TẾT LÀNG TÔI

Làng An Hạ chúng tôi đă ăn tết trong hai tuần lễ, theo đúng truyền thống cha ông ngày xưa, nghĩa là ngay từ ngày cúng ông Táo về Trời cho tới ngày hạ nêu mồng Bảy. Người làm cho cả làng luôn đầy tiếng cười là ông Từ Hoè. Các cụ c̣n nhớ ông hội viên viễn cư đáng yêu này của chúng tôi chứ. Cái ông ngày xưa đi hành quân bắt được một chú chính ủy VC, ông đem chú về trại rồi ông và chú tranh luận chính tà mấy ngày liền, khi thấy chú đưối lư th́ ông thả chú về rừng. Sau 1975, chú vào Saigon và giống y như bà Dương Thu Hương, chú mở mắt và tỉnh mộng. Chú t́m cách cứu được ông Từ Hoè ra khỏi trại cải tạo rồi cùng ông vượt biên. Hai người kết nghĩa anh em, thề từ nay sống chết có nhau. Bây giờ hai anh em kết nghĩa sống ở miền trung Canada. Tuy bỏ làng đi theo người em nhưng ông Từ Hoè tết nào cũng về làng. Tết con mèo này ông đă về làng sớm hơn thường lệ. Ông bảo ông phải về sớm để kịp làm cỗ cúng ông Táo.

Năm nay ông đem về con cá chép và một thùng bánh chưng. Cá chép do ông đánh bắt được ở hồ, c̣n bánh chưng do chú em kết nghĩa tự tay gói lấy để tết làng. Các cụ có biết con cá chép ông mang về to cỡ nào không ? Thật không thể tưởng tượng được, nó bự và nặng hơn10 kí lô. Ông Từ Hoè phải cắt khúc, để đông lạnh và đóng thùng. Ông chỉ con cá chép rồi cười hà hà: giống cá này mới xuất hiện ở Ngũ Đại Hồ giáp giới Mỹ và Canada. Tên nó là Asian Carp, cá chép Á Châu. Các nhà đại dương học cho biết loại cá này ở Á Châu th́ chỉ cân nặng tối đa là 2 kí lô, nay không biết tại sao nó bơi sang được Canada, tự nhiên nó phát tướng, con nào con nấy to đùng và nặng từ 10 kí trở lên. Các nhà khoa học không biết tại sao con cá chép này bơi sang được Canada, chứ tôi th́ tôi biết tại sao. Nó sang được tới đây v́ nó có gốc Việt Nam. Nó nhớ người VN, nó vượt biên. Người VN sang đây gặp đất tốt, đất thiên đàng, nên ai cũng làm ăn thành công và phát đạt, bao nhiêu là bác sĩ kỹ sư luật sư, bao nhiêu là thiên tài, ngay thế hệ thứ nhất này. Con cá chép cũng vậy, nó gặp môi trường thiên đàng, nó to ra, nó béo ra, nó nặng ra, là thế.

Chắc ông Từ Hoè này khi c̣n trong bụng mẹ đă có sao văn trong miệng. Ông ăn nói có duyên lạ lùng. Chính cụ B.95 đă thốt ra ngay từ năm xưa: Nghe bác nói th́ con rắn trong lỗ cũng phải ḅ ra. Anh John đă mê ông ngay từ phút đầu. Hai cô Huế th́ khỏi nói, đă quên ăn quên ngủ.

Xưa nay lúc b́nh thường làng tôi có một bồ chữ là ông ODP, không khí làng đă vui lắm rồi, nay dịp tết làng lại có thêm một bồ chữ nữa là ông Từ Hoè, th́ các cụ có thể tưởng tượng chúng tôi vui biết là chừng nào. Làng lúc nào cũng như đang mở hội.

Trong bữa cúng ông Táo, ông Từ Hoè kể chuyện con cá chép xong th́ quay vào phe liền ông rồi nói lớn: Này, xin truyền kinh nghiệm bản thân cho anh em nha: Cỡ tuổi như anh em chúng ḿnh th́ ai cũng phải ‘ kiêng 4 EM’ nha. Anh H.O. nghe xong liền thưa ngay: 1 Em đă đủ chết, nói ǵ tới 4 Em, cái này đàn anh khỏi phải dạy. Phe các bà cũng ngạc nhiên lắm về câu ‘4 Em’ này. Chị Ba Biên Ḥa lên tiếng hỏi: Vậy ra xưa nay ông Từ Hoè đă có những 4 em, rồi bây giờ ông mới nghiệm ra là nguy hiểm và mới kiêng sao ? Không khí làng tôi tự nhiên sôi động hẳn lên. Để cho dân làng xôn xao ồn ào một chập ông mới nói: Tôi chưa nói hết ư mà. Em đây không phải là em mèo, em đây là tiếng phát âm của chữ M. 4 Em của tôi là 4 chữ M, 4 chữ đầu cũa Mỡ, Mặn, Mèo và ham Muốn. 4 Em th́ chỉ có 1 Em mèo là người mà thôi. Dân già chúng tôi th́ ai cũng phải kiêng mỡ, mặn, mèo và ham muốn, phải không nào? Tôi nói có đúng không ạ ? Đấy, miệng lưỡi cái ông Từ Hoè này như thế đấy, các cụ ạ, có mê không chứ.

