng 3 năm 1945, nước Việt Nam đă
thoát khỏi sự đô hộ của người Pháp nhưng v́ ḷng tham của một thiểu
số thực dân Pháp với sự tiếp tay của quân đội Hoàng gia Anh nên hiện
nay máu của nhân dân Việt Nam lại tiếp tục chảy trên mănh đất vốn đă
có quá nhiều đau khổ. Hành động nầy của thực dân Pháp là trái với
chủ trương của Đồng Minh mà nước Pháp lại là một thành viên. Vậy tôi
tha thiết yêu cầu những ai đă từng đau khổ v́ chiến tranh hăy bày tỏ
thái độ và hành động để giúp chúng tôi chấm dứt chiến tranh đang
ngày đêm tàn phá đất nước tôi.
Thay mặt cho hàng chục triệu phụ nữ Việt Nam, tôi thỉnh cầu tất cả
bạn bè của tôi và bạn bè của nước Việt Nam hăy bênh vực cho tự do.
Xin các chính phủ của khối tự do sớm can thiệp để kiến tạo một nền
ḥa b́nh công minh và chân chính và xin quư vị nhận nơi đây ḷng
biết ơn sâu xa của tất cả đồng bào của chúng tôi".
Kư tên:
Bà Vĩnh Thụy
(tức Hoàng hậu Nam Phương.)
Trong một dịp tiếp xúc riêng tư, một người Việt Nam trong ngành
ngoại giao trước năm 1975 hiện ở Pháp nói với chúng tôi rằng bức
thông điệp trên đây đă được bà Nam Phương gởi đến Tổng Thống Truman
của Hiệp Chủng Quốc vào đầu năm 1946 để nhờ can thiệp. Tuy nhiên,
đối với một tin tức có tính cách lịch sử nhưng v́ không được tận mắt
nh́n thấy trên giấy trắng mực đen nên tôi xin ghi lại đây với tất cả
sự dè dặt thường lệ.
Bà Hoàng hậu cuối cùng của triều Nguyễn đă trút hơi thở cuối cùng
tại làng Chabrignac, một vùng quê thuộc miền Bắc nước Pháp theo như
lời thuật lại sau đây:
Ngày 14 tháng 9 năm 1963, vào khoảng 5 giờ chiều, cựu hoàng hậu Nam
Phương cảm thấy mệt bèn cho người nhà đi mời Bác sỹ đến thăm mạch.
Sau khi chẩn khám, Bác sĩ cho biết bà bị viêm họng nhẹ, chỉ uống
thuốc vài hôm là khỏi. Nhưng không dè, Bác sĩ vừa rời khỏi nhà chừng
vài tiếng đồng hồ th́ bà cảm thấy khó thở. Người hầu bà bèn nhờ một
người Pháp hàng xóm đi mời một Bác sĩ khác, nhưng người Bác sĩ thứ
hai chưa đến kịp th́ cựu Hoàng hậu Nam Phương đă êm ái ĺa đời ngay
trong đêm đó khi vừa tṛn 49 tuổi. Ngoài hai người giúp việc trong
nhà, không có một người ruột thịt nào có mặt bên cạnh bà trong giờ
phút lâm chung, v́ các con bà đều ở tận Paris để làm việc và đi học.
Đám tang của bà Hoàng hậu Viêt Nam lưu vong được tổ chức một cách sơ
sài lặng lẽ như những năm tháng cuối đời của bà. Hôm đưa đám, ngoài
hai Hoàng tử và ba Công chúa đi bên cạnh quan tài của mẹ không có
một người bà con nào khác. Về phía quan chức Pháp th́ chỉ có ông
quan đầu Tỉnh Brive la Gaillarde và ông Xă Trưởng Chabrignac.
Trong suốt thời gian tang lễ, cựu Hoàng Bảo Đại cũng không có mặt mà
sau nầy, kẻ viết bài nầy trong thời gian ở Pháp được nghe kể lại th́
khi hay tin mẹ chết, công chúa Phương Liên tức tốc đánh điện tín báo
tin cho cựu Hoàng nhưng gặp lúc cựu Hoàng vắng nhà v́ bận đi chơi xa
với bà Mộng Điệp, v́ vậy mà cựu Hoàng Bảo Đại không hay biết ǵ nên
đă vắng mặt trong ngày đám tang của một người mà có thời đă cùng ông
đầu ấp tay gối. Sự kiện đó đă gây sự hiểu lầm khiến về sau các Hoàng
tử và Công chúa đă ôm ḷng oán hận người cha mà họ nghĩ là một người
chồng không trọn nghĩa thủy chung!
