Tổng Thống Trần Văn Hương những ngày cuối tháng Tư 1975 tại Sài G̣n

LTS. Tiếp theo loạt bài về những năm tháng đầu tiên của Chính phủ Ngô Đ́nh Diệm, phần mục Sự kiện Lịch sử VNCH sẽ lần lượt tŕnh bày đến bạn đọc những sự kiện trọng yếu của nền Đệ Nhất và Đệ nhị VNCH. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực trong giai đoạn 1946-1955 ( Khối Quân sử/Pḥng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Việc từng ngày 1945-1969 của nhà nghiên cứu Đoàn Thêm, hồi kư của cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, của cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu,và tài liệu của nhiều tác giả khác.

Như đă tŕnh bày, ngày 21 tháng 4 năm 1975, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu phải tuyên bố từ chức và trao quyền lại cho Phó Tổng Thống Trần Văn Hương. Vị Tân Tổng Thống VNCH chỉ nắm chức vụ trong 7 ngày. Ngày 28 tháng 4, ông đă trao quyền lănh đạo cho Tướng Dương Văn Minh để t́m cách điều đ́nh với lực lượng Cộng sản đối phương đang tiến vào sát thủ đô Sài G̣n. Sau đây là những ghi nhận tổng lược về cụ Trần Văn Hương vào những ngày cuối tháng Tư tại Sài G̣n.Trong ngày 29 tháng 4/1975, dù rất bận rộn trong việc di tản hàng chục ngàn người Mỹ và người tị nạn VN, Đại sứ Martin cũng đă t́m cách đến gặp cụ Trần Văn Hương, cựu Tổng Thống VNCH tại phủ Phó Tổng Thống trên đường Công Lư lần chót.

Theo giáo sư Nguyễn Ngọc An, nguyên Tổng trưởng Thông tin của chính phủ Trần Văn Hương (1968-1969) bạn thâm giao của cụ Hương th́ cuộc gặp gỡ nầy đă diễn ra như sau:

Cũng ngày đó, 29 tháng 4 năm 1975, Đại sứ Hoa Kỳ, ông Martin đến tư dinh đường Công Lư với một tham vụ sứ quán nói tiếng Pháp. Đại khái Đại sứ Martin nói:

- Thưa Tổng Thống, t́nh trạng hiện nay rất nguy hiểm. Nhơn danh chính phủ Hoa Kỳ, chúng tôi đến mời Tổng Thống rời khỏi nước, đi đến bất cứ xứ nào, ngày giờ nào với phương tiện nào mà Tổng Thống muốn. Chính phủ chúng tôi cam kết bảo đảm cho Ngài một đời sống xứng đáng với cương vị Tổng Thống cho đến ngày TT "trăm tuổi già".

Tổng Thống Trần Văn Hương mĩm cười trả lời:

-Thưa Ngài đại sứ, tôi biết t́nh trạng hiện nay rất là nguy hiểm. Đă đến đỗi như vậy, Hoa Kỳ cũng có phần trách nhiệm trong đó. Nay ông đại sứ đến mời tôi ly hương, tôi rất cám ơn Ông đại sứ. Nhưng tôi đă suy nghĩ và quyết định dứt khoát ở lại nước tôi. Tôi cũng dư biết Cộng Sản vào được Saigon, bao nhiêu đau khổ nhục nhă sẽ trút xuống đầu dân chúng miền Nam. Tôi là người lănh đạo đứng hàng đầu của họ, tôi t́nh nguyện ở lại để chia xẻ với họ một phần nào niềm đau đớn tủi nhục, nổi thống khổ của người dân mất nước. Cám ơn ông Đại sứ đă đến viếng tôi.