Rồi ông Từ Hoè quay vào ông ODP: Xin đàn anh nói sang chuyện khác giúp tôi, chứ để ḿnh tôi nói th́ chắc sẽ gây hiểu lầm thêm rồi đêm nay gây khó ngủ cho mọi người. Ông ODP liền nhận lời ngay. Ông bảo chúng ta đang trong mùa tết con Mèo, xin bỏ con Mèo của Anh Từ Hoè mà chuyển sang con mèo dân gian. Xét về hệ tộc th́ ḍng họ nhà mèo lớn lắm. Con mèo là bà con với con cọp, con sư tử, con báo leopard, con báo đốm jaguar, con báo nâu cougar, và con linh miêu. Gia tộc mèo, bất luận đực hay cái đều có râu. Kỳ ha ! Năm mới này người VN chúng ta chọn biểu tượng là con mèo, c̣n người Trung Hoa th́ chọn con thỏ. Tàu và ta chỉ khác nhau về năm Măo này mà thôi. Trong văn chương b́nh dân của ta có bài thơ con mèo trèo cây cau, ai cũng thuộc ngay thời c̣n bé:

Con mèo mà trèo cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đàng xa

Mua mắm mua muối giỗ cha con mèo

Trong bài thơ, mèo bị gọi là ‘con’, c̣n chuột th́ được kêu là ‘chú’, rơ ràng có phân biệt về sự tôn kính, và rơ ràng ta thấy bài thơ có ư chửi xéo con mèo. Xưa nay tôi vẫn thắc mắc là không biết cha ông ta có ư ám chỉ việc ǵ qua mấy câu thơ này. Gần đây đọc Từ Điển Văn Học Việt Nam của LM Trần Văn Kiệm, tôi thấy tác giả giải thích: con mèo cũng có tên là con măn. Con mèo trong bài thơ chỉ quân Măn Thanh năm xưa kéo vào thành Thăng Long của ta, và con chuột, chỉ quân ta phải tạm rút về đèo Tam Điệp để chờ vua Quang Trung từ miền Trung tiến ra lănh đạo việc tổng tấn công diệt giặc. À, ra thế. Bây giờ th́ rơ rồi. À, mà bốn câu thơ trên đây nếu áp dụng vào việc thời sự bây giờ ở Việt Nam th́ cũng đúng qúá, các cụ cứ nghẫm mà coi. Người trong nước ai cũng đang chờ minh chúa Quang Trung xuất hiện để đuổi quân Tàu. Hiện nay con mèo đă dám chiếm rừng, chiếm đất, chiếm biển của ta. Nhất định chúng ta phải sống chết với chúng, theo đúng gương tiền nhân.

Ông ODP vừa ngưng th́ ông Từ Hoè hướng ngay vào anh John: Này anh Hai John, cả năm nay tôi thèm nói chuyện với anh, tôi thèm nghe anh nói về việc anh học tiếng Việt, tiếng Việt quê hương vợ anh có hay lắm không?

Anh John trả lời ngay lập tức: Tiếng Việt Nam không những chỉ hay sơ sơ mà hay vô cùng, tôi có thể nói về đề tài này cả ngày không hết. Nó ở khắp nơi. Chẳng hạn đĩa cà bung ở trên bàn đây nó nhắc tôi bao nhiêu chuyện. Riêng trái cà, tiếng anh là egg plant. Sở dĩ người Anh gọi nó là egg v́ nó giống quả trứng. Tiếng Việt trong tự điển dịch là trái cà tím. Đó là cách nói thanh lịch v́ chỉ nói tới màu tím. Người b́nh dân Việt Nam th́ không nh́n nó đơn sơ như vậy mà diễn tả nó chính xác và rơ ràng hơn nhiều, egg plant người b́nh dân gọi là ‘cà dái dê’. Đúng và hay hết sức vậy đó. Tôi chưa hề thấy tiếng nước nào tả trái egg plant chính xác như vậy. Đấy là mặt chữ nghĩa. Về mặt âm thanh th́ tiếng VN cũng vô cùng tuyệt diệu. Làm ǵ trên thế gian này có tiếng nước nào mà giầu âm thanh như tiếng VN, những 8 thanh cơ mà. Nói mà như hát. Nhiều sách vở nói tiếng VN có 6 thanh là nói sai v́ dấu sắc và dấu nặng cho 4 thanh khác nhau tùy phụ âm đi theo, như đán/đắt, đạn/đạt... Riêng dấu ngă th́ nghe hay quá cỡ. Nó nũng nịu, nó bẽn lẽn, nó lăng đăng măi măi không thôi... Dấu ngă nghe như là tổng hợp của dấu huyền và dấu sắc.