Trong lần trở lại Pháp vào tháng 4 năm 1999, do đề nghị của một
người bạn thường giao thiệp với Hoàng tử Bảo Long, từ Paris tôi theo
người bạn đi về làng Chabrignac, cách tỉnh Brive la Gaillarde ba
mươi cây số để viếng mộ Hoàng Hậu Nam Phương.
Gió chiều nghĩa trang lồng lộng thổi, trước mắt tôi là một ngôi mộ
đơn sơ với tấm bia đá hai mặt ghi hai hàng chữ bằng hai thứ tiếng
khác nhau, mặt trước viết chữ Hán, mặt sau viết chữ Pháp như dưới
đây:
Bia chữ Hán: ĐẠI NAM NAM PHƯƠNG HOÀNG HẬU
CHI MỘ, có nghĩa là:
"Mộ phần của bà Hoàng hậu nước Đại Nam là
Nam Phương".
Bia chữ Pháp: ICI REPOSE L'IMPÉRATRICE
D'ANNAM NÉE MARIE THÉRÈSE NGUYEN HUU THI LAN, có nghĩa
là: "Đây là nơi an nghỉ của bà Hoàng hậu
Việt Nam tên là Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan".
Tôi lặng nh́n ngôi mộ với những cành hoa đă úa vàng lăn lóc đó đây,
ḷng bồi hồi nhớ lại hơn năm mươi năm trước, từ nhà tôi đi dọc theo
bờ sông An Cựu, mỗi khi đi ngang cung An Định tôi ngẩng nh́n lên
bao-lơn, nhiều lần tôi bắt gặp Hoàng hậu Nam phương đang tựa lưng
vào tường, mắt đăm đăm nh́n đám lục b́nh trôi lờ lững giữa gịng
sông. Tự nhiên ḷng tôi se lại, thương tiếc bà Hoàng hậu của kinh đô
Huế thuở nào và buồn cho chính thân tôi, một thời thơ ấu nay đă đi
qua! Thuở ấy, có một đôi lần tôi đứng xếp hàng trong hàng ngũ học
sinh Tiểu học để đón chào Hoàng hậu. Chúng tôi, với nét mặt rạng rỡ
tay cầm cờ vàng phất lia lịa mỗi khi Hoàng hậu xuất hiện và hướng
mắt về phía đám nhóc con Tiểu học. Than ôi! Ngày ấy nay c̣n đâu?
Tôi kính dâng lên hương linh Hoàng hậu Nam Phương những hàng chữ thô
thiển nầy và xin Hoàng hậu chứng giám cho ḷng kính trọng vô vàn của
người viết khi ghi lại những chi tiết về cuộc đời trong sáng của bà.
Tháng 9 năm 2000. Kỷ niệm 37 năm ngày mất của Hoàng hậu Nam Phương
Tôn Thất An Cựu
Tài liệu tham khảo:
- La Famille d'Annam của Nguyễn Tiến Lăng
- Le Dragon d'Annam của Bảo Đại
- Souverains et Notabilités củaJean Renaud
- Les Derniers Jours De L'Empire d'Annam của Daniel Grandclément
<<<>>>
"Hồng Nhan Cô Đơn" Hoàng Hậu Nam Phương Lúc Cuối Đời.
* Hoa hậu Đông Dương Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị
Lan, tức Hoàng hậu Nam Phương
Hồi c̣n rất nhỏ (1952) chúng tôi (người Viết) theo học tại trường
Trung Học Phương Mai, một trường Trung Học Công Lập đầu tiên của
Việt Nam tại Dalat. Trường nầy, theo biến cố lịch sử đă lần lượt đổi
tên thành trường Quang Trung rồi kế tiếp là trường Nữ Trung Học Bùi
Thị Xuân. Một hôm người bạn học cùng lớp là Lê Văn Lộc và người cậu
của anh, sau nầy là nhà văn Bữu Ấn. Hai anh bạn học nầy là người xứ
Huế lại có liên hệ đến Hoàng Tộc nên cứ nằng nặc rủ tôi đi xem mả
ông Nguyễn Hữu Hào bởi v́ công chúa Phương Mai là cháu ngoại của ông
Hào. Lê Văn Lộc khi lớn lên được nhiều người biết đến tên từ trước
năm 1975, đó là nhạc sĩ quá cố tên Phương của cặp nghệ sĩ Lê Uyên
Phương..