Khi nghe câu “Les États-Unis ont aussi leur part de responsabilités (Hoa Kỳ cũng có phần trách nhiệm trong đó), đại sứ Martin giựt ḿnh nh́n trân trân ông Trần Văn Hương. Năm 1980, ông Hương thuật lại với tôi: Dứt câu chuyện, on se sépare sans même se serrer la main” (GS Nguyễn Ngọc An. Cụ Trần Văn Hương, đăng trên Thời Luận không rơ ngày)

Cựu Đại úy Nguyễn Văn Nhựt, sĩ quan tùy viên của phó Tổng Thống Trần Văn Hương cho nhà nghiên cứu Trần Đông Phong biết vào những ngày tháng cuối cùng trong tháng 4 ,1975, cụ Trần Văn Hương đă nói với anh em phục vụ tại phủ Phó Tổng Thống rằng: “Thấy các em c̣n trẻ tuổi mà phải chịu hy sinh gian khổ v́ chiến tranh, qua rất thương, nhưng số phận của đất nước ḿnh là như vậy, ḿnh phải đánh cho tới cùng”

Sau khi bàn giao chức vụ Tổng Thống cho Dương Văn Minh, tối 28 tháng Tư, cụ Trần Văn Hương đă dọn ngay về tư gia ở trong hẻm đường Phan Thanh Giản. Tuy nhiên, sáng hôm sau, ngày 29 tháng tư, cụ phải trở lại dinh Phó Tổng Thống ở đường Công Lư một lần cuối để tiếp kiến Đại sứ Martin khi Martin đên từ giă cụ.

Trong một cuộc tiếp xúc với bác sĩ Nguyễn Lưu Viên, cựu Phó Thủ Tướng VNCH, tại Westminster, bác sĩ Viên cho nhà nghiên cứu Trần Đông Phong biết rằng vào sáng ngày 29 tháng 4 năm 1975, ông và bà Trần Văn Văn có đến thăm cụ Trần Văn Hương một lần cuối và cụ Hương đă nói với hai người rằng hai vị đại sứ Pháp và Hoa Kỳ có đến mời ông đi tị nạn, nhưng ông đă từ chối lời mời của họ.

Vào năm 1978, cụ Trần Văn Hương được nhà cầm quyền Cộng sản trả lại quyền công dân, nhưng cụ đă từ chối. Cựu Tổng Thống VNCH Trần Văn Hương đă gởi bức thư sau đây đến cấp lănh đạo chính quyền CS:

“... Hiện nay vẫn c̣n có mấy trăm ngàn nhơn viên chế độ cũ, cả văn lẫn vơ, từ Phó Thủ tướng đến Tổng bộ trưởng,các tướng lănh, quân nhân công chức các cấp, các chính trị gia, các vị lănh đạo tôn giáo, đảng phái, đang bị tập trung cải tạo, rĩ tai th́ ngắn hạn mà cho đến nay vẫn chưa thấy về.

Tôi là người đứng đầu hàng lănh đạo chánh phủ VNCH, xin lănh hết trách nhiệm một ḿnh. Tôi xin chánh phủ mới thả họ về hết, v́ họ là những người chỉ biết thừa hành mạng lệnh cấp trên, họ không có tội ǵ cả. Tôi xin chánh phủ mới tha họ về sum họp với vợ con, c̣n lo làm ăn xây dựng đất nước.

Chừng nào những người tập trung cải tạo được về hết, chừng nào họ nhận được đầy đủ quyền công dân, chừng đó, tôi sẽ là người cuối cùng, sau họ, nhận quyền công dân cho cá nhân tôi."