Các bác c̣n muốn nghe nữa chứ? Ai cũng gật đầu lia lịa. Anh tiếp: Xin nói về ư nghĩa. Trong tiếng Việt, nhiều chữ có nghĩa trái ngược hẳn nhau nhưng trong vài trường hợp lại đồng nghĩa với nhau, mới ghê chứ, như

- Quân ta đánh thắng quân Tàu = Quân ta đánh bại quân Tàu (thắng=bại)

- Máy bay ném bom trúng nhà dân = máy bay ném bom lầm nhà dân (trúng=lầm)

- Mùa đông phải mặc áo ấm = mùa đông phải mặc áo lạnh ( ấm=lạnh)

Mà thôi, tôi xin tạm ngưng bài diễn văn của anh John để tŕnh các cụ việc gói bánh chưng bánh tét. Phe liền ông chúng tôi phụ trách bánh chưng, phe liền bà dưới sự lănh đạo của chị Ba Biên Ḥa phụ trách bánh tét. Mỗi phe đều lái xe đi chợ sắm hàng riêng.

Và ngày trọng đại đă đến, dân làng tụ họp tại nhà Cụ Chánh. Pḥng khách nhà cụ đă được xử dụng làm xưởng gói bánh. Cụ Chánh và cụ B.95 làm cố vấn tối cao. Ông ODP và ông Từ Hoè lănh đạo việc gói bánh chưng, anh H.O., anh John và tôi chạy ṿng ngoài phụ tá. Hai ông như cặp bài trùng, hợp ư nhau hết sức. Hai ông gói bánh chưng mà không cần khuôn, các ông gói buông tay mà đồng bánh vẫn vuông vức. Gạo nếp có rắc chút xíu bột ngọt các cụ ạ, hai chủ tướng bảo bột ngọt nếu dùng đúng liều lượng sẽ tăng thêm hương vị chứ không có độc hại ǵ. Rồi nhân th́ có đậu xanh, và thịt heo đă ướp tiêu hành nước mắm, đây là thịt mông gồm cả da cả mỡ cả thịt nạc. Ông Từ Hoè cười hà hà. Cả năm ḿnh kiêng mỡ kiêng mặn, ngày tết phá giới một chút không sao, sẽ uống thuốc bù. Nghe cũng có lư phải không cơ. C̣n phe các bà cũng vui vẻ náo nhiệt lắm. Bánh chưng gói bằng lá giong, bánh tét gói bằng lá chuối. Gạo cũng thêm chút xíu bột ngọt, nhân th́ vừa đâu xanh, đậu đen đậu đỏ, vừa thịt heo vai đă ướp tiêu đường nước mắm, và gói thành đ̣n dài.

Dân làng vừa gói bánh vừa chuyện tṛ râm ran. Chúng tôi đă nói bao nhiêu thứ chuyện. Tiếng cười rộn ră có lúc tưởng chừng vỡ nhà. Đề tài muôn thuở ‘ nam nữ yêu đương’ lại được khơi lên. Ông Từ Hoè xin được đọc bài thơ nói về tính nghĩa hạnh phúc vợ chồng như sau:

Ta Ḿnh hai đứa một đôi

Lâu lâu giận dỗi mỗi nơi một người

Làm lành hai đứa lại cười

Xáp vào lại hóa hai người một đôi

Ngọt ngào cất tiếng ‘ Ḿnh ơi’

Trên đời đẹp nhất là tôi với ḿnh

Đôi khi có chuyện bất b́nh

Căi nhau tôi lại với ḿnh giận nhau

Nhưng mà giận chẳng được lâu

Giận nhau hôm trước hôm sau lại hoà

Nh́n ḿnh tôi lại cười x̣a

Nh́n tôi ḿnh lại lăn sà vào tôi

Chúng ḿnh như đũa có đôi

Có đôi để gọi ‘ Ḿnh ơi, Ḿnh à’

Ai cũng cho bài thơ mùi mẫn qúa. T́nh nghĩa vợ chồng là phải thế. Cụ B.95 lên tiếng góp ư: Năy giờ dân làng chỉ toàn nói chuyện tiếng cười Viêt Nam. Xin cho tôi nghe chuyện cười Canada xem nào. Anh John đâu, xin cho nghe chuyện nào thât đặc sắc Canada. Anh nhớ kể chuyện nào không có đề tài ‘ấy’ mà vẫn gây được tiếng cười nha.