Mộ Ông Bà Nguyễn Hữu Hào nằm về phía Bắc thác Cam Ly trên một ngọn
đồi rất cao, thoáng mát với quanh năm gió lùa về từ những rừng thông
cao chất ngất rất ư thanh thản. Từ chân đồi đến phần mộ trên đỉnh
đồi cao phải leo lên hơn 500 bực tam cấp. Phần mộ Ông Bà Nguyễn Hữu
Hào, thời đó, chỉ là hai khối xi măng rất cao nằm song song cạnh
nhau trong một nhà mồ rộng thênh thang đầy gió lộng và chỉ có vậy
thôi, thời đó, chúng tôi không thấy có ǵ đặc biệt xung quanh. Đi
lên rồi đi xuống gần ngàn bực cấp đôi chân mỏi đến ră rời!
Nhà tỷ phú Nguyễn Hữu Hào, một đại điền chủ ở G̣ Công, một trong
những người giàu có nhất nh́ ở miền Nam thời Pháp Thuộc. Tại Sàig̣n
ngày nay vẫn c̣n một nhà thờ mang tên người bỏ tiền ra xây cất đó là
Nhà Thờ Huyện Sĩ. Ông Huyện Sĩ có tên là Lê Phát Đạt và cũng là
người anh vợ của ông Nguyễn Hữu Hào. Nhà tỷ phú Nguyễn Hữu Hào có
một người con gái rất xinh đẹp là cô Nguyễn Hữu Thị Lan sinh năm
1914. Cô Lan xinh đẹp đó được Ba Mẹ gửi sang Pháp năm 12 tuổi và
theo học trường Trung Học Couvent Des Oiseaux (Paris - Pháp). Cô Lan
nổi tiếng xinh đẹp với ba lần liên tiếp đoạt vương miện Hoa Hậu Đông
Dương. Cô Lan đỗ Tú Tài Toàn phần vào năm 1932 khi vừa đúng 18 tuổi.
Theo chuyến tàu của hăng Messagerie Maritime trở về nước từ
Marseille (Pháp) đến Cap Saint Jacque (Vũng Tàu VN).
Suốt hơn một tháng lênh đênh trên biển, cô Marie Thérèse Nguyễn Hữu
Thị Lan chỉ từ xa xa nh́n được thiên nhan của vị vua nước Việt Nam,
thời đó, rất đẹp trai và c̣n rất trẻ, chỉ mới 20 tuổi. Hoàng Đế Bảo
Đại trở về Việt Nam cùng trên một chuyến tàu.
Về Việt Nam được ít lâu và khi vua Bảo Đại lên nghĩ mát tại Dalat và
bởi sự giàn xếp của vị Toàn Quyền Pháp Pasquier và viên Đốc Lư Darle
(Thị Trưởng) Dalat. Tại khách sạn Langbian Palace , Cô Marie Thérèse
Nguyễn Hữu Thị Lan được giới thiệu đến vị Hoàng Đế đang c̣n độc thân
Bảo Đại.
Cựu Hoàng Bảo Đại viết trong cuốn hồi kư mang tên Le Dragon D'Annam
(Con Rồng Việt Nam ) ở trang 63 ông viết (Tiếng Pháp): "... Dans
les salons du Langbian Palace, me présente une juene fille... Elle
vient de terminer se études au Couvent Des Oiseaux, en France . Elle
a dix huit ans..." (Tại pḥng khánh tiết Khách sạn Palace, Tôi
được giới thiệu với một thiếu nữ c̣n rất trẻ, mới 18 tuổi, vừa hoàn
tất việc học từ trường Couvent Des Oiseaux ở Pháp...)
Nhờ theo học một trường thuộc nhà Ḍng, được các nữ tu chỉ dạy các
lễ nghi Tây Phương đối với Vua Chúa nên hôm đó, lúc vừa diện kiến
Bảo Đại, Nguyện Hữu Thị Lan đă quỳ gối và cuối đầu sát mặt đất để tỏ
ḷng tôn kính nhà Vua. Lẽ tất nhiên, một vị vua trẻ tuổi và hào hoa
như vua Bảo Đại th́ làm sao không thể không xiu ḷng trước sắc đẹp
mỹ miều của Nguyễn Hữu Thị Lan. Và chuyện sẽ đến đă đến. Bảo Đại say
mê Nguyễn Hữu Thị Lan và khi Bảo Đại hỏi cưới th́ gia đ́nh Ông
Nguyễn Hữu Hào ra điều kiện:
(1) Nguyễn Hữu Thị Lan phải được tấn phong Hoàng
Hậu ngay trong ngày cưới.
(2) Được giữ nguyên đạo Công Giáo, và các con khi sinh ra phải được
rửa tội theo luật Công Giáo và giữ đạo.
(3) Riêng Bảo Đại th́ vẫn giữ đạo cũ là Phật Giáo.
(4) Phải được Ṭa Thánh La Mă cho phép đặc biệt hai người lấy nhau
và giử hai tôn giáo khác nhau.