Cụ Trần Văn Hương không hề nhận quyền công dân của Cộng Sản và cho đến khi từ trần vào năm 1981 th́ cụ vẫn c̣n là công dân của Việt Nam Cộng Ḥa. (Phần này viết theo tài liệu của Trần Đông Phong. Việt Nam Cộng Ḥa, 10 ngày cuối cùng.-- California: Nam Việt, 2006)

*Cuộc đời của cụ Trần Văn Hương
Giáo sư Trần Văn Hương sinh năm 1902, tại làng Long Châu, quận Châu Thành (nay là thành phố Vĩnh Long), tỉnh Vĩnh Long trong một gia đ́nh nghèo. Nhờ học giỏi và được sự hy sinh của gia đ́nh, cậu học sinh Trần Văn Hương được ra Hà Nội học trường Cao đẳng Sư Phạm... Sau khi tốt nghiệp, ông giáo Trần Văn Hương được bổ về dạy tại trường Collège Le Myre De Villers tại Mỹ Tho, cũng là ngôi trường cũ mà ông đă theo học mấy năm trước. Thời gian 1943-1945, ông Hương là giáo sư dạy môn văn chương và luận lư tại trường này. Ông là một thầy giáo đă từng đào tạo nhiều học tṛ nổi tiếng (Tướng Dương Văn Minh cũng tự nhận là một học tṛ của ông) và từng giữ chức vụ Đốc học Tây Ninh.

Sau tháng Tám 1945, ông tham gia chính quyền Việt Minh với tư cách nhân sĩ tự do. Khi Pháp tái chiếm Đông Dương, ông được cử giữ chức Chủ tịch Ủy ban Hành chính Kháng chiến tỉnh Tây Ninh. Tuy nhiên, năm 1946, ông bỏ về quê và tuyên bố bất hợp tác với cả chính quyền Việt Minh lẫn Pháp, sống ẩn dật cho đến năm 1954. Trong thời gian đó ông lập đảng Phục Hưng, nhóm họp một số nhân vật chính trị .

Sau Hiệp định Genève, năm 1955, ông ra làm đô trưởng Sài G̣n trong chính quyền của Thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm một thời gian ngắn. Sau đó, ông từ chức. Năm 1960, ông cùng 17 nhân sĩ thành lập nhóm Tự do Tiến bộ, tổ chức họp báo tại khách sạn Caravelle (thường được gọi là "nhóm Caravelle"), chính thức xác nhận địa vị đối lập với chính quyền. Khi cuộc đảo chính của đại tá Nguyễn Chánh Thi đưng đầu nổ ra, nhóm đă tuyên bố ủng hộ. V́ thế ông cùng 17 vị nhân sĩ nhóm Caravelle bị chính quyền bắt giam. Trong tù, ông có viết một tập thơ lấy tên là Lao trung lănh vận (tức "Những vần thơ lạnh lẽo ở trong tù"

Sau khi Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm bị lật đổ, năm 1964, ông lại được cử giữ chức Đô trưởng Sài G̣n lần thứ hai. Không lâu sau, ngày 4 tháng 11 năm 1964, ông lại được Quốc trưởng Phan Khắc Sửu mời giữ ghế Thủ tướng và lập Nội các. Tuy nhiên chính phủ của Trần Văn Hương không tồn tại được lâu v́ ngày 27 tháng 1 năm 1965, Tướng Nguyễn Khánh làm cuộc chỉnh lư, lật đổ chính quyền dân sự.Năm 1968, để tạo ảnh hưởng, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đă mời ông ra làm Thủ tướng lần thứ hai (tháng 6/1968 đến tháng 9/1969). Từ tháng 11/1971 đến 21/4/1975, ông giữ chức Phó Tổng Thống VNCH.

Ngày 21 tháng 4 năm 1975, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu phải tuyên bố từ chức và trao quyền lại cho Phó Tổng Thống Trần Văn Hương. Ông cũng chỉ nắm chức vụ trong 7 ngày. Ngày 28 tháng 4, ông đă trao quyền lănh đạo cho tướng Dương Văn Minh để t́m cách điều đ́nh với lực lượng cộng sản đối phương đang tiến vào sát thủ đô Sài G̣n. Ông được xem là vị Tổng Thống dân sự cuối cùng của Việt Nam Cộng Ḥa.