Cái anh John này thật đa tài, cái ǵ cũng như có sẵn trong túi. Anh nói ngay: Tôi xin kể 2 chuyện. Chuyện thứ nhất được chấm giải là chuyện ngắn nhất và ư nghĩa nhất. Đây là mẩu đối thoại giữa Adam và Eve. Nhưng trước khi vào chuyện xin cho tôi có đôi lời giới thiệu 2 nhân vật này. Khởi đầu sách Kinh Thánh là phần nói về việc Chúa tạo dựng ra trời đất và con người. Adam là nhân vật đầu tiên được chính tay Chúa tạo nên và sau đó Chúa lấy xương sườn của Adam mà tạo ra Eve. Adam và Eve là cặp vợ chồng đầu tiên trên trái đất. Ông Adam thọ tới 930 tuổi. Và câu chuyện thứ nhất như thế này:

Một buổi đẹp trời kia, tại vườn địa đàng, Eve mới hỏi Adam: Anh có yêu em không? Adam đáp ngay: Ủa, anh có sự chọn lựa sao?

Xin hết chuyện thứ nhất. Các bạn có thấy cái anh chồng Adam này ghê không? Và đây là chuyện thứ hai: Mike và Jim là hai bạn thân nhau từ nhỏ. Bữa đó sau buổi học hai chàng thấy trời đẹp bèn nổi hứng rủ nhau vào công viên chơi. Mike thấy một thiếu nữ rất đẹp đang ngồi trên ghế đá, dưới chân là một con chó vàng. Anh liền nổi máu tếu nên anh đố bạn: Tao đố mày dám đến gần cô gái đẹp kia và nói một câu ǵ mà có thể làm cho người đẹp cười liền, rồi sau đó nói một câu ǵ làm cho cô ấy nổi giận liền, Dám không? Mày mà làm được th́ tao xin bao một chầu cà rem. Bị Mike nói khích, Jim làm ngay. Jim liền chạy đến trước mắt cô gái, xin được vuốt ve con chó, rồi Jim khoanh tay nói với con chó: Con chào Ba! Cô gái nghe vậy liền cười hắc hắc. Rồi Jim đột ngột đứng lên, cung kính nói với cô gái: Con chào Má. Nghe xong, cô gái giật ḿnh rồi nổi giận. Cô la Jim là người mất dạy và định kêu cảnh sát.

Anh John kể xong hai chuyện, không thấy Cụ B.95 cười như mọi khi liền hỏi: Cụ thấy hai chuyện Canada này có hay không? Cụ đáp: Chuyện đầu tôi chả hiểu ǵ cả. Sao mà chuyện Canada khó hiểu làm vậy! C̣n chuyện thứ hai th́ tôi hiểu, nhưng không thấy hay, chắc nó thiếu mắm thiếu muối.

Vừa nghe đến đây, anh H.O. lên tiếng ngay: A, rơ ràng nha, rơ ràng cụ cũng thích chuyện mặn nha. Vậy xin phép cho cháu nói chuyện mặn một tí nha. Tôi xin được đố cả làng hai câu:

- Cái ǵ có chân mà không có đầu?

Câu đố này nghe mơ hồ mung lung qúa, chưa ai biết ư của anh. Đang lúc cả làng suy nghĩ th́ anh tự trả lời: Đó là cái ghế. Làng thua tôi 1-0 nha. Tôi xin đố câu thứ hai:

- Con ǵ có đầu mà không có chân?

Làng vẫn tắc. Cả hai bồ chữ ODP và Từ Hoè cũng chịu. Hai cô Huế th́ cho rằng câu đố này vô lư, làm ǵ trên đời này có con vật nào có đầu mà lại không có chân. Cuối cùng th́ làng xin chịu. Anh H.O. bèn cười tồ tồ rồi nói:

- Đó là con c...

Nghe đến đây th́ phe liền ông phá ra cười, vừa cười vừa đập bàn đập ghế. Phe các bà th́ cười ḅ lăn, vừa đấm nhau thùm thụp vừa la ‘Đồ qủy! Đồ qủy!’