Bởi vậy cuộc hôn nhân giữa Bảo Đại và Nguyễn Hữu Thị Lan gặp phải
rất nhiều phản đối của Triều Đ́nh v́ đa số người trong Hoàng Tộc,
thời đó, đều theo Phật Giáo.
Một lần, trước Hoàng Tộc Vua Bảo Đại nói: "Trẫm cưới vợ cho Trẫm
đâu phải cưới vợ cho cụ Tôn Thất Hân và Triều Đ́nh" (Đại Lăo rất
uy quyền của Triều Đ́nh Huế thời đó là Cụ Tôn Thất Hân: Viện Trưởng
Viện Cơ Mật kiêm Thượng Thư Bộ H́nh (Bộ Tư Pháp) là người chống đối
quyết liệt nhất khi Bảo Đại quyết định thành hôn với Nguyễn Hữu Thị
Lan một người theo Thiên Chúa Giáo).
Người con gái đến từ Phương Nam mang theo cái hương thơm Miền Nam đă
quyết định bước qua ngưỡng cửa hoàng cung, vào Cấm Thành. Và do t́nh
yêu gắn liền với định mệnh, một định mệnh không khỏi trớ trêu, vào
buổi sáng mùa Xuân đó, cả một cuộc đời mới đă mở ra. Bỗng chốc cô
trở thành Hoàng Hậu của cả nước. Từ nay không c̣n ai nhắc đến cái
tên Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan nữa. Cô là Nam Phương Hoàng
Hậu. Ḷng chất đầy cảm xúc suốt hành tŕnh từ Nam ra Huế, chen lẩn
lo âu và sung sướng trong niềm hân hoan không tả xiết, mỉm cười chấp
nhận những ǵ sắp xảy ra cho ḿnh.
Lần đầu tiên trong triều Đ́nh Huế, có một phụ nữ xuất hiện giữa
Triều Đ́nh. Bảo Đại giải thích thêm về hai chữ Nam Phương như sau:
"Tôi chọn tên trị v́ cho bà Hoàng Hậu mới Nam Phương có nghĩa là
hương thơm của Miền Nam (Parfume du Sud) và Tôi cũng ra một chỉ dụ
cho phép Bà được phục sức màu Vàng - Màu dành riêng cho Hoàng Đế".
Đám cưới của vị thiếu quân hào hoa Bảo Đại lúc 21 tuổi và một nữ lưu
tràn trề hương sắc miền Nam mới lên 19 tuổi đă diễn ra tại Huế ngày
23 tháng 4 năm 1934, trước sự hiện diện của đ́nh thần và đại diện
nước Pháp tại Điện Cần Chánh. Triều đ́nh đứng thành hàng dọc theo
tấm thảm hai màu Vàng và Đỏ dành riêng cho Hoàng Đế.
Bà Nam Phương, mặc áo thụng. Chân đi hài mũi cong, đầu đội vương
miện đính 9 con Phượng bằng vàng thật và nhiều ngọc ngà châu báu óng
ánh. Bà Nam Phương đi dến giữa tấm thảm, cả Triều Đ́nh cúi rập đầu
vái chào. Với một vẽ đẹp lộng lẫy, Bà đi thẳng vào pḥng lớn giữa
lúc nhà Vua đang ngồi trên ngai vàng. Sau đó, Hoàng Đế và Hoàng Hậu
sánh vai bước đi trong tiếng nhạc mừng qua Tử Cấm Thành và vào Điện
Kiến Trung, nơi ở và làm việc của Hoàng Đế.
Ngay ngày hôm đó Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong làm Hoàng Hậu với
danh hiệu Nam Phương.
Sự kiện Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong làm Hoàng Hậu ngay sau khi
cưới là một biệt lệ đối với các bà vợ Vua triều Nguyễn. V́ 12 đời
vua nhà Nguyễn trước Bảo Đại, các bà vợ Vua chỉ được phong tước
Vương Phi và đến khi chết mới được truy phong Hoàng Hậu.
Lần đầu tiên, trong hoàng cung triều đ́nh nhà Nguyễn, vóc dáng một
người phụ nữ uy nghi, đoan trang đem lại những nét đổi mới trong
sinh hoạt cung đ́nh: Giản dị hóa lễ nghi, giản dị hóa những tương
quan giao tiếp giữa bầy tôi và chủ, tư tưởng phóng khoáng, ngay
thẳng, ghét những xun xoe xu nịnh, những lời đàm tấu. Nam Phương
Hoàng Hậu là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên cùng vua tiếp đón các
nguyên thủ quốc gia khác trong vai tṛ đệ nhật phu nhân như thời đại
nầy.