Tác giả bài viết: Đặng Quang

 


TÀI LIỆU

QLVNCH

Tháng Tư đen

Video về quân cách lễ nghi
Cách thức đeo dây biểu chương...
Lễ nghi quân cách - Vị trí các lá cờ và toán quốc quân kỳ
Quân phục, cấp hiệu, huy hiệu... QLVNCH
Tiến tŕnh h́nh thành Quốc Kỳ & Quốc Ca VN  
 Tim hiểu về ngày Quân Lực VNCH 19-6
Lịch sử Hướng Đạo Quân Đội Việt Nam Cộng Ḥa  
và Trường Trung Học Vơ Khoa Thủ Đức  
 Đệ nhất Cộng Hoà - Ngày Quốc Khánh 26 tháng 10
Vài Nét Về Quân Lực VNCH Và Sự H́nh Thành Ngày Quân Lực 19.6

Gươm lạc giữa rừng hoa  
 “ Triều đại “ Tổng Thống lạ lùng nhất lịch sử Hoa Kỳ  
Sắc lệnh về quần đảo Hoàng Sa
Vị Tổng Thống vĩ đại của nước Mỹ
Giờ phút cuối cùng của một thành phố – Tháng 3 - 1975
Từ chiến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân   
 5 điều có thể bạn chưa biết về lá cờ Hoa Kỳ
Sự ra đời của chữ quốc ngữ...
Nh́n lại cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950 – 1953
Lời phản biện tại buổi tŕnh chiếu sơ lược
phim the Việt Nam War  
 Không quên biến cố kinh hoàng 11 tháng 9 – 2001 !  
140 chữ với mẹo nhớ Hỏi, Ngă & chính tả  
 Cuộc tổng khởi nghĩa cướp chính quyền ngày 19/8/1945 tại VN  
 Vị Tổng Thống giữ chức vụ lâu nhất Nước Mỹ  
 Tổng Thống Abraham Lincoln  
 Video về quân cách lễ nghi
VNCH 10 ngày cuối cùng...
Bảo vệ an toàn cho công dân Hoa Kỳ khi ở Việt Nam
Lễ Hùng Vương
Cần bảo trọng niềm tự hào dân tộc  
Luận về Tậm Lư Chính Trị  
 Từ chến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân  
 Cố Tổng Thống Ronald Reagan và… H.O.  
 Diễn tiến cuộc đảo chánh lật đổ Ông Ngô Đ́nh Diệm  
 Tại sao có cuộc đảo chánh lật đổ ông Ngô Đ́nh Diệm  
Ai ra lệnh giết Ông Ngô Đ́nh Diệm? Tại sao?
Một tài liệu 42 năm cũ  
Dựng Lại Quốc Kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ 
Quốc Kỳ chúng ta giương cao khắp nơi
Tài liệu về Hải chiến Hoàng Sa năm 1974  
Những điều nên biết về Medicare 2016
Remember C-Rations?  
 Ai đă bắn nát chân Tướng Nguyễn Ngọc Loan?  
 Tướng lănh VNCH  
Bài phỏng vấn cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu  
Hồi kư về Tướng Lê Văn Hưng và trận An Lộc 
Sư Đoàn 23 Bộ Binh và cuộc quyết chiến Ban Mê Thuột tháng 3, 1975
Đại Tá Nguyễn Văn Cư
Trường Sa: Băi Cỏ Mây
Thiên Thần Mũ Đỏ ai c̣n ai mất
Tổng Thống Trần Văn Hương những ngày cuối tháng Tư 1975 tại Sài G̣n
Chuyện của một ngôi trường  
Luận về khoa bảng  
Liên Hiệp Quốc và vấn đề: Bảo vệ nhân quyền  
Phiếm luận về mộng mơ qua văn chương và triết học  
 Chính sách thuế khóa
Cách viết hoa trong tiếng Việt
Đoàn thể Xă hội và Sinh hoạt Chính Trị
Học Viện Quốc Gia Hành Chánh
John Paul Vann, một viên tướng CIA
Văn hóa ảnh hưởng ngôn ngữ như thế nào?
Một vài nét về văn hóa Việt Nam  
Tiếng Việt ba miền - Tiếng nào là ‘chuẩn’ ?  
TT Ngô Đ́nh Diệm đă từng giúp gạo cho dân Tây Tạng tỵ nạn tại Ấn Độ?  
HCM đă âm mưu bán nước từ năm 1924  
Vài nét về hoạt động của Biệt Kích Dù tại Bắc Việt
Hải chiến Midway  
 Adm Chester Nimitz  
 Nguồn gốc thuyết âm dương tám quẻ...
SĐ Nhảy Dù và cuộc hành quân Lam Sơn 719  
Những trận đánh đi vào quân sử 
Nguyên nhân xụp đổ VNCH 1975
Hậu Quả Của Việc Hoa Kỳ Bỏ Rơi Đông Dương
Tưởng Niệm Vị Tướng Của Mùa Hè Đỏ Lửa
Thuyết bất biến
Chương tŕnh chiêu hồi của VNCH
Chiến tranh Việt Nam (1945-1975)