Các cụ đă thấy không khí nấu bánh chưng của làng tôi có vui không? Vui qúa chứ. Rồi bếp lửa được nhóm lên. Dân làng vây quanh hai nồi bánh lửa cháy rừng rực. Bao nhiêu chuyện, bao nhiêu tâm sự, bao nhiêu kỷ niệm thời xưa được khơi dậy bên hai nồi bánh này.

Ông ODP thấy ḿnh như đang sống lại những ngày xưa thân ái ở Saigon. Theo ông th́ con hẻm lớn nhà ông có nhiều kỷ niệm đáng yêu đáng nhớ nhất. Này nha, cứ đúng 6 giờ sáng là anh bán bánh ḿ cất tiếng ‘ bánh ḿ nóng ḍn đây’. Anh là cái đồng hồ đánh thức cả ngơ dậy. Rồi sau đó là bà bán cháo sườn. Nồi cháo thơm lừng cả hẻm. Chừng nửa giờ sau là bà bán xôi. Rồi gánh hàng của bà bán bún riêu. Lúc sau là bà bán bánh cuốn. Đến 9 giờ là con hẻm trở lại yên tĩnh hoàn toàn. Rồi đến trưa, khoảng 1 giờ th́ có tiếng rao giọng Nam Kỳ đặc: Ai đậu xanh nước dừa đường cát.. .hôn... Cái bà bán chè này nấu chè rất ngon và bán hàng rất mát tay. Bà đến đây bán chè từ thời con gái. Bà lập gia đ́nh, bà có con rồi có cháu, bà vẫn đến đây, vẫn gánh hàng chè này. Tay bà đă nuôi được một đàn con ăn học thành tài. Sau bà bán chè là tiếng lốc cốc của ông Tàu bán ḿ gơ. Khoảng 1 giờ 30, lúc các ông công chức chuẩn bị đi làm ca chiều th́ xe hàng bán trái cây ướp lạnh đến. Nào đu đủ, nào mía, nào dứa, nào củ đậu. Rồi ngơ hẻm được trả lại sự yên tĩnh cho tới tối. Khoảng 8 giờ th́ con hẻm lại tưng bừng nhộn nhịp, lại vang lên tiếng ồn ào của hàng cháo vịt, cháo huyết, cháo mực. Có cả vịt lộn, cả bún ḅ. Người đến sau cùng là ông Tàu bán chè mè đen ‘chí mă phù’.

Nói đến đây rồi ông ODP tặc lưỡi: Sao thời xưa các món này ăn ngon thế, và ḿnh sung sướng thế! Mà đây mới chỉ là một ngơ hẻm, chứ những ngă ba ngă tư c̣n náo nhiệt hơn nhiều. Dân nhậu thành phố hẹn ḥ nhau cứ đến tối là tới đây biến khu vực này thành khu ăn uống dă chiến ồn ào và đa dạng vô cùng. Bàn ghế cái nào cũng thấp lè tè. Người đứng người ngồi. Tiếng gọi khô mực, khô ḅ, vịt lộn, ḅ kho, bê thui, ḷng heo, la de, trà đá vang lên một cơi. Râm ran náo nhiệt tới qúa nửa đêm.

Ông Từ Hoè th́ không nhớ những bàn nhậu bên đường bằng mấy quán ăn b́nh dân như quán bà Bà Ba Bủng, quán ông Cả Cần, quán Bà Cả Đọi. Ông cho biết ông thích quán Bà Cả Đọi nhất. Thực ra tên nguyên thủy chỉ là Quán Bà Cả mà thôi. Cái tên Đọi nghe nói là do cái ông nhạc sĩ Trường Kỳ thêm vào. Sở dĩ ông Trường Kỳ gọi như thế v́ thuở xưa khi ông ta chưa rủng rỉnh, lúc trong túi không có tiền, ông và bạn bè vẫn kéo đến đây và Bà Cả vẫn cho ăn chịu. Ông Từ Hoè tỏ ra biết rất rơ về quán này. Ban đầu quán của bà ở Chợ Cũ Saigon. V́ phát đạt nên quán bành trướng ra qúa nhiều lề đường, thế là cảnh sát bắt dẹp. Bà rút về một con hẻm đường Nguyễn Huệ. Không những trong hẻm mà thôi, mà c̣n rút lên gác nữa nới khiếp, thế nhưng dân nhậu Bắc Kỳ vẫn kéo đến nườm nượp. Khách hàng thường xuyên nhất là nhóm báo Sống của ông Chu Tử. Ôi cái hương vị Bắc kỳ, những tô canh rau đay nấu cua, những đĩa cà pháo chấm mắm tôm, đĩa dưa cải chua, đĩa thịt đông, đĩa rau muống xào, đĩa đậu rán, sao mà ngon thế, sao mà quê hương thế. Quán không có thực đơn. Khách đứng xem các món bày ngay tủ kính lối vào rồi chỉ. Đúng là cơm chỉ. Quán không hề đăng quảng cáo. Tiếng lành đồn xa. Rồi Bà Cả đủ tiền mua nhà ở đường Trương Định và Tôn Thất Hiệp. Lần này th́ có quán khang trang, lại có cả bảng hiệu Đồng Nhân. Đồng Nhân là làng sinh quán của bà Cả.