Toàn Quyền Decoux đă hết lời khen ngợi bà Nam Phương là người đức
hạnh, nề nếp, một sự tổng hợp hai nền văn hoá Đông Tây.
Đêm 4 tháng 1 năm 1936, người dân Huế nghe những tiếng súng bắn
mừng, báo tin Nam Phương đă hạ sanh, và lờ mờ sáng lại một lần nữa 7
tiếng súng thần công làm lay động cả Hoàng Thành, báo hiệu Nam
Phương đă sanh ra một hoàng tử. Người đó chính là Đông Cung Thái Tử
Bảo Long.
Hoàng Hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại có tất cả 5 người con:
- Thái Tử Bảo Long (4/01/1936)
- Công Chúa Phương Mai (01/08/1937)
- Công Chúa Phương Liên (03/11/1938)
- Công Chúa Phương Dung (05/02/1942)
- Hoàng Tử Bảo Thắng (09/12/1943) .
Sau biến cố lịch sử tháng 8 năm 1945. Bảo Đại thoái vị và một thời
gian sau trong bối cảnh nhà Nguyễn suy vong, Bảo Đại càng ngày càng
mất hết quyền lực, rồi th́ danh sách những người đẹp lăng nhăng với
Bảo Đại thêm dài: Mộng Điệp, Lư Lệ Hà, Hoàng Tiếu Lang (Jenny
Woong).
Thời gian sau là Phi Ánh, Vicky, Clément, Monique Baudo...
Cứ thế, Bà Nam Phương ẩn nhẩn trong cô đơn chịu đ̣n một ḿnh theo
cái cách của một bậc mẫu nghi thiên hạ được ăn học, có nhân cách. Để
rồi cuối cùng Bà Nam Phương tự chọn con đường của ḿnh là phải đi
xa, giả từ vinh hoa phú qúy và nhất là chấp nhận sự quên lăng của
Hoàng Thượng.
V́ vậy, kể từ năm 1950 ḍng họ Nguyễn và Bảo Đại kể như không c̣n
trong mắt bà nữa.
Năm 1950, Bà quyết định mang các con sang Pháp sống ở Paris , phần
lo chuyện học hành cho các con, phần tránh xa những nhớp nhúa của dư
luận.
Đến năm 1958, để tránh mặt gia đ́nh, người quen và báo chí Bà Nam
Phương mua lại một khu nhà của dân quư tộc tại một nơi có địa danh
là làng Chabrignac thuộc Tỉnh Corrèze nằm cách xa Paris 500km về
phía Nam. Một lâu đài có 32 buồng, 4 pḥng khách và 7 pḥng tắm tọa
lạc trên một khu đất rộng 160 mẫu có tên là Trang Trại La Perche
(Domain De La Perche). Bà sống ở nơi nầy trong yên ắng và đơn độc.
Các con của Bà học hành và làm việc ở xa, thỉnh thoảng mới về thăm
Bà. Riêng cựu hoàng Bảo Đại th́ ít khi về thăm bà ở nơi nầy. Dân ở
trong làng nói rằng vài lần Bảo Đại có ghé thăm nhưng mới nghe xe
ông về th́ thoắt một chốc xe ông đă lại quay đi!
Có dư luận cho rằng Bà Nam Phương bị bệnh ngứa nặng và lăng tai nên
Bảo Đại không thích gần gũi!
Bà Nam Phương với tháng ngày c̣n lại tại Chabrignac trong cô đơn đă
từng bước, từng bước đi đến chỗ để về! Mỗi ngày, mỗi năm tháng, cứ
héo ṃn như cái cây không có nước, cứ ủ rủ cho đến lúc tàn lụi. Ngày
một ngày hai, mỗi ngày vẫn phải chạm trán với cái sống thực bên
ngoài và nỗi cô đơn ở bên trong. Nỗi cô đơn từ mọi phía. Nỗi cô đơn
cả đời. Sức khoẻ th́ càng ngày càng suy yếu về bịnh suyễn và tim.
Tháng ngày vẫn trôi qua trong niềm hy vọng cứ dần dần tan bởi những
câu hỏi về cuộc đời, về cớ sự đa đoan, về t́nh người và cuối cùng là
t́nh vợ chồng!
Một lần, sau chuyến đi chơi về, Bà thấy đau ở cổ. Bác Sĩ đến khám
bệnh nói Bà bị viêm cổ họng nhẹ. Không ngờ sau đó bà bị khó thở. Hai
người giúp việc vội chạy đi t́m bác sĩ ở làng bên, cách mươi cây số
và khi bác sĩ chưa đến th́ Bà Nam Phương càng lúc càng khó thở hơn
và trái tim của Bà đă ngừng đập ở tuổi đời mới có 49. Đó là ngày 14
Tháng 9 Năm 1963!