50 năm đọc và coi lại clip cuộc đảo chánh 1963
An Lộc anh dũng  
Nguyên do chính khiến VN bất tử  
Người cha đẻ hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Trận Ấp Bắc: Thực tế và huyền thoại
Vài nét hoạt động của Biệt Cách Dù tại Bắc Việt
Cảnh Sát Dă Chiến VNCH
Trung Đoàn 44 trong Mùa Hè Đỏ Lửa ở Kontum
QLVNCH - 1968-1975
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Đại đội 72, TĐ7 ND mất tích trên chuyến bay định mệnh ngày 11 tháng 12 năm 1965
Nhảy Dù và Cổ Thành Đinh Công Tráng
Nhân chứng lịch sử: Mậu thân Huế
Trận KAMPONG TRACH 1972
Trả lại sự thật v/v Sư Đoàn 3BB lui binh...
Thống Tướng Lê Văn Tỵ
Tướng Đỗ Cao Trí và Tôi
Những ngày cuối cùng của QLVNCH
Tướng Dư Quốc Đống
Dư âm Cửa Việt
Tướng NGÔ QUANG TRƯỞNG...
Lịch sử Cảnh Sát Quốc Gia VNCH
Người Nhái VNCH
Mùa hè đỏ lửa 1972
Không Quân VNCH và Chiến trường An lộc
NT Nguyễn Mạnh Tường
Tưởng niệm Quốc Hận 30 tháng 4
Bậc thầy vĩ đại
Quân Dù tiến về thành nội Tết Mậu Thân  
Một ngày với Đô Đốc Chung Tấn Cang
Tr/T Huế, chiến binh anh dũng và trung thành với Tổ Quốc  
Sinh Vi Tướng, Tử Vi Thần - Trung Tướng Dương Văn Đức
Viễn thám
Hổ Cáp - Gia đ́nh 9 Kỵ Binh cuối tháng tư 75
Cố Thiếu Tướng Trương Quang Ân
Sống anh dũng, chết hiên ngang
Chuyến công tác cuối cùng
Cái chết của Cố Thiếu Tá BĐQ TRẦN Đ̀NH TỰ
Chuyện một người chiến binh...
Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm
Tháng 3 buồn hiu...
Người Lính Ǵà Không Bao Giờ Chết
Thành h́nh của Quân Lực VNCH
Hăy thắp cho anh một ngọn đèn
Những ngày cuối cùng của Truờng Bộ Binh
Một chuyến đi toán phạt
Những NT Vơ Khoa TQLC
Tôi nh́n đồi 31 thất thủ
Ngày tàn cuộc chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù - Trấn thủ B́nh Long; thượng kỳ Quảng Trị
Quân trường
Những người lính bị bỏ rơi
Tết với người lính cũ
Thái Dương - Nguyễn Văn Xanh
Phi vụ Tống Lệ Chân
Trên đỉnh Chu Pao
Trung Tá Nguyễn Văn Cư
Vài biến cố đàng sau mặt trận Tây Nguyên 75
Trận đánh phi trường Phụng Dực...
Sinh nhật thứ 58 - Trường BB/TĐ
Trung Sĩ Vũ Tiến Quang
Mũ Đỏ, mũ Đen
Chân dung người Chiến Sĩ
CIA và các ông Tướng
Dựng Cờ
Bức tượng Thương Tiếc
Kẽm gai bọc thây anh hùng
Lịch sử h́nh thành QLVNCH
Văn tế Chiến Sĩ Trận Vong
Người lính VNCH trong mắt tôi (video)
Cà-fê nha, Chuẩn Úy?
Chân dung người lính VNCH
Chiến thắng An Lộc 1972
Quảng Trị - Mùa hè đỏ lửa
Trương Văn Sương - Người tù bất khuất
Chết trận Đồng Xoài
Ư nghĩa ngày QL 19/6
Viết cho ngày QL 19/6
Sự h́nh thành QL 19/6
Nhân ngày QL 19/6
Tâm t́nh ngày QL 19/6
Bối cảnh chính trị quân sự trước 19/6
VNCH bị bức tử
Thủ Đức... gọi ta về
Chân dung người lính VNCH
Sự thật về cái chết của Tướng Lê Văn Hưng
Người lính không có số quân
Giày Saut trong tử địa
Chuyện tháng 4 của những chàng BK
Trung Tá CSQG Nguyễn Văn Long
Những v́ sao thời lửa đạn
Mùa hè đỏ lửa: Phần 1, Phần 2, Phần 3
Lịch sử chiến tranh VN từ 1945...
Thời chinh chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù
Tưởng niệm Tướng Trần Văn Hai
Vài kỷ niệm với Tướng Lê Nguyên Vỹ
Tiểu Đoàn 42 BĐQ - Cọp Ba Đầu Rằn
Địa Phương Quân và Nghĩa Quân QLVNCH
Những người trở về với đại gia đ́nh dân tộc
Khe Sanh trong ṿng vây
Vietnam, Vietnam
Từ Mậu Thân 68 đến mùa hè đỏ lửa 72...
Trận đánh Đức Huệ
Lam Sơn 207A - Khe Sanh
Trận chiến Khe Sanh
Mật trận Thượng Đức - 1974