Nói đến đây xong, ông Từ Hoè ngưng để chiêu một ngụm nước trà và ăn một miếng bánh ngọt. Cái gốc Bắc Kỳ của ông rơ ràng quá. Các cụ có để ư viêc này không, là người Bắc uống trà rồi lai rai với bánh ngọt, bánh đậu xanh, c̣n người Nam th́ uống trà và nhâm nhi với khô cá thiều khô cá mực.

Rồi Ông Từ Hoè chỉ anh John đang ngồi bên. Ông bảo ông già rồi nên hay nói chuyện ngày xưa nhất là chuyện ăn uống. Lâu nay bọn ông hay bắt anh nói chuyện hoc tiếng Việt. Bữa nay xin anh đổi đề tài, xin anh nói về món ăn VN. Anh có ư kiến ǵ về những thứ nhậu nhẹt của cái bếp VN không?

Anh John bị hỏi bất ngờ nên suy nghĩ một chập rồi mới phát biểu: Tôi thấy người Việt Nam khi gặp nhau thường ăn uống. Món đầu tiên bao giờ cũng là món gỏi, đây là món khai vị. Đơn sơ th́ món này gồm cà rốt, củ cải trắng, dưa leo, bắp cải thái nhỏ, trộn với dấm chanh đường và rau răm rau quế với một chút đậu phọng rang. Sang hơn một chút th́ thêm thịt heo, bao tử, tôm, mực luộc thái mỏng. Nhưng điều quan trọng là các thứ này phải ḍn, và nhậu ngay khi vừa trộn. Đĩa gỏi mà để lâu là mất ngon ngay. Vừa nhậu gỏi, vừa nhâm nhi la de, vừa nói chuyện tục tĩu th́ thật là tuyệt vời. Sau món gỏi khai vị này th́ có thể đến các món kế tiếp như bún thịt nướng, bún thang, bún mọc, bánh bèo. Cái bếp VN rất nhiều món bún. Người Bắc th́ ăn bún thang, bún ốc, bún mọc, bún riêu, bún ngan, bún đậu, bún sườn. Người Trung th́ bún ḅ Huế, người Nam th́ bún b́, bún chả gị, bún thịt nuớng, bún cà ri, bún gỏi gà...

Nghe anh John nói về các món bún dân làng ai cũng thấy đói bụng. Đúng lúc đó th́ phe các bà dọn bữa ăn tối ra. Ai ngờ trong khi các nhà quân tử chúng tôi đưa nhau về thời ăn uống xa xưa th́ các bà lúi húi trong bếp. Các bà giỏi thât. Loáng một cái mà đă xong một nồi cơm và một nồi thịt heo kho với cả cá lóc cả hột vịt nước dừa. Chị Ba Biên Ḥa tuyên bố: “ Đây là bữa ăn cuối năm. Các ông xơi xong th́ xin các ông cứ bàn tiếp các chuyện quan trọng trong nước cũng như trên thế giới. Khi nào nồi bánh chín, chúng tôi sẽ mời các ông xơi bánh chưng chấm với mật, bánh tét với tôm khô củ kiệu ạ.”

Các cụ đă thấy Chị Ba vợ anh John này giỏi chưa. Chị là một nội tướng tài ba số một. Làng tôi đă ăn một bữa ăn cuối năm thật là ngon và vui vẻ như thế đấy.

Trong phần ăn tráng miệng và uống nước trà, anh H.O. cao hứng nói thêm chuyện vui. Anh lại đố làng nữa: Xin đố cả làng khi nào th́ ta biết con trai con gái bước vào mùa xuân cuộc đời, tức là vào giai đoạn dậy th́ ? Cụ Chánh bảo cả làng vừa ăn no nên khó nghĩ ra câu trả lời, do vậy cụ đề nghị anh hỏi và đáp luôn cho làng sung sướng. Anh xin tuân lệnh cụ tiên chỉ và nói: Thưa khi đến tuổi dậy th́ anh con trai vỡ tiếng, tiếng nói ồ ồ, c̣n cô con gái th́ mặt có mụn, và thích soi gương. Rồi tuổi xuân đến, tuổi yêu đương đến. T́nh yêu miên man sấm nổ. Vậy cho tới khi nào th́ ta biết đàn bà đàn ông hết tuổi yêu đương mà đi vào tuổi hồi xuân? Thưa, khi người đàn bà bắt đầu nghĩ tới việc tân trang trên dưới, và khi người đàn ông nghĩ tới xuân dược Viagara.