Theo Tôn Thất An Cựu viết trong Đặc San "Huế" th́ đám tang của Bà
Hoàng Hậu Việt Nam lưu vong được tổ chức một cách rất sơ sài.
Hôm đưa đám, ngoài hai Hoàng Tử và ba Công Chúa đi bên cạnh quan tài
mẹ không có một người bà con nào khác và Cựu Hoàng Băo Đại cũng
không có mặt.. Bởi v́ khi hay tin mẹ chết Công Chúa Phương Liên tức
tốc đánh điện báo tin cho Cựu Hoàng nhưng gặp lúc Cựu Hoàng đang đi
chơi xa với Bà Mộng Điệp v́ vậy nên không hay biết ǵ và đă vắng
mặt.
Nếu xưa, khi đặt chân vào làm dâu trong triều đ́nh nhà Nguyễn, với
một đám cưới trọng thể, uy nghiêm dưới sự chứng kiến của tất cả quần
thần văn vơ th́ trong giờ phút lâm chung, ngoài những người giúp
việc, bên cạnh bà không có một người thân. Đám tang thưa thớt, vắng
vẽ, không có tiếng khóc, không lời ai điếu. Báo chí Việt Nam tới
hàng chục năm sau vẫn không biết Bà Nam Phương Hoàng Hậu cuối cùng
của triều Nguyễn mất bao giờ!
Mộ của Bà Nam Phương rất đơn sơ, trên phần mộ dựng một tấm bia nhỏ
quen thuộc của người b́nh dân Việt Nam . Hai mặt bia có khắc chữ Hán
và chữ Pháp. Mặt trước khắc chữ Hán "Đại
Nam Nam Phương Hoàng Hậu Chi Lăng" (Lăng Mộ của Hoàng
Hậu Nam Phương Nước Đại Nam ).
Mặt sau chữ Pháp: "Ici Repose L'Impératrice
D'Annam Née Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan" (Đây Là
Nơi An Nghĩ Của Hoàng Hậu An Nam, Nhũ Danh Marie Thérèse Nguyễn Hữu
Thị Lan)!
Nguyễn Tấn Lai
Nơi an nghỉ của Hoàng Hậu Nam Phương
Video về quân cách lễ nghi
Cách thức đeo dây
biểu chương...
Lễ nghi
quân cách - Vị trí các lá cờ và toán quốc quân kỳ
Quân phục, cấp hiệu,
huy hiệu... QLVNCH
Tiến
tŕnh h́nh thành Quốc Kỳ & Quốc Ca VN
Tim hiểu về ngày Quân Lực VNCH 19-6
Lịch sử Hướng Đạo Quân Đội Việt Nam Cộng Ḥa
và Trường Trung Học Vơ Khoa Thủ Đức
Đệ nhất Cộng Hoà - Ngày Quốc Khánh 26 tháng 10
Vài Nét Về
Quân Lực VNCH Và Sự H́nh Thành Ngày Quân Lực 19.6
Gươm lạc giữa rừng hoa
“ Triều đại “ Tổng Thống lạ lùng nhất lịch sử Hoa Kỳ
Sắc lệnh về
quần đảo Hoàng Sa
Vị Tổng Thống vĩ đại của nước Mỹ
Giờ phút cuối cùng của một thành phố – Tháng 3 - 1975
Từ chiến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân
5 điều có thể bạn chưa biết về lá cờ Hoa Kỳ
Sự ra đời của chữ
quốc ngữ...
Nh́n lại cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950 – 1953
Lời phản biện tại buổi tŕnh chiếu sơ lược
phim the Việt Nam War
Không quên biến cố kinh hoàng 11 tháng 9 – 2001 !
140
chữ với mẹo nhớ Hỏi, Ngă & chính tả
Cuộc tổng khởi nghĩa cướp chính quyền ngày 19/8/1945 tại
VN
Vị Tổng Thống giữ chức vụ lâu nhất Nước Mỹ
Tổng Thống Abraham Lincoln
Video về quân cách lễ nghi
VNCH 10 ngày cuối cùng...
Bảo
vệ an toàn cho công dân Hoa Kỳ khi ở Việt Nam
Lễ Hùng
Vương
Cần bảo trọng niềm tự hào dân tộc
Luận về Tậm Lư
Chính Trị
Từ chến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân
Cố Tổng Thống Ronald Reagan và… H.O.
Diễn tiến cuộc đảo chánh lật đổ Ông Ngô Đ́nh Diệm
Tại sao có cuộc đảo chánh lật đổ ông Ngô Đ́nh Diệm
Ai ra lệnh giết Ông Ngô Đ́nh Diệm? Tại sao?