Linh Tinh

Người cha đẻ hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Quốc Kỳ và Quốc Ca Việt Nam
Việt Nam Quốc Dân Đảng
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Cái chết trong tù CS của cựu Thủ Tướng Phan Huy Quát
Sự đáng sợ cuả nước Mỹ
Oan hồn trên xứ Huế
Sau 42 Năm, Nh́n Lại Vụ Tết Mậu Thân
Mưa Đồng Tháp Mười
Chăn gối với kẻ thù
Ông Lộc Hộ - Anh hùng vô danh
Cải cách ruộng đất...
Giờ thứ 25
Biến động miền Trung
Người Mỹ phản bội chúng ta
cs nằm vùng
Những ngày cuối của TT Nguyễn Văn Thiệu ở SG
T́m hiều về h́nh Tiếc Thương và Vá Cờ
Tháng Tư đen
Giờ phút hấp hối Thành Phố Đà Nẵng
Ai giết đức thầy Huỳnh Phú Sổ
H́nh ảnh VN từ 1884-1884
Thổn thức cho VN
Valentine trong di sản Chiến Tranh
Hoàng Hậu Nam Phương
Thảm sát ở Tân Lập
Hố chôn người ...
T́nh h́nh nhân quyền ở VN năm 2007
Người Việt xây thành Bắc Kinh