Làng lại phá ra cười. Không ngờ cái anh H.O. này hóm hỉnh như vậy

Rồi Cụ chánh tiên chỉ được mời nóí chuyện ngày xưa. Cụ vừa nói, mắt cụ lim dim như nh́n về dĩ văng: Lăo không nhớ chuyện nhậu nhẹt nhưng nhớ sinh quán. Làng lăo khi xưa có cánh đồng c̣ bay thẳng cánh, con đường làng lát gạch bát tràng, đi lên xóm trên, đi xuống xóm dưới, đâu đâu cũng là nhà bà con họ hàng, đêm nằm nghe rơ gà gáy sang canh, sáng có con chim chích choè con chim ch́a vôi bay nhảy trên cành cây, trưa nghe rơ tiếng con cu gáy trên ngọn cau, tiếng chó sủa bên hàng xóm, chiều nghe tiếng chuông chùa ngân nga...Ngày nay làng của lăo không c̣n nữa, tất cả đă thành biển dâu. Đó là chuyện qúa khứ, v́ các bạn muốn nghe nên lăo khơi lại vậy thôi.

Bây giờ lăo xin chúc tết.

Lăo vừa đọc được chuyện này trên liên mạng, xin tŕnh bà con:

Một buổi sáng đầu mùa đông, tại ga điện ngầm L’Enfant Plaza ở thù đô Washington, người ta thấy một nhạc sĩ dạo đứng kéo vĩ cầm. Anh kéo đàn rất say sưa. Anh tŕnh diễn những nhạc khúc bất hủ của Bach, của Shubert của Massenet. Bấy giờ là 8 giờ sáng, thời gian cao điểm đông người qua lại. Một ông cụ đi ngang qua và bỏ vào cái nón của anh nhạc sỉ đồng bạc đầu tiên. Sau đó là một phụ nữ. Bà ta đứng lại nghe một chút rồi mở ví cho một đồng bạc. Mấy phút sau th́ có một thanh niên đi ngang qua, nh́n thấy nhạc sĩ nhưng làm lơ đi tiếp, sau đó một phút anh quay lại bỏ vào cái nón xin tiền mấy đồng tiền lẻ rồi vội vă đi ngay như sợ trễ giờ tới sở. Rồi người ta chú ư tới một em bé chừng ba tuổi. Em níu tay mẹ để đứng lại xem và nghe nhạc. Mẹ em cố kéo em đi, nhưng càng kéo em càng gh́ lại. Em nh́n nhạc sĩ một cách say đắm. Mẹ em phải bế em lên và bồng em đi. Mắt em bé vẫn ngoái lại. Sau 45 phút kéo đàn, người nhạc sĩ vĩ cầm đă nhận được 35 đôla. Chẳng ai dừng lại để khen chàng một câu. Chẳng ai nóí với chàng một tiếng.

Nào có ai ngờ nhạc sĩ chơi đàn này chính là Joshua Bell, một thiên tài vĩ cầm nổi danh nhất thế giới. Ông đă chơi nhạc bằng cây đàn Stradivarius 1713 trị giá 3 triệu 500 ngàn đô la tại những đại sảnh như Boston và vé vào cửa tối thiểu 100 đô la. Báo Washington Post đă chủ ư tạo ra biến cố bất ngờ này để khảo sát về khả năng cảm nhận và khiếu thưởng ngoạn cũng như những ưu tiên hành động của công chúng. Tờ báo đă suy ra điều này: Chúng ta thường không nhận ra nhiều điều tuyệt mĩ, không nh́n thấy nhiều điều tuyệt hảo chung quanh ta.

Từ chuyện này suy ra: trong cuộc đời chúng ta có biết bao nhiêu việc kỳ diệu mà v́ vô t́nh, v́ bất ngờ, v́ vô minh mà ta đă không nh́n thấy. Hằng ngày chung quanh ta có biết bao nhiêu là những thiên tài vĩ cầm Joshua Bell xuất hiện mà ta đâu có thấy. Năm mới, lăo xin thành tâm kính chúc dân làng nh́n ra những điều vĩ đại và kỳ diệu đang xảy ra quanh chúng ta và cho chính chúng ta.