Một tài liệu 42 năm cũ
Dựng
Lại Quốc Kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ
Quốc Kỳ chúng ta giương cao khắp nơi
Tài liệu về Hải chiến Hoàng Sa năm 1974
Những điều nên biết về
Medicare 2016
Remember C-Rations?
Ai đă bắn nát chân Tướng Nguyễn Ngọc Loan?
Tướng lănh VNCH
Bài phỏng
vấn cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu
Hồi kư về Tướng Lê Văn Hưng và trận An Lộc
Sư Đoàn 23 Bộ Binh và cuộc quyết chiến Ban Mê Thuột
tháng 3, 1975
Đại Tá
Nguyễn Văn Cư
Trường Sa: Băi Cỏ Mây
Thiên Thần
Mũ Đỏ ai c̣n ai mất
Tổng Thống Trần Văn Hương những ngày cuối tháng Tư 1975
tại Sài G̣n
Chuyện của một
ngôi trường
Luận về khoa bảng
Liên Hiệp Quốc và vấn đề: Bảo vệ nhân quyền
Phiếm luận
về mộng mơ qua văn chương và triết học
Chính sách
thuế khóa
Cách viết hoa
trong tiếng Việt
Đoàn
thể Xă hội và Sinh hoạt Chính Trị
Học Viện Quốc Gia Hành
Chánh
John Paul Vann, một viên tướng CIA
Văn hóa
ảnh hưởng ngôn ngữ như thế nào?
Một vài nét về văn hóa
Việt Nam
Tiếng Việt ba miền -
Tiếng nào là ‘chuẩn’ ?
TT
Ngô Đ́nh Diệm đă từng giúp gạo cho dân Tây Tạng tỵ nạn tại Ấn Độ?
HCM đă âm mưu
bán nước từ năm 1924
Vài nét
về hoạt động của Biệt Kích Dù tại Bắc Việt
Hải
chiến Midway
Adm
Chester Nimitz
Nguồn gốc thuyết âm dương tám quẻ...
SĐ Nhảy Dù và cuộc
hành quân Lam Sơn 719
Những trận đánh đi vào quân sử
Nguyên nhân xụp
đổ VNCH 1975
Hậu Quả Của Việc Hoa Kỳ Bỏ Rơi Đông Dương
Tưởng
Niệm Vị Tướng Của Mùa Hè Đỏ Lửa
Thuyết bất biến
Chương tŕnh
chiêu hồi của VNCH
Chiến tranh
Việt Nam (1945-1975)
50 năm đọc và coi lại clip cuộc đảo chánh 1963
An Lộc anh dũng
Nguyên do chính khiến VN bất tử
Người cha đẻ
hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Trận Ấp Bắc: Thực tế và
huyền thoại
Vài nét hoạt
động của Biệt Cách Dù tại Bắc Việt
Cảnh Sát Dă Chiến
VNCH
Trung
Đoàn 44 trong Mùa Hè Đỏ Lửa ở Kontum
QLVNCH - 1968-1975
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Đại đội 72,
TĐ7 ND mất tích trên chuyến bay định mệnh ngày 11 tháng
12 năm 1965
Nhảy Dù và
Cổ Thành Đinh Công Tráng
Nhân chứng lịch sử:
Mậu thân Huế
Trận KAMPONG
TRACH 1972
Trả lại sự thật v/v
Sư Đoàn 3BB lui binh...
Thống Tướng Lê Văn
Tỵ
Tướng Đỗ Cao Trí và
Tôi
Những ngày cuối cùng của QLVNCH
Tướng Dư Quốc Đống
Dư âm Cửa Việt
Tướng NGÔ
QUANG TRƯỞNG...
Lịch sử Cảnh Sát
Quốc Gia VNCH
Người Nhái VNCH
Mùa hè đỏ lửa 1972
Không Quân
VNCH và Chiến trường An lộc
NT Nguyễn Mạnh Tường
Tưởng niệm Quốc
Hận 30 tháng 4
Bậc thầy vĩ đại
Quân Dù tiến về
thành nội Tết Mậu Thân
Một ngày với Đô Đốc
Chung Tấn Cang
Tr/T Huế, chiến binh
anh dũng và trung thành với Tổ Quốc
Sinh Vi Tướng, Tử Vi Thần -
Trung Tướng Dương Văn Đức
Viễn thám
Hổ Cáp - Gia đ́nh 9 Kỵ Binh cuối
tháng tư 75
Cố Thiếu Tướng
Trương Quang Ân
Sống anh dũng, chết
hiên ngang
Chuyến công tác cuối
cùng
Cái chết của Cố Thiếu Tá
BĐQ TRẦN Đ̀NH TỰ
Chuyện một người
chiến binh...
Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm
Tháng 3 buồn hiu...
Người Lính Ǵà
Không Bao Giờ Chết
Thành h́nh của Quân Lực VNCH
Hăy thắp cho anh
một ngọn đèn
Những ngày cuối cùng của
Truờng Bộ Binh
Một chuyến đi toán phạt
Những NT Vơ Khoa TQLC
Tôi nh́n đồi 31 thất thủ
Ngày tàn cuộc chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù - Trấn
thủ B́nh Long; thượng kỳ Quảng Trị
Quân trường
Những người lính bị
bỏ rơi
Tết với người lính cũ
Thái Dương - Nguyễn Văn Xanh
Phi vụ Tống Lệ Chân
Trên đỉnh Chu Pao
Trung Tá Nguyễn Văn Cư
Vài biến cố đàng
sau mặt trận Tây Nguyên 75
Trận đánh phi
trường Phụng Dực...
Sinh nhật thứ 58 - Trường
BB/TĐ
Trung Sĩ Vũ Tiến Quang
Mũ Đỏ, mũ Đen
Chân dung người Chiến Sĩ
CIA và các ông Tướng
Dựng Cờ
Bức tượng Thương Tiếc
Kẽm gai bọc thây anh
hùng
Lịch sử h́nh thành
QLVNCH
Văn tế Chiến Sĩ Trận
Vong
Người lính
VNCH trong mắt tôi (video)
Cà-fê nha, Chuẩn Úy?
Chân dung người
lính VNCH
Chiến thắng An Lộc 1972
Quảng Trị - Mùa hè đỏ lửa
Trương Văn Sương - Người tù
bất khuất
Chết trận Đồng Xoài
Ư nghĩa ngày QL 19/6
Viết cho ngày QL 19/6
Sự h́nh thành QL 19/6
Nhân ngày QL 19/6
Tâm t́nh ngày QL 19/6
Bối cảnh
chính trị quân sự trước 19/6
VNCH bị bức tử
Thủ Đức... gọi ta về
Chân dung người lính
VNCH
Sự thật về cái chết
của Tướng Lê Văn Hưng
Người lính không có số
quân
Giày Saut trong tử địa
Chuyện tháng 4 của những
chàng BK
Trung Tá CSQG Nguyễn
Văn Long
Những v́ sao thời lửa đạn
Mùa hè đỏ lửa: Phần 1,
Phần 2,
Phần 3
Lịch sử chiến tranh VN từ
1945...
Thời chinh chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù
Tưởng niệm Tướng Trần Văn
Hai
Vài kỷ niệm với Tướng Lê Nguyên
Vỹ
Tiểu Đoàn 42 BĐQ - Cọp Ba Đầu Rằn
Địa Phương Quân và Nghĩa Quân
QLVNCH
Những người trở về
với đại gia đ́nh dân tộc
Khe Sanh trong ṿng vây
Vietnam,
Vietnam
Từ Mậu Thân 68 đến mùa hè đỏ
lửa 72...
Trận đánh Đức Huệ
Lam Sơn 207A - Khe Sanh
Trận chiến Khe Sanh
Mật trận Thượng Đức -
1974
Người cha đẻ
hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Quốc Kỳ và Quốc
Ca Việt Nam
Việt Nam Quốc Dân Đảng
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Cái chết trong tù
CS của cựu Thủ Tướng Phan Huy Quát
Sự đáng sợ cuả nước
Mỹ
Oan hồn trên xứ Huế
Sau 42 Năm, Nh́n Lại Vụ Tết Mậu Thân
Mưa Đồng Tháp Mười
Chăn gối với kẻ thù
Ông Lộc Hộ - Anh hùng vô danh
Cải cách ruộng đất...
Giờ thứ 25
Biến động miền Trung
Người Mỹ phản bội
chúng ta
cs nằm vùng
Những ngày cuối
của TT Nguyễn Văn Thiệu ở SG
T́m hiều về h́nh Tiếc
Thương và Vá Cờ
Tháng Tư đen
Giờ phút hấp hối Thành
Phố Đà Nẵng
Ai giết đức thầy Huỳnh Phú
Sổ
H́nh ảnh VN từ 1884-1884
Thổn thức cho VN
Valentine trong di
sản Chiến Tranh
Hoàng Hậu Nam Phương
Thảm sát ở Tân Lập
Hố chôn người ...
T́nh h́nh nhân quyền
ở VN năm 2007
Người Việt xây thành Bắc
Kinh