Kính chúc các cụ Năm Mới đầy tiếng cười và nhận ra nhiều Hạnh Phúc ḿnh đang có.

Trà Lũ
 


VĂN CHƯƠNG

Cây viết Bất Khuất

Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng chúng tôi
Bài thơ trên đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây Du Hí truyện
Làm trong sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên


Người lính VNCH

Soái hạm HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào ḷng địch: Câu chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở trại Cổng Trời
Một đời binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải trên vùng biển băo tố
Chuyện người lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vú quân trường
Sự trịch thượng
Hộ tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày tháng cũ
Tự truyện của một phi công

Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính

Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giă từ vũ khí
Mối t́nh đầu
T́nh lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực : Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người vợ lính
Chuyện t́nh với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử - Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc t́nh
Cuối đường
Đó đây trên quê hương
Here and There In The Homeland
Người c̣n nhớ hay người đă quên
Những ngày tù chung với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nh́n Của Người Ngoại Quốc

Đêm liêu trai
B̀NH-TUY, những ngày cuối cùng...
T́nh Anh Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và ḥa b́nh
Tây Ninh, chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc sống quả phụ
Thượng Tọa Thích Quang Long
4 ngôi mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi ḍng về “Cỏ Thu Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi anh Tŕu mến
Thiên bi hùng ca QLVNCH
Để nhớ lại những ngày Mùa Hè Băo Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 - LĐ81 BCD
Trận đánh cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù cộng sản...
Sông Mao, phi vụ ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của tôi...
Khóc một ḍng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện t́nh của một Phi Công
Hai v́ sao lạc
Tôi thương nhớ vợ tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và người t́nh
Tôi vào học viện Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái B́nh Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Đội Thiên Nga
Viết về ngày QL 19/6/2011
Người không nhận tội  
Chào cô ... em gái Biệt Cách Dù
Chuyện t́nh chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ hỏa lực 6  Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Người không nhận tội
Tháng 4 xót xa
T́m lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi hờn di tản
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Găy súng
Chuyện người Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ H́nh Của Chính Ḿnh
Đại Bàng Gảy Cánh Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy c̣n đâu?
Vinh danh Tướng Đỗ Cao Trí
Trung Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân trường
Anh trai Biên Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời lính...
Câu chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Ḍng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Ḥa qua những t́nh khúc bất tử của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi - Chúng con vẫn c̣n đây
Khi người ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hăy thắp cho anh một ngọn đèn
Chiếc áo phong sương t́nh anh nặng
Người lính VNCH trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những gịng sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư t́nh của người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh "homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nh́n được xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư t́nh
May mà có em
Thằng bé đánh giày người Nghĩa Lộ
May mà có em đời c̣n dễ thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba ḍng nước mắt
Những xác chết trên mănh đất chữ "S"
Thân phận người lính găy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia Trung ...
Những mảnh đời dang dở - phần 2, phần 3, phần 4, phần 5, phần 6, phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời chinh chiến
Vược ngục
Chuyện t́nh khoai lang
Tâm t́nh người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực 19-6-73
Vinh danh người lính VNCH

Linh tinh

Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi hồ" và một thiên diễm t́nh
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những mùa Thu
Những chuyện trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn chương
Kỷ niệm nỗi trôi cùng trí nhớ
Bà xă đai-ét
Chuyện kể: Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi t́m Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất t́nh
Dấu "Hỏi Ngă" trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi Tây
Ư yêu đương
Đêm qua sân trước nở cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
T́nh... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ t́nh
Mùa Thu qua thi ca  
Phụ nữ Việt Nam qua Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi ḍng sông Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi t́m tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những giao thoại văn chương
Xin hăy giúp tôi
Con c̣n nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ t́nh
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương  
Đường đi không đến
Xương trắng Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà ṇi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô chở mùa xuân
Em đi để lại con đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con đường không lối thoát
Những bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái t́nh
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ c̣n một ngày để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một ḿnh
Hăy bế em ra khỏi cuộc đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Ḥa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc t́nh
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nh́n những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời c̣n vui v́ có chút ṭm tem
Đôi mắt Phượng
Ngựi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
T́nh già
Buổi chiều ở Thị trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân t́nh
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông bạn già năm xưa - English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài ṿng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
T́nh người
Hồi kư của một người Hà Nội
T́nh nghĩa, nghĩa t́nh
Đôi đũa
Gịng đời... và hồi âm gịng đời...
Không cho phép ḿnh quên
Thảm sát trên đảo Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
T́nh ngây